Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością a prosta spółka akcyjna. Która z nich jest korzystniejsza?

Dotychczas spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była najchętniej wybieraną formą spółki. Forma ta ma jednak poważną konkurencję w postaci prostej spółki akcyjnej. Jakie są między nimi różnice? Która z nich jest korzystniejsza?

Kto może założyć PSA i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością?

Prosta spółka akcyjna powstała głównie z myślą o start-upach oraz firmach świadczących usługi z zakresu nowych technologii. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by zakładali ją przedsiębiorcy z innych branż.

Prostą spółkę akcyjną można założyć samemu lub przy współpracy innych osób. Bez znaczenia pozostaje fakt, czy któraś z zaangażowanych osób prowadzi już jednoosobową działalność gospodarczą. W skład PSA mogę wejść również osoby prawne, czyli jednoosobowe działalności lub spółki. Ne może jej założyć jedynie jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Spółka z o. o. również może być zawiązana przez jednego bądź więcej wspólników. Jedyny wyjątek stanowi jej założenie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Estera Chmielowska

9.8 Znakomity

Cena od 620 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Magdalena Światłowska

10 Znakomity

Cena od 700 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Iwona Kozłowska

10 Znakomity

Cena od 920 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Poproś o indywidualną ofertę

Zakładanie PSA i spółki z o.o.

Oba rodzaje spółek mogą zostać założone w każdym prawnie dopuszczalnym celu. Należy przy tym pamiętać, że cel spółki powinien być tożsamy ze wspólnym celem wszystkich wspólników. Natomiast każdy wspólnik musi dążyć do osiągnięcia celu podporządkowując mu swoje działania w spółce. Zatem zarówno spółka z o.o., jak i PSA nie muszą służyć prowadzeniu działalności gospodarczej.

Spółkę z o.o. i prostą spółkę akcyjną można zarejestrować przez system teleinformatyczny Ministerstwa Sprawiedliwości S24. Warunkiem takiej rejestracji jest to, że wkład wspólników musi jest wyłącznie pieniężny, a nie rzeczowy. W systemie S24 umowa podpisywana jest podpisem kwalifikowanym lub Profilem Zaufanym przez wszystkich założycieli. Istnieje również opcja założenia obu spółek u notariusza, który sporządzi umowę uwzględniając specyfikę prowadzonej działalności.

Umowy założycielskie w przypadku obu podmiotów wymagają formy aktu notarialnego. Akt zawiązania PSA nie jest zbyt elastyczny, co odbija się także na relacjach między wspólnikami. W spółce z o. o. przepisy dają znacznie więcej możliwości.

Wkład spółki w PSA i spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Jedną z kluczowych różnic w PSA i spółce z o.o. jest kwota minimalnego kapitału. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mówimy o kapitale zakładowym, a w przypadku PSA – o kapitale akcyjnym. W spółce z o. o. wysokość kapitału wynosi 5 tysięcy złotych, a w prostej spółce akcyjnej wystarczy, że będzie to więcej niż 1 złoty. 

Wkład spółki z o.o. musi mieć zdolność bilansową. Dlatego nawet jeśli jest to wkład niepieniężny, konieczne jest, aby można było wykazać jego wartość w pieniądzu.

W przeciwieństwie do kapitału zakładowego, kapitał akcyjny nie jest konkretną kwotą mającą przełożenie na liczbę udziałów lub akcji. Jest on zmienny – nie jest określony w umowie spółki, a jego modyfikacje nie wymagają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Warto także zauważyć, że wkładem na pokrycie akcji PSA nie muszą być środki pieniężne lub możliwe do wyceny aktywa, ale każdy wkład mający wartość majątkową, w tym także know-how, świadczenie usług lub pracy przez akcjonariuszy bez obowiązku szacowania ich wartości księgowo-podatkowej.

Kto tworzy spółkę z o.o, a kto prostą spółkę akcyjną?

W przypadku prostej spółki akcyjnej mówimy o akcjonariuszach, a w spółce z o.o. – o wspólnikach. Obie formy działalności mogą się składać z jednego lub większej liczby zaangażowanych osób i podmiotów. Trzeba jednak pamiętać, że włączenie jednoosobowej działalności gospodarczej w grono akcjonariuszy lub wspólników wymaga stosowania się do podwyższonych wymogów dokumentacyjnych przy czynnościach ze spółką.

Zarówno przy PSA, jak i przy spółce z o.o. wspólnicy nie odpowiadają własnym majątkiem za zobowiązania spółki. W określonych sytuacjach mogą odpowiadać jedynie członkowie zarządu. 

Mimo tak wielu elementów wspólnych, te dwa rodzaje spółek mają różne organy. W spółce z o.o. występuje tylko z zarząd, natomiast w PSA również rada dyrektorów lub rada nadzorcza. Obie formy przewidują podobne zasady podejmowania uchwał przez wspólników oraz zwoływania zebrań. Prosta spółka akcyjna daje jednak możliwość prostszej formy głosowania – głosowania elektronicznego.

Obrót akcjami i wypłata dywidendy w PSA i spółce z o.o.

Sprzedaż udziałów spółki z o.o. wymaga formy pisemnej z notarialnie poświadczonymi podpisami, ale jest skuteczna z chwilą jej dokonania. Rejestracja zmiany struktury własnościowej w KRS służy jedynie upublicznieniu informacji o przeprowadzonych wcześniej zmianach.

Dużo prościej wygląda kwestia obrotu akcjami prostej spółki akcyjnej. Sprzedaż akcji spółki wymaga zachowania tzw. formy dokumentowej, ale nie notarialnej. Oznacza to, że do sprzedaży może dojść, jeśli możliwe jest zapoznanie się z treścią złożonych oświadczeń. Wystarczy więc dokumentacja mailowa, smsowa czy nagranie audio. Można, ale nie trzeba dokonywać wpisu przez wyspecjalizowaną instytucję finansową lub notariusza.

W przypadku prostej spółki akcyjnej pojawia się nowa możliwość upoważnienia zarządu do emisji akcji. Co do zasady w spółkach kapitałowych możliwe jest podwyższanie kapitału zakładowego na mocy uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia. Nie ma znaczenia, czy dokonuje się tego poprzez zmianę umowy spółki czy też bez niej. Podsumowując oznacza to, że PSA wprowadza znacznie bardziej elastyczną opcję emisji akcji spółek. Jednak aby było to możliwe, należy spełnić trzy warunki:

1. Umowa spółki może zawierać stosowne upoważnienie jednak na okres nie dłuższy niż 5 lat;
2. Całość dokonanych w tym trybie emisji na podstawie określonego upoważnienia nie może przekroczyć jednej czwartej ogólnej liczby akcji;
3. Zarząd nie jest uprawniony do emisji akcji uprzywilejowanych ani przyznawania nowym akcjonariuszom uprawnień indywidualnych.

Wypłata dywidendy w PSA i spółce z o.o.

Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może upoważnić zarząd do wypłaty dywidendy za dany rok obrotowy pod warunkiem, że spółka ta posiada środki wystarczające na wypłatę. Spółka może również wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy. To z kolei pod warunkiem, że zatwierdzone sprawozdanie finansowe spółki za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk.

Akcjonariusze prostej spółki akcyjnej są uprawnieni do otrzymywania wypłat nie tylko z zysku, ale również z kapitału akcyjnego. Część kwot zgromadzonych na kapitale akcyjnym można przeznaczyć do wypłaty na rzecz akcjonariuszy bez przeprowadzania procedur podobnych do obniżenia kapitału zakładowego.

Ważne jest jednak to, aby na skutek takiej wypłaty prosta spółka akcyjna nie utraciła zdolności do wykonywania wymaganych zobowiązań pieniężnych w terminie sześciu miesięcy od dnia dokonania wypłaty. Obowiązkowe jest też zgłoszenie do rejestru zmiany wysokości kapitału, a wypłata kwot na nim zgromadzonych może zostać dokonana dopiero po odnotowaniu zmiany w KRS.

W prostej spółce akcyjnej możliwe jest również wypłacanie zaliczek na poczet zysku. Przepisy nie przewidują w tym przypadku ograniczenia do połowy wypracowanego zysku w danym roku obrotowym. W odróżnieniu od zysku, zaliczka w przypadku prostej spółki akcyjnej nie może pochodzić z kapitału akcyjnego.

Struktura organów PSA i spółki z o.o.

Nowością w przypadku prostej spółki akcyjnej jest struktura organów oparta na tzw. koncepcji monistycznej. W monistycznym systemie zarządzania prostą spółką akcyjną występuje jeden organ administrujący, do którego kompetencji należy zarówno zarządzanie i reprezentacja spółki.

W spółce z o.o. funkcjonuje zgromadzenie wspólników (organ właścicielski), zarząd (organ wykonawczy) oraz może pojawić się rada nadzorcza (organ nadzorczy). Podczas gdy w prostej spółce akcyjnej można powołać dokładnie takie same organy, nie jest to jednak obligatoryjne. Przepisy o prostej spółce akcyjnej dopuszczają utworzenie zamiast zarządu i rady nadzorczej organu zwanego radą dyrektorów. W jej skład wchodzą dyrektorzy wykonawczy i niewykonawczy. Ci pierwsi mają uprawnienia podobne do członków zarządu, a drudzy – do rady nadzorczej.

Rozwiązanie prostej spółki akcyjnej i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Prosta spółka akcyjna ma być co do zasady prosta w założeniu i w likwidacji. Możliwe jest wypowiedzenie umowy spółki przez jednego ze wspólników (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie daje takiej możliwości). Wspólnik ten przejmuje cały majątek spółki. Musi to jednak przeprowadzić na drodze sądowej. 

Ważne

W przypadku obu spółek możliwe jest złożenie żądania o wykluczenie wspólnika oraz żądanie rozwiązania spółki z ważnych powodów orzeczeniem sądu. Nie ma natomiast możliwości wypowiedzenia umowy spółki przez jej wierzyciela.