Forma opodatkowania dla jednoosobowej działalności gospodarczej. Jak wybrać najkorzystniejszą?

Adam Pietrzak

Forma opodatkowania to jedna z najważniejszych decyzji, jakich należy dokonać przy zakładaniu działalności gospodarczej. Podpowiadamy, o czym trzeba pamiętać wybierając formę opodatkowania.

Czy można nie wybrać formy opodatkowania?

Już na etapie składania wniosku o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca może wybrać formę jej opodatkowania. Do wyboru są trzy opcje: skala podatkowa (zasady ogólne), podatek liniowy i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Jeśli na etapie zakładania firmy przedsiębiorca nie jest zdecydowany, która z tych form będzie najlepsza, może pominąć ten wybór. W takim wypadku trzeba pamiętać, że formę opodatkowania można wybrać poprzez aktualizację wpisu w CEiDG.

Obowiązuje tu termin do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym firma osiągnie pierwszy przychód w danym roku podatkowym. Jeśli ten przychód pojawi się w grudniu, to termin wyboru formy opodatkowania mija z ostatnim dniem grudnia.

Jeśli przedsiębiorca zapomni o wyborze formy opodatkowania i nie zaktualizuje tej informacji w CEIDG, urząd skarbowy podejmie decyzję za niego. Dochody będą automatycznie podlegały opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Skala podatkowa. Dla kogo jest korzystna?

Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą mają do wyboru trzy formy opodatkowania.

Skala podatkowa (zasady ogólne) charakteryzuje się dwoma stawkami podatku zależnymi od wysokości dochodu. Są to stawki:

  • 12% dla rocznych dochodów nie przekraczających 120 tys. zł;
  • 32% dla dochodów powyżej tej kwoty.

Dodatkowo osoby, które wybrały tę formę opodatkowania, korzystają z kwoty wolnej od podatku. Jej wysokość to 30 tys. zł rocznie.

Jeśli więc przedsiębiorca rozpoczyna działalność gospodarczą i wie, że początkowe dochody nie będą wysokie, to warto rozważyć zasady ogólne jako formę opodatkowania. Do kwoty 30 tys. zł rocznego dochodu taki przedsiębiorca nie zapłaci podatku. Dodatkowo może skorzystać ze wspólnego rocznego rozliczenia z małżonkiem.

Skala podatkowa to dobra opcja dla osób, które np. będą prowadzić działalność handlową. Zakup towarów i materiałów do ich produkcji będzie w ich przypadku kosztem uzyskania przychodu. Również przedsiębiorcy z innych branż powinni wziąć tę formę opodatkowania pod uwagę, jeśli spodziewają się, że będą mieli na początku działalności spore koszty uzyskania przychodu, bo np. zamierzają wprowadzić do swojej firmy samochód osobowy, który będą amortyzować.

Skala podatkowa może nie być dobrym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, których roczny dochód przekracza 120 tys. zł. To wiąże się z koniecznością zapłacenia aż 32% podatku od dochodów przekraczających podaną kwotę graniczną. 

box-icon

Ważne

Jeśli pracujesz na umowę o pracę i zakładasz działalność gospodarczą, opodatkowując ją na zasadzie skali podatkowej, to musisz wiedzieć, że twoje roczne dochody ulegają zsumowaniu. Może się więc okazać, że w rozliczeniu rocznym będziesz musiał dokonać dopłaty do podatku.

Ryczałt. Jak wybrać właściwą stawkę?

W skali podatkowej podatek płaci się od dochodu, czyli różnicy między twoimi przychodami a kosztami ich uzyskania. Inaczej jest w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Tutaj podatek zależy od przychodu, czyli od wartości sprzedaży. Przedsiębiorca nie rozpoznaje w ogóle kosztów uzyskania przychodu i nie może ich odliczać.

Po ostatniej nowelizacji przepisów zakres działalności gospodarczych, które mogą korzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych został znacznie poszerzony. Z ryczałtu nie skorzystają osoby, które chcą prowadzić aptekę, kantor czy handel częściami samochodowymi.

Na początku prowadzenia działalności gospodarczej z ryczałtu są wykluczeni przedsiębiorcy, którzy będą świadczyć usługi dla pracodawcy, u którego byli zatrudnieni w obecnym lub poprzednim roku podatkowym, a zakres czynności w ramach ich działalności jest taki sam jak na umowie o pracę.

Problemem dla ryczałtowców może być też ustalenie stawki podatku, którą objęte są przychody. Dotyczy to np. branży IT, gdzie zastosowanie mogą mieć aż trzy stawki 8,5%, 12% a nawet 15%.

Stawkę ryczałtu, którą powinieneś opodatkować swoje przychody, sprawdzisz za pomocą bezpłatnego kalkulatora stworzonego przez inFakt.

Podatek liniowy. Dla kogo jest to korzystna forma opodatkowania?

Trzecia forma opodatkowania, którą powinni rozważyć początkujący przedsiębiorcy, to podatek liniowy. W tym przypadku, podobnie jak na skali podatkowej, podatek opłaca się od dochodu, czyli różnicy między przychodami a kosztami ich uzyskania. W podatku liniowym obowiązuje jednak jedna stawka podatkowa – 19% niezależnie od tego, jakie dochody przedsiębiorstwo osiąga.

Minusem tej formy opodatkowania jest na pewno brak kwoty wolnej od podatku i brak możliwości rozliczenia się z małżonkiem. Liniówka może być rozsądną alternatywą np. dla adwokata. Jeśli wykonuje on swój zawód w ramach wolnego zawodu, to obowiązuje go 15% ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Adwokat, który wie, że będzie ponosił duże koszty uzyskania przychodu może więc zapłacić mniej podatku, jeśli wybierze 19% podatek liniowy.

Zleć księgowość swojej firmy

Przetestuj za darmo aplikację inFakt.

Hasło musi zawierać:
  • 8 znaków lub więcej
  • Małe i wielkie litery
  • Przynajmniej jedną cyfrę
Dla bezpieczeństwa stwórz mocne hasło, którego nie używasz na innych stronach.

Forma opodatkowania a składka zdrowotna

Wybór formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej komplikuje dodatkowo kwestia wysokości ubezpieczenia zdrowotnego, które przedsiębiorca musi odprowadzać do ZUS. Wysokość składki zdrowotnej jest ustalana następująco:

  • dla skali podatkowej składka zdrowotna wynosi 9 proc. od dochodu, jednak nie mniej niż 9 proc. wynagrodzenia minimalnego;
  • w przypadku podatku liniowego wynosi ona 4,9 proc. dochodu, jednak nie mniej niż 9 proc. wynagrodzenia minimalnego;
  • dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych określana jest kwotowo w zależności od przychodów, które uzyskujesz. W 2024 r. są to odpowiednio stawki: 419,46 zł (dla rocznych przychodów od 0 zł do 60 tys. zł), 699,11 zł (dla przychodów powyżej 60 tys. zł, ale nie wyższych niż 300 tys. zł) oraz 1258,39 zł dla rocznych przychodów powyżej 300 tys. zł.

Sprawdź nasz kalkulator składki zdrowotnej:

 


Adam Pietrzak
Doradca podatkowy, numer wpisu: 14234. Księgowy inFaktu. Robię wszystko, aby klient wiedział, że po stronie doradcy podatkowego i księgowego ma osobę, która gra w nim w jednej drużynie. Zawsze powtarzam przedsiębiorcom: nie bójcie się pytać. Nie wstydźcie się, że czegoś nie wiecie, czy nie rozumiecie. Jestem od tego, by pomóc i wytłumaczyć.