Czym spółki kapitałowe różnią się od osobowych? Jak można podzielić te spółki?

Przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność na kilka sposobów. Oprócz JDG, mają do wyboru kilka rodzajów spółek – niektóre wymagają wspólnika, a inne można założyć jednoosobowo. Charakterystyka spółek to temat, który zainteresuje każdego przyszłego właściciela firmy.

Jeżeli zdecydowałeś się, że zarejestrujesz spółkę, ale nie wiesz, jaki rodzaj działalności wybrać – koniecznie przeczytaj poniższy artykuł.

Nowość: inFakt dla Spółek
Księgowość dla Spółek

Zamów indywidualną ofertę cenową dla Twojej spółki.

    Charakterystyka spółek w Polsce

    Prawo dzieli spółki na dwa typy – kapitałowe i osobowe. Wśród nich wyróżniamy łącznie 6 rodzajów spółek, które różnią się sposobem rejestracji, prawami, odpowiedzialnością za zobowiązania, obowiązkami podatkowymi itd. Przyszły przedsiębiorca powinien dogłębnie zapoznać się z charakterystyką spółek, gdyż wybór będzie rzutował na powodzeniu jego działalności.

    Spółki kapitałowe

    Spółki kapitałowe to najczęstsza forma prowadzenia dużych przedsiębiorstw. Najważniejszą rolę w tych spółkach odgrywa kapitał, tj. gotówka, nieruchomości, licencje itd. Wejście nowego wspólnika do spółki nie jest skomplikowane – wystarczy, że odkupi on udziały (akcje) spółki.

    Wśród spółek kapitałowych wyróżniamy:

    • spółki akcyjne,
    • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

    Ze spółkami kapitałowymi spotykamy się praktycznie codziennie. To pod szyldem spółki z o.o. albo spółki akcyjnej działają liderzy w każdej branży – spożywczej, gastronomicznej, nieruchomości, samochodowej itd.

    O ile założenie spółki akcyjnej jest zazwyczaj poza zasięgiem przeciętnego, niewielkiego przedsiębiorcy, to spółka z o.o. jest znacznie łatwiej dostępna. Niektórzy właściciele niedużych firm, decydują się na rejestrację spółki z o.o. zamiast JDG. Dlaczego to robią? O tym w dalszej części artykułu.

    Spółki osobowe

    Cechą charakterystyczną spółek osobowych, jest fakt, że ich istnienie opiera się na osobistej więzi między wspólnikami i ich zaangażowaniu w działalność przedsiębiorstwa. Dlatego np. odejście lub zmiana wspólnika wymaga załatwienia wielu formalności, a w niektórych przypadkach jest w ogóle niemożliwa. Spółki osobowe (w odróżnianiu od kapitałowych) na posiadają osobowości prawnej, są tzw. ułomnymi osobami prawnymi.

    Spółki osobowe dzielą się na:

    • jawne,
    • partnerskie,
    • komandytowe,
    • komandytowo-akcyjne.

    Założenie spółki osobowej (z wyjątkiem komandytowo-akcyjnej) nie jest warunkowane wniesieniem wkładu początkowego.

    Pełna księgowość dla Spółek z o.o. w inFakt

    Charakterystyka spółek prawa handlowego

    Poniżej, pokrótce, opisaliśmy każdy z rodzajów spółek.

    Spółka akcyjna

    Jest najbardziej rozbudowanym prawnie rodzajem spółki. Minimalny kapitał początkowy, aby założyć spółkę akcyjną to 100 000 zł. Nie dziwi zatem, że ten rodzaj spółki wybierają tylko największe przedsiębiorstwa.

    Umową spółki jest status w formie aktu notarialnego. Spółkę akcyjną może zawiązać jedna lub więcej osób (podmiotów). Nie może jej założyć wyłącznie jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

    Spółka akcyjna odpowiada za zobowiązania swoim majątkiem, a ryzyko akcjonariuszy ogranicza się do możliwości utraty wniesionego kapitału.

    Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

    Charakterystyka spółek z o.o. sprawia, że oprócz dużych firm, ten rodzaj działalności wybierają też drobni przedsiębiorcy. Przyczyny najczęściej są dwie:

    • możliwość uniknięcia płacenia ZUS-u,
    • odpowiedzialność wspólników za zobowiązania do wysokości wniesionego wkładu.

    Ten pierwszy powód dotyczy tylko spółek z o.o., które mają co najmniej dwóch wspólników. W przypadku jednoosobowych spółek z o.o., składki należy odprowadzać tak jak w jednoosobowych działalnościach.

    Ograniczona odpowiedzialność za zobowiązania kusi przedsiębiorców, którym wydaje się, że mają dobry pomysł na biznes, ale w razie niepowodzenia obawiają się utraty prywatnego majątku.

    Powyższe argumenty i stosunkowo niewielki wymagany prawem wkład własny (5 000 zł) sprawiają, że spółkę z o.o. wybierają właściciele małych firm, którzy nie są przekonani do prowadzenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Spółki z o.o. – podobnie jak akcyjnej – nie może założyć wyłącznie jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

    Spółka jawna

    Spółkę jawną może zawiązać jeden lub więcej wspólników. Umowę spółki jawnej należy spisać na piśmie, ale nie ma wymogu aktu notarialnego. Za zobowiązania spółki jawnej odpowiadają wspólnicy całym swoim majątkiem bez ograniczeń i solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Wierzyciel może dochodzić egzekucje z majątków wspólników tylko wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki będzie bezskuteczna.

    Prawo dopuszcza zmiany w składzie osobowym wspólników spółki jawnej. Należy pamiętać, że osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed jej pojawieniem się w firmie.

    Spółka partnerska

    Mogą ją utworzyć osoby fizyczne i prawne. Charakterystyka spółek partnerskich pozwala je zakładać wyłącznie wspólnikom, którzy mają uprawnienia do wykonywania wolnych zawodów. Lista wolnych zawodów znajduje się w k.s.h. (art. 88). Do przedstawicieli wolnych zawodów zalicza się, m.in. adwokatów, architektów, księgowych, lekarzy i tłumaczy przysięgłych. W spółce partnerskiej istnieje możliwość powołania zarządu.

    Spółka komandytowa

    Ten rodzaj spółki często wybierają wspólnicy, którzy mają różną sytuację majątkową. Jeden ze wspólników dostaje status komplementariusza, a drugi – komandytariusza. Różnica pomiędzy wspólnikami polega na różnej odpowiedzialności za zobowiązania.

    Komandytariusz odpowiada wobec wierzycieli do wysokości ustalonej w umowie sumy komandytowej i jest wolny od odpowiedzialności za zobowiązania spółki do wysokości wniesionego wkładu. Komplementariusz natomiast odpowiada całym swoim majątkiem osobistym.

    Spółka komandytowo-akcyjna

    Do zarejestrowania tego rodzaju spółki – analogicznie jak w komandytowej – wymagane jest przynajmniej dwóch wspólników. Jeden z nich jest komplementariuszem, a drugi – komandytariuszem. Aktem założycielskim spółki komandytowo-akcyjnej jest statut w formie aktu notarialnego. Spółki komandytowo-akcyjne często zawiązują duże, rodzinne firmy, szukające na zewnątrz źródeł finansowania.

    Rejestracja spółki komandytowo-akcyjnej wymaga wniesienia wkładu własnego w minimalnej wysokości 50 000 zł.

    Nowość: inFakt dla Spółek
    Księgowość dla Spółek

    Zamów indywidualną ofertę cenową dla Twojej spółki.

      Specjalista ds. podatków zajmujący się tematyką podatku VAT oraz CIT (PIT). Obecnie wspiera księgowych i przedsiębiorców na szkoleniach oraz w publikowanych artykułach na blogach inFakt. Interesuje się kryptowalutami, transakcjami zagranicznymi oraz ewidencją zdarzeń gospodarczy w księgach handlowych.

      Fakturowanie i księgowość w Twoim telefonie!

      Wystawiaj faktury oraz prowadź księgowość prost z telefonu! Księgowość firmy jeszcze nigdy nie była tak prosta! Dowiedz się więcej

      Pobierz z App StoreinFakt - fakturowanie i księgowość na iPhone

      "Program zajmuje się w prosty i przyjazny sposób tą szarą i nudną stroną prowadzenia firmy"

      Logo MyApple
      Pobierz z Google playNowa aplikacja do fakturowania na Androida

      "Aplikacja mobilna to naturalne uzupełnienie możliwości, które daje Program do Fakturowania inFakt"