BDO, czyli rejestr o odpadach jest bazą danych, w której firmy „rozliczają się” z odpadów. System powstał, aby szerzyć świadomość o ekologii wśród przedsiębiorców, zminimalizować ilość nielegalnych wysypisk i udoskonalić recykling.
Do BDO musi wpisać się bardzo dużo firm, i to nie wyłącznie takich, których główna działalność związana jest z gospodarką odpadami. Czy Twoja firma też powinna znaleźć się w rejestrze o odpadach? Sprawdźmy.
Rejestr o odpadach – co to właściwie jest?
Baza Danych Odpadowych (BDO), zwana potocznie rejestrem o odpadach to system ewidencji i sprawozdawczości danych o odpadach. BDO jest nowoczesnym narzędziem, w którym można śledzić „losy” odpadów, dzięki rozbudowanym modułom.
Np. firmy, które wytwarzają śmieci, wprowadzają je systemu, generują kartę przekazania odpadów, a następnie firma odbierająca, potwierdza (również w systemie), że rzeczywiście takie śmieci odebrała. Wyłącza to praktycznie do zera pole do nadużyć i generowania nielegalnych miejsc do składowania opadów.
Jak zarejestrować się w BDO?
Rejestr o odpadach funkcjonuje od 2018 r. W tym czasie można było złożyć wniosek o wpis osobiście, listownie albo online. Od 2020 r. zmieniono zasady rejestracji i możliwa jest ona tylko online. Co prawda, w styczniu ponownie zezwolono na czasowe wystawianie dokumentów odpadowych w formie papierowej, ale jeżeli chodzi o samą rejestrację, to można przeprowadzić ją tylko elektronicznie.
Dla celów rejestracyjnych założono stronę https://bdo.mos.gov.pl/, na której przedsiębiorca wypełnia formularz. Rejestracja kosztuje 100 zł w przypadku mikroprzedsiębiorców i 300 zł dla pozostałych. Oprócz opłaty rejestracyjnej, jest też opłata roczna o identycznej wysokości. Z opłaty rocznej zwolnione są firmy, które w tym samym roku opłaciły opłatę rejestrową. Krótko mówiąc – właściciel jdg co roku musi wpłacać na konto swojego Urzędu Marszałkowskiego po 100 zł za BDO. Z tym że pierwsza wpłata będzie nazywała się rejestracyjną, a wszystkie kolejne – rocznymi.
Wniosek o rejestrację trzeba złożyć jeszcze przed rozpoczęciem działalności. Urząd będzie miał od tego czasu 30 dni na wpisanie firmy do rejestru o odpadach i nadanie numeru BDO.
Dla firm, które zarejestrowały się w bazie przed 2020 r., ważna informacja jest taka, że 1 stycznia poszerzono listę zwolnień z BDO aż o 28 rodzajów odpadów. Dla niektórych przedsiębiorców oznacza to, że mogą się wypisać z rejestru.
Kto musi zarejestrować się w rejestrze o odpadach?
W rozumieniu niektórych osób, rejestr o odpadach dotyczy wyłącznie firm produkcyjnych, gabinetów lekarskich, warsztatów itd. Czyli branż, które od razu kojarzą się z tymi, które generują odpady. Niestety, tak nie jest. W BDO musi znaleźć się wiele przedsiębiorstw, które powszechnie nie są postrzegane jako wytwarzające śmieci, np. niektóre sklepy albo zwykłe biura.
Lista podmiotów, które muszą zgłosić się do rejestracji, znajduje się w art. 50 ust. ustawy o odpadach. Katalog branż jest bardzo szeroki, poniżej wymieniamy tylko część z nich.
W rejestrze powinny znaleźć się firmy:
- wprowadzające na terytorium kraju produkty,
- wprowadzające na terytorium kraju produkty w opakowaniach lub opakowania,
- prowadzące punkty zbierania i stacje demontażu pojazdów,
- zbierające zużyty sprzęt elektroniczny albo punkty jego przetwarzania,
- prowadzące jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową,
- prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
Wszystkie firmy, które zajmują się działalnością przytoczoną w przepisie, mają obowiązek zarejestrować się w BDO. Nie ma znaczenia, czy firma jest jednoosobowa, czy większa.
Jeżeli któryś przedsiębiorca wciąż ma wątpliwości, czy rejestr o odpadach go dotyczy, może wypełnić ankietę na stronie https://bdo.mos.gov.pl/ankieta/.
Kogo urząd wpisze automatycznie do BDO?
Powyżej pisaliśmy o firmach, które muszą same zgłosić się z wnioskiem o wpis do rejestru. Jednakże Marszałek Województwa wpisuje niektóre przedsiębiorstwa automatycznie. Dotyczy to podmiotów wymienionych w art. 51 ust. 1 ustawy o odpadach.
Zalicza się do nich podmioty, które uzyskały:
- pozwolenie zintegrowane,
- pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
- zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
- uzyskały decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych.
Kto nie musi być w rejestrze?
Zgodnie z przepisami, obowiązkowi wpisu do rejestru nie podlegają:
- osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne,
- firmy władające powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe w celach rolniczych,
- wytwórcy odpadów komunalnych,
- przedsiębiorstwa zwolnione z zezwolenia na zbieranie odpadów, tj. prowadzące zbieranie odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych (np. zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach).
BDO nie dotyczy też firm, które podpiszą umowę na świadczenie usług w zakresie np. budowy, rozbiórki, remontu itd. Wynika to z tego, że wytwórcą odpadów będzie przedsiębiorstwo, które świadczy usługę i to ono odpowiada za odpady.
Kara za brak wpisu
Za niezłożenie wniosku o wpis do rejestru o odpadach przewidziana jest grzywna lub areszt. Za prowadzenie działalności bez wpisu (tj. po złożeniu wniosku, nie czekając, aż urząd wpisze firmę do BDO), można dostać karę finansową od 5 000 do nawet 1 000 000 zł. Oprócz tego kary grożą np. za gospodarowanie odpadami niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do wniosku albo przekazywanie odpadów firmom, które nie mają wpisu do BDO.