Jednolity Plik Kontrolny – to najprościej mówiąc – ustanadaryzowany format danych przekazywanych do organów skarbowych. To rozwiązanie informatyczne obowiązuje w Polsce od 2016 r. i zostało wprowadzone w celu uszczelnienia przepływu podatków i szybkiego wykrywania ewentualnych nadużyć.
Firmy wysyłają JPK na serwery Ministerstwa Finansów, skąd przekazywane są do organów podatkowych. Jakie są rodzaje Jednolitych Plików Kontrolnych? Jak wygląda ich struktura i jakie korzyści mają z nich przedsiębiorcy? O tym przeczytasz poniżej.
Po co wprowadzono Jednolity Plik Kontrolny?
Zgodnie z założeniami, JPK wdrożono, aby usprawnić kontrolę podatkową przedsiębiorców. Dzięki ustandaryzowanej formie plików organy podatkowe mogą szybko kontrolować krzyżowo podatników. Nie ma potrzeby przeglądania papierowych dokumentów, gdyż narzędzia informatyczne fiskusa automatycznie sprawdzają przesłane pliki.
Jednolity Plik Kontrolny przynosi zatem korzyści zarówno organom podatkowym, jak i przedsiębiorcom. Ci pierwsi sprawnie wyłapują nieprawidłowości i przewinienia. A za to właściciele firm mogą liczyć na szybkie potwierdzenie poprawności różnego rodzaju wyliczeń.
Jakie są rodzaje Jednolitych Plików Kontrolnych?
Obecnie (stan na kwiecień 2020 r.) organy skarbowe mogą wymagać od podatników sporządzenia i przesłania następujących JPK:
- JPK KR – ten plik zawiera informacje z ksiąg rachunkowych,
- JPK WB – z danymi z wyciągów bankowych,
- JPK MAG – źródło wiedzy o ruchach towarów i materiałów,
- JPK VAT – z danymi z ewidencji zakupu i sprzedaży VAT,
- JPK FA – to najbardziej rozbudowana struktura spośród wszystkich JPK, zawiera wszystkie szczegóły z ewidencji zakupu i sprzedaży VAT,
- JPK PKPIR – informacje z podatkowej księgi przychodów i rozchodów,
- JPK EWP – z danymi z ewidencji przychodów.
JPK WB przygotowuje bank, w którym założone jest konto powiązane z działalnością gospodarczą.
Oprócz JPK VAT, którego przesyłanie co miesiąc jest obowiązkowe dla wszystkich czynnych podatników VAT, pozostałe pliki firmy udostępniają fiskusowi na jego żądanie.
Od 1 lipca 2020 r. JPK VAT zostanie zastąpiony JPK VAT z deklaracją. Nowy plik będzie połączeniem dobrze znanego wszystkim podatnikom JPK VAT oraz Deklaracji VAT, które to w obecnej chwili firmy wysyłają fiskusowi jako dwa odrębne dokumenty elektroniczne.
JPK VAT z deklaracją początkowo miał nazywać się JPK VDEK (na portalach branżowych wciąż można spotkać się z tym terminem), ale ostatecznie formalnie przyjęto określenie JPK VAT z deklaracją.
Struktura JPK
Wszystkie struktury JPK składają się z trzech części:
- nagłówkowej – tutaj identyfikuje się podatnika (firma, NIP itd.) oraz sam JPK (np. data sporządzenia),
- merytorycznej – tj. zawierającej informacje o zdarzeniach gospodarczych, te zdarzenia będą różne – w zależności, jaki rodzaj Jednolitego Pliku Kontrolnego sporządzamy,
- kontrolnej – sumującej wiersze i kolumny, dzięki tej sekcji upewnimy się, że plik jest poprawnie przygotowany pod kątem technicznym.
Kto ma obowiązek składać Jednolity Plik Kontrolny?
Obowiązek składania Jednolitych Plików Kontrolnych poszerzano stopniowo od 2016 r. Niegdyś JPK przekazywały wyłącznie duże firmy, a obecnie obowiązek przekazywania JPK VAT dotyczy wszystkich płatników podatku VAT (nawet JDG). Jeżeli chodzi o pozostałe struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego, to firmy muszą je przesyłać na żądanie organów podatkowych.
Jednolity Plik Kontrolny na żądanie
Jak wspomnieliśmy wyżej, fiskus może nakazać podatnikowi sporządzenie i przekazanie pliku JPK. Takie żądanie może mieć miejsce w ramach:
- kontroli podatkowej,
- czynności sprawdzających,
- kontroli celno-skarbowej,
- postępowania podatkowego.
O przesłanie Jednolitego Pliku Kontrolnego może zostać poproszona nie tylko kontrolowana firma, ale i jej kontrahenci. Organ podatkowy musi dać firmie minimum 3 dni na sporządzenie plików. Jeżeli przedsiębiorca z jakichś przyczyn (np. dużej ilości danych) nie wyrobi się z przygotowaniem JPK w podanym przez fiskus czasie, może złożyć wniosek o przesunięcie terminu.
W jaki sposób przygotować Jednolity Plik Kontrolny na żądanie?
Są na to dwie drogi. Można:
- sporządzić plik, korzystając ze swojej aplikacji do faktur i księgowości (taką funkcję znajdziesz np. w aplikacji inFakt Księgowi),
- użyć bezpłatnej, udostępnionej na stronie Ministerstwa Finansów, aplikacji Klient JPK 2.0.
Jak przekazać Jednolity Plik Kontrolny na żądanie?
JPK musi zostać przekazany w formie elektronicznej – np. na płycie CD albo pendrive. Ministerstwo Finansów nie zaleca przesyłania plików za pomocą e-maila. Plik można przekazać urzędnikowi osobiście albo wysłać pocztą.
W pierwszym przypadku, urzędnik spisze protokół pobrania danych w formie elektronicznej. Będą tam informacje o przekazanych plikach (np. rozmiar, sumy kontrolne, format, data utworzenia). Protokół podpisuje osoba, która przekazuje dane i urzędnik prowadzący sprawę.
W sytuacji, kiedy płyta CD z JPK zostanie przesłana pocztą, to urzędnik odbierający przesyłkę sporządza notatkę służbową z odbioru.
Jak podpisać Jednolity Plik Kontrolny na żądanie?
JPK można podpisać za pomocą:
- kwalifikowanego podpisu elektronicznego,
- Profilu Zaufanego (który szybko i bezpłatnie założysz poprzez swój bank).
Potwierdzeniem poprawnej wysyłki JPK jest Urzędowe Potwierdzenie Odbioru. Pobranie tego potwierdzenia dowodzi o prawidłowej wysyłce pliku.
Kara za niezłożenie Jednolitego Pliku Kontrolnego
Na zakończenie napiszemy, co może Ci grozić, jeżeli zapomnisz o obowiązku przekazania Jednolitego Pliku Kontrolnego. W przypadku, kiedy nie złożysz (albo spóźnisz się) JPK VAT albo innej struktury JPK na żądanie, możesz zostać ukarany za popełnienie wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Kwalifikacja zależy od wartości występku.
Pamiętaj, że jeżeli wiesz, że z jakiejś przyczyny nie będziesz mógł przesłać JPK w terminie – możesz wnioskować o przesunięcie daty.