Ile wynosi limit pełnej księgowości? Jaki jest podział ksiąg rachunkowych?

Obowiązkiem każdej firmy jest ewidencja operacji gospodarczych. To, jaki sposób ewidencji zostanie zastosowany, zależy w dużej mierze od typu prowadzonej działalności. Pełna księgowość to potoczna nazwa na jeden ze sposobów rejestrowania zdarzeń gospodarczych.

Pełna księgowość to najdokładniejszy i precyzyjny model ewidencji. Niektórych przedsiębiorców odstrasza mnogość obowiązków związanych z prowadzeniem pełnej rachunkowości, ale przy wybranych typach działalności, jest ona obowiązkowa.

Co zamiast pełnej księgowości?

Jak zostało napisane wyżej, pełna księgowość to tylko jeden z modeli ewidencji. Oprócz niej, w Polsce można spotkać się z pojęciami:

• Podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów, w której księguje się przychody i koszty. Przedsiębiorca może wybrać spośród dwóch form opodatkowania – zasad ogólnych albo podatku liniowego. Opodatkowanie za zasadach ogólnych wynosi 17%, a po przekroczeniu 120 000 PLN dochodu – 32%. Decydując się na podatek liniowy, należy liczyć się ze stałym opodatkowaniem (niezależnym od dochodu) – 19%.
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, nazywany potocznie po prostu ryczałtem. Ewidencjonuje się wyłącznie przychody z prowadzonej działalności (bez kosztów), od których opłaca się podatek. Stawka podatku uzależniona jest od rodzaju wykonywanej działalności.
• Karta podatkowa – ta forma opodatkowania dostępna jest dla wąskiej grupy przedsiębiorców. Polega ona na opłacaniu z góry określonej kwoty podatku (nieistotne są przychody). Na wyliczenie kwoty podatku wpływa wiele czynników – np. przedmiot prowadzonej działalności, liczba pracowników. O wysokości podatku informuje przedsiębiorców naczelnik urzędu skarbowego. Od 1 stycznia 2022 r. karta podatkowa została „zamrożona”. Oznaczona to że podatnicy nie mogą już wybrać jej jako formy opodatkowania. Podatnicy którzy korzystali z dniej w dniu 31.12.2021 r. mogą kontynuować.

KPiR oraz ryczałt to zdecydowanie najczęściej wybierane formy opodatkowania przez prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Pełna księgowość wydaje się zbyt skomplikowania i niepotrzebna, ale są sytuację, gdy przedsiębiorca po prostu musi na nią przejść.

Pełna księgowość – dla kogo?

Księgi rachunkowe to jeden z dostępnych w Polsce systemów ewidencji zdarzeń gospodarczych. Każda firma, jeżeli chce, to może zdecydować się na pełną księgowość. Jednakże są podmioty, które przepisami prawa zobowiązane są do prowadzenia pełnej rachunkowości. Zgodnie z art. 2 ustawy o rachunkowości należą do nich, m.in. spółki:

• z ograniczoną odpowiedzialnością,
• akcyjne,
• spółki komandytowe,
• komandytowo-akcyjne.

Ponadto, pełna księgowość obowiązuje wszystkich przedsiębiorców, którzy osiągnęli roczny limit przychodu w wysokości 2 000 000 euro. Co roku ten limit jest przeliczany na złotówki wg kursu NBP na 1 października.

Kiedy prowadzący JDG musi przejść na pełną księgowość?

Przedsiębiorca, który do tej pory prowadził jednoosobową działalność gospodarczą i przekształcił ją w którąś z wymienionych w poprzednim akapicie spółek, musi zacząć prowadzić księgi rachunkowe.

Pełna księgowość dotyczy też osób, które ciągle mają zarejestrowaną JDG, ale ich przychód roczny przekroczy równowartość 2 000 000 euro.
Przeliczając ten limit na złotówki, w 2022 r. wynosi on 9 188 000 PLN. Oznacza to, że firma, która osiągnie przychody w tej wysokości, od 2023 r. będzie musiała prowadzić pełną księgowość.

Co istotne – działa to też w drugą stronę. Właściciel JDG, prowadzący pełną księgowość, może przejść na księgowość uproszczoną, jeżeli nie przekroczy limitu 2 000 000 euro.

Pełna księgowość – czy trzeba jej się bać?

Pełna księgowość to bardzo rozbudowany system ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych. Jego prawidłowe prowadzenie wymaga nie tylko dużej skrupulatności i dokładności, ale i nierzadko wiedzy rachunkowo-podatkowej.

Dlatego zdecydowana większość przedsiębiorców oddaje księgi rachunkowe firmy w ręce doświadczonych biur rachunkowych i księgowych. Pamiętajmy, że nawet niewielki błąd może nas dużo kosztować.

Na księgi rachunkowe składa się kilka elementów. Każdy służy do rejestrowania innych zdarzeń. Wyróżniamy:

• dziennik,
• księgę główną,
• księgę pomocniczą,
• zestawienie obrotów, a także sald umieszczonych w księdze głównej, zestawienie sald na kontach pomocniczych,
• wykaz składników pasywów i aktywów (inwentarz).

Księgi otwiera się, wprowadzając do ewidencji księgowej stan aktywów i pasywów. Zamyka się je wraz z zamknięciem roku obrotowego albo wraz z zamknięciem (likwidacją, zmianą formy prawnej itd.) spółki. Więcej o zasadach otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych, przeczytać można w art. 12 ustawy o rachunkowości.

Zgodnie z art. 23 ustęp 2 ustawy o rachunkowości, każdy zapis w księdze, powinien zawierać co najmniej:

• datę dokonania operacji gospodarczej,
• określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji,
• zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym że należy posiadać pisemne objaśnienia treści skrótów lub kodów,
• kwotę i datę zapisu,
• oznaczenie kont, których dotyczy.

Co można wyczytać z ksiąg?

Z założenia, pełna księgowość powstała w celu rozliczeń podatkowych. Jednak informacje, które się w nich znajdują, są cenne nie tylko dla fiskusa, ale i dla zarządu spółki.

Wszakże zawarte w księgach liczby, słupki i tabelki to nie są suche dane, ale przekrój informacji mówiący o kondycji rachunkowej przedsiębiorstwa. Przychody, koszty (w tym wynagrodzenia pracowników), kredyty, majątek spółki – to tylko część informacji, które można wyczytać z ksiąg handlowych.

Podsumowując – konieczność zachowania wyjątkowej rzetelności i dokładności w prowadzeniu ksiąg zwraca się jako idealne źródło wiedzy o aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa. A to pozwala rozważnie podejmować kroki dotyczące przyszłości spółki.