Podatek ryczałtowy jest jednym ze sposobów rozliczania się z fiskusem. Opiera się na tym, że przedsiębiorca płaci podatki od całego swojego przychodu, bez pomniejszania go o koszty. Prowadząc działalność, która generuje relatywnie niskie koszty i będąc jednocześnie na ryczałcie, można wypracować całkiem przyjemny końcowy wynik finansowy.
Podatnicy zwolnieni są z prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, wystarczy prosta ewidencja przychodów. Rozliczać się ryczałtem można już od pierwszego dnia działalności, ale możliwa jest też zmiana formy opodatkowania na ryczałt początkiem każdego roku. Jakie są stawki ryczałtu i kogo obowiązują? O tym przeczytasz w dzisiejszym artykule.
Czym jest podatek ryczałtowy?
Ryczałt (zwany też ryczałtem ewidencjonowanym lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym) jest prostą formą rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Oprócz JDG ryczałt mogą stosować też spółki jawne i cywilne.
Na ryczałcie mogą być także osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Chodzi tu o właścicieli lokali i gruntów, wynajmujących i dzierżawiących swoje dobra, oraz osoby, które sprzedają przetworzone produkty rolne pochodzące z własnych upraw.
Możliwość rozliczania się na zasadach podatku ryczałtowego uwarunkowana jest także przychodami przedsiębiorstwa. Zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, ryczałt jest dostępny dla firm, które w poprzednim roku podatkowym wykazały przychód mniejszy niż 2 mln euro.
W ustawie znajdziemy też cały katalog świadczeń i usług, które wyłączają działalności z podatku ryczałtowego. Na ryczałcie nie mogą być np. osoby prowadzące aptekę, lombard czy przedstawiciele niektórych wolnych zawodów.
Stawki ryczałtu
Ryczałt podatkowy ma 10 stawek: 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3%, 2%. Każdy próg przypisuje się do konkretnych typów działalności.
- 17% – stosowana w odniesieniu do wolnych zawodów,
- 15% – przeznaczona m.in dla usług pośrednictwa w sprzedaży hurtowej,
- 14% – ma zastosowanie głównie w odniesieniu do działalności medycznej, np. lekarzy czy dentystów,
- 12% – jest stosowana przede wszystkim przez programistów
- 10% – dotyczy usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek,
- zależenie od przychodu: 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł – przede wszystkim w odniesieniu do najmu i usług powiązanych,
- 8,5% – m.in. dla przedsiębiorców prowadzących punkty gastronomiczne, dla usług edukacyjnych,
- 5,5% – ma zastosowanie głównie przy działalności wytwórczej, np. budowlanej,
- 3% – odnosi się przedsiębiorców prowadzących firmy gastronomiczne (bez uwzględnienia przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu),
- 2% – dla sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu (przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy).
Jak ewidencjonować podatek ryczałtowy?
Przychody firmy można ewidencjonować zarówno cyfrowo, jak i na papierze – nie ma żadnych odgórnych wytycznych technicznych. Ważne, żeby ewidencja była rzetelna (tj. opierała się na zapisach zgodnych ze stanem rzeczywistym) i prawidłowa.
Prowadzenie ewidencji można zlecić księgowej, biuru rachunkowemu albo przedsiębiorca może sam się tym zajmować.
Ewidencję przychodów należy zacząć prowadzić już od pierwszego dnia, w którym firma podlega opodatkowaniu na zasadzie ryczałtu. Z racji tego, że na ryczałcie nie bierze się pod uwagę kosztów, w ewidencji ujmuje się wyłącznie przychody z prowadzonej działalności, opłaty się pomija.
Zapisów należy dokonywać w porządku chronologicznym na podstawie faktur, rachunków i innych dokumentów. Należy pamiętać, żeby ewidencję za dany miesiąc uzupełnić najpóźniej do 20. dnia kolejnego miesiąca.
Rozliczenie miesięczne czy kwartalne?
Co do zasady przedsiębiorcy, którzy rozliczają się na zasadzie ryczałtu, zobowiązani są co miesiąc przesyłać podatek na konto urzędu skarbowego.
Mają na to czas do 20. dnia miesiąca po miesiącu, w którym naliczono podatek. Wyjątkiem jest grudzień, ponieważ z zapłatą podatku ryczałtowego za ten miesiąc można się wstrzymać do ostatniego dnia przed końcem terminu składania rocznego zeznania podatkowego.
Jednak jest pewna grupa przedsiębiorców, którzy należny państwu podatek ryczałtowy mogą płacić tylko raz na kwartał. Dotyczy to właścicieli firm, które generują nieduże przychody. Mówimy tu o limicie za poprzedni rok podatkowy w wysokości 200 000 euro.
Jeżeli przedsiębiorca chce rozliczać się kwartalnie, powinien do 20 stycznia złożyć pismo do naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku, gdy przegapi termin, musi czekać do stycznia kolejnego roku, gdyż w środku roku podatkowego nie da się zmienić zasad opłacania podatku ryczałtowego.
Zalety ryczałtu ewidencjonowanego
Choć z racji wielu wykluczeń ryczałt podatkowy jest dostępny tylko dla części firm, to te, które z niego korzystają, mogą dostrzec kilka zalet tej formy opodatkowania.
Najważniejsze z nich to:
- łatwy sposób wyliczeń – wielu przedsiębiorców na ryczałcie prowadzi księgowość samodzielnie,
- możliwość odliczenia składek ZUS,
- przy niedużym przychodzie istnieje opcja opłacania podatku raz na 3 miesiące.