Nowelizacja Kodeksu Pracy. Jakie zmiany pojawią się w urlopach rodzicielskich?
Planowana nowelizacja Kodeksu Pracy przewiduje między innymi zmiany w urlopach rodzicielskich, nowe zwolnienia na opiekę nad członkami rodziny oraz możliwość elastycznej organizacji pracy.
- Kiedy zmiany w urlopach rodzicielskich?
- Zmiany w urlopach po urodzeniu dziecka
- Urlop ojcowski do 12 miesiąca życia dziecka
- Zmiany w zasiłkach dla matek
- Elastyczna organizacja czasu pracy
- Jak skorzystać z elastycznej organizacji pracy?
- Odmowa pracy w trybie nocnym
- Urlopu opiekuńczy i nad członkiem rodziny po wypadku
Kiedy zmiany w urlopach rodzicielskich?
2 sierpnia 2022 roku – do tej daty w polskim Kodeksie Pracy muszą pojawić się zmiany wynikające z przepisów unijnych. Nowelizacja podyktowana jest dyrektywą rodzicielską oraz dyrektywą o równowadze między życiem zawodowym a prywatnym rodziców.
Zmiany w urlopach po urodzeniu dziecka
Wraz z wejściem w życie zapowiadanej nowelizacji w polskim prawie pracy pojawi się dodatkowy dziewięciotygodniowy, płatny urlop rodzicielski. Urlop będzie dostępny wyłącznie dla ojców nowonarodzonych oraz przysposobionych dzieci. Tygodnie te przepadną, jeśli nie wykorzysta ich ojciec dziecka. Czasu tego bowiem nie będzie można przenieść na matkę.
Ojcu dziecka za okres opieki nad malcem będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru świadczenia. Celem tego przepisu jest zwiększenie praw urlopowych ojców małych dzieci.
Ważne
Kobiety, które urodziły dziecko wciąż będą mogły korzystać z dotychczasowego wymiaru urlopów (20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 32 tygodnie rodzicielskiego).
Urlop ojcowski do 12 miesiąca życia dziecka
Obecnie ojciec dziecka ma prawo do urlopu ojcowskiego, zwykle zwanego “tacierzyńskim”. Urlop ten przysługuje w wymiarze 2 tygodni i można z niego skorzystać do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia.
Zgodnie z planowaną nowelizacją urlop ojcowski będzie przysługiwał jedynie w okresie pierwszych 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Zmiana ta motywowana jest tym, że celem urlopu ojcowskiego powinno być sprawowanie opieki w pierwszym okresie po narodzinach dziecka.
Zmiany w zasiłkach dla matek
Obecnie kobiety w okresie po urodzeniu dziecka mają dwie możliwości skorzystania z zasiłku macierzyńskiego. Przysługuje im albo zasiłek w wysokości 80 proc. średnich rocznych zarobków przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego albo 100 proc. w okresie urlopu macierzyńskiego i 60 proc.w okresie urlopu rodzicielskiego. Drugie rozwiązanie ma motywować matki do wcześniejszego powrotu do pracy. Najczęściej jednak kobiety “z góry” (w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka) decydują się na pierwszą możliwość.
Wraz z nowelizacją stawka w okresie urlopu rodzicielskiego wyniesie 70 proc. W związku z tym, gdy pracownica w ciągu 3 tygodni od dnia porodu złoży wniosek o wypłacanie jej zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, otrzyma zasiłek macierzyński w wysokości 81,5 procent.
Elastyczna organizacja czasu pracy
Kolejna zmiana w Kodeksie Pracy wydaje się być podyktowana okresem pandemii COVID-19 i upowszechnieniem praktyki pracy zdalnej. Nowe przepisy dadzą możliwość elastycznej organizacji czasu pracy rodzicom dzieci do 8. roku życia.
Elastyczna organizacja pracy ma oznaczać opcję korzystania z:
- telepracy,
- przerywanego czasu pracy,
- skróconego tygodnia pracy,
- systemu pracy weekendowej,
- ruchomego czasu pracy,
- indywidualnego rozkładu czasu pracy,
- obniżenia wymiaru czasu pracy.
Jak skorzystać z elastycznej organizacji pracy?
Aby skorzystać z nowego przepisu, pracownik będzie zobowiązany do złożenia stosownego wniosku. Pracodawca zaś będzie miał siedem dni, by na niego odpowiedzieć. Odpowiedź ta musi uwzględniać: okres, w którym ma obowiązywać elastyczny tryb pracy, przyczynę, dla której pracownik składa prośbę oraz potrzeby pracownika, które składają się na większą wygodę w przypadku uznania elastycznego trybu pracy.
Pracodawca ma prawo do odmowy udzielenia opcji elastycznej. Jest logiczne o tyle, że nie w każdym zakładzie pracy taki tryb jest możliwy do wprowadzenia. Pracodawca jednak musi odpowiednio do sytuacji swoją odmowę uzasadnić.
Ponadto pracodawca nie będzie mógł wypowiedzieć umowy lub rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem korzystającym z elastycznej organizacji czasu pracy. Przepisy wnoszą zatem dodatkową ochronę miejsca pracy. Wciąż będzie natomiast możliwe rozwiązanie umowy z przyczyny uzasadniającej zwolnienie dyscyplinarne, czyli z winy pracownika.
Odmowa pracy w trybie nocnym
W życie wejdzie również przepis szczególnie istotny dla pracowników funkcjonujących w trybie zmianowym. Rodzice i opiekunowie dzieci do 8. roku życia będą mogli odmówić pracy w nocy, czyli także pracy w trybie nocnych dyżurów oraz delegacji. Obecnie istnieje taki przepis, tyczy się jednak wyłącznie rodziców dzieci do 4. roku życia.
Urlopu opiekuńczy i nad członkiem rodziny po wypadku
Wprowadzony zostanie nowy pięciodniowy urlop opiekuńczy, który wykorzystać można między innymi na dziecko. Celem wolnego w tym okresie ma być opieka nad osobą wymagająca wsparcia z powodów medycznych. Urlop ten ma jednak charakter bezpłatny, w praktyce więc bardziej opłacalne będzie korzystanie z L4 na dziecko.
Dodatkowo pojawi się także dwudniowy urlop na opiekę nad członkiem rodziny (w tym dzieckiem), który uległ wypadkowi albo wymaga opieki z innej przyczyny. Urlop ten będzie płatny, a stawka wynagrodzenia wyniesie 50 proc. stawki dziennej.
Podziel się nim ze znajomymi
