Sprawnie funkcjonująca firma w terminie reguluje zobowiązania, jest też przygotowana na niespodziewane wydatki, które mogą zdarzyć się w każdym przedsiębiorstwie. Zatem płynność finansowa to bardzo ważny aspekt funkcjonowania firmy. To od niej zależy czy spółka się rozwija, jak się rozwija, czy nie jest zagrożona bankructwem.
Czym jest płynność finansowa w rozumieniu ekonomistów? Jakie są wskaźniki płynności i czy są sposoby na jej poprawienie? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
Co to jest płynność finansowa przedsiębiorstwa?
Płynność finansowa przedsiębiorstwjest jednym z czynników, który mówi o kondycji przedsiębiorstwa. Wg klasycznej definicji przedsiębiorstwo ma płynność finansową, jeżeli jest w stanie terminowo regulować swoje zobowiązania.
Innymi słowy – spółka z zachowaną płynnością finansową na czas opłaca faktury za towary i usługi, wypłaca pensje pracownikom i jeżeli zajdzie taka potrzeba, jest w stanie szybko zakupić maszyny i półprodukty potrzebne w bieżącej działalności.
Czynnikiem, który znacząco wpływa na zachowanie (bądź utratę) płynności finansowej jest termin opłacania faktur. Przyjęte jest (przynajmniej w relacjach przedsiębiorca-przedsiębiorca) wystawianie faktur z terminem płatności wynoszącym 7, 14, 30 dni lub jeszcze dłuższym.
Oznacza to, że firma otrzymuje pieniądze w odległym terminie po wywiązaniu się z umowy. Lecz działa to też w drugą stronę – jeżeli przedsiębiorstwo kupuje towar lub usługę od innego właściciela firmy – ma także kilka dni na opłacenie zobowiązania.
Jak ocenić płynność finansową przedsiębiorstwa?
Utrzymanie płynności finansowej w firmie to sprawa, która może zaważyć na jej być albo nie być. Przedsiębiorstwo, która traci płynność finansową, ma bardzo ograniczone pole do rozwoju. Na ogół wieści o nieterminowym spłacaniu zobowiązań szybko rozchodzą się w branży.
Kontrahenci tracą zaufanie do takiej firmy, całkowicie zrywają współpracę lub dyktują ją pod swoje warunki. Spółka staje się niewiarygodna w oczach banków i instytucji kredytujących. To wszystko sprawia, że firma może wylądować na skraju upadłości.
Od czego zależy płynność finansowa przedsiębiorstwa?
Na kondycję finansową firmy mają wpływ czynniki:
- Makroekonomiczne – tj. pochodzące z otoczenia przedsiębiorstwa; takie, na które firma nie ma w ogóle wpływu lub ma niewielki. Zalicza się do nich np. regulacje podatkowe, koszty zatrudnienia pracowników.
- Mikroekonomiczne – czyli wewnętrzne firmy. Może to być przyjęta strategia zarządzania budżetem, zasady współpracy z kontrahentami itp.
- Branżowe – specyficzne czynniki, inne dla każdej branży. Np. sklep sprzedający okulary przeciwsłoneczne powinien przewidzieć, że po okresie letnim zapotrzebowanie na jego produkty spadnie i dostosować do tego politykę nowych zamówień.
Choć niektórzy rozumieją pojęcie płynności finansowe jako dość abstrakcyjne (firma jest wypłacalna albo nie jest), to istnieją metody, aby ją zmierzyć. W zależności od przyjętej taktyki, w ekonomii możemy się spotkać z kilkoma sposobami mierzenia i oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa.
Metody oceny płynności finansowej
Analizując płynność finansową można opierać się na wskaźnikach:
- dynamicznych,
- statycznych.
W ujęciu dynamicznym chodzi o odniesienie się do dłuższego okresu czasu, podpierając się wskaźnikami przepływów pieniężnych.
W aspekcie statycznym, kondycja finansowa analizowana jest w perspektywie krótkoterminowej, odnoszącej się do konkretnego momentu np. do dnia bilansowego. Ten sposób analizy można podeprzeć np. sprawozdaniem finansowym.
W ujęciu statycznym wyróżniamy dodatkowo 3 kryteria, których zastosowanie sprawi, że analiza będzie jeszcze dokładniejsza. Są to:
- kryterium 3. stopnia – wskazuje płynność bieżącą,
- 2. stopnia – mówi o płynności szybkiej,
- 1. stopnia – informuje o płynności gotówkowej (natychmiastowej).
Żeby wiedzę teoretyczną przełożyć na praktyczną, musimy znać następujące wartości, które można odczytać np. z bilansu:
- aktywa obrotowe,
- zobowiązania krótkoterminowe,
- inwestycje krótkoterminowe,
- zapasy.
Teraz, za pomocą prostych wzorów matematycznych, możemy wyliczyć płynność finansową przedsiębiorstwa.
Płynność bieżąca
Wylicza się ją dzieląc wartość aktywów obrotowych przez zobowiązania krótkoterminowe:
aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe = płynność bieżąca
Jest to najbardziej ogólne kryterium, które pozwala ocenić płynność finansową. Wynik bliski 1 wskazuje, że firma może mieć kłopoty z płaceniem kontrahentom na czas.
Płynność szybka
Wzór:
aktywa obrotowe – zapasy / zobowiązania krótkoterminowe = płynność szybka
Optymalny wynik płynności szybkiej mieści się w przedziale od 0,8 do 1,2. Im rezultat wyliczenie będzie większy, tym firma wykazuje większy potencjał do terminowego regulowania krótkoterminowych należności.
Płynność gotówkowa
Ten sposób analizy pozwala odpowiedzieć na pytania, jak bardzo firma jest finansowo przygotowana do natychmiastowej spłaty zobowiązań. Płynność natychmiastową wylicza się za pomocą wzoru:
inwestycje krótkoterminowe / zobowiązania krótkoterminowe = płynność gotówkowa
Doskonały wynik to wartość pomiędzy 0,1 a 0,2. Rezultat zarówno niższy, jak i wyższy, mogą świadczyć o mankamentach w firmie. Zbyt mały może oznaczać niewypłacalność. Z kolei – zbyt duży interpretowany jest jako niska rentowność i źródło utraconych korzyści.
Jak poprawić płynność finansową przedsiębiorstwa
Najlepszy sposób na zachowanie dobrej kondycji firmy to mądra polityka finansowa i właściwe zarządzanie przedsiębiorstwem. No ale czasem w biznesie tak bywa, że powinie się noga albo zajdą okoliczności, na które zarząd nie miał wpływu. Wtedy trzeba szukać środków na poprawę płynności finansowej w firmie. Ekonomia zna na to co najmniej 3 sposoby:
- Faktoring, czyli zastrzyk gotówki w zewnętrznego źródła. Polega to na tym, że faktor (bank albo firma zajmująca się faktoringiem) wykupuje nieprzeterminowane faktury od swojego klienta. Odlicza prowizję i natychmiast wypłaca pieniądze klientowi. Faktoring jest korzystnym rozwiązaniem dla firm wystawiających faktury z odległym terminem płatności. Dzięki temu instrumentowi mają możliwość szybkiego otrzymanie swoich należności.
- Kredyt bankowy w wersji odnawialnej lub nie. Firmy młode lub mające negatywną historię kredytową mogą mieć problem z jego otrzymaniem.
- Leasing zwrotny polegający na sprzedaży środka trwałego firmie leasingowej przez przedsiębiorcę, a następnie uzyskania zezwolenia na użytkowanie przedmiotu. To sposób na pozyskanie kapitału w firmach z większym majątkiem. Przedsiębiorstwo sprzedaje np. drogą maszynę (która de facto nawet nie opuszcza na chwilę zakładu), a następnie bierze ją w leasing. Umowę w niektórych przypadkach da się tak skonstruować, że po jej zakończeniu sprzęt stanie się ponownie własnością przedsiębiorcy.