Przez Polski Ład myślisz o założeniu własnej działalności? Pamiętaj o kilku pułapkach

Jednym ze skutków Polskiego Ładu jest wzrost zainteresowania prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej. Taka forma daje zdecydowanie więcej możliwości optymalizacji zysków i strat. Przechodząc jednak na JDG trzeba pamiętać o kilku ważnych rzeczach, żeby w ostateczności nie stracić. 

ważne

Do konsultacji społecznych trafił projekt zmian podatkowych. Od 1 lipca 2022 r. opodatkowanie na zasadach ogólnych ma się zmienić. Stawka na pierwszym progu zostanie zmniejszona z 17% do 12% oraz zlikwidowana zostanie ulga dla klasy średniej. Możliwe będzie również częściowe zaliczenie w koszty uzyskania przychodu składki zdrowotnej na ryczałcie i liniówce. Będziemy na bieżąco aktualizować treści.

Samozatrudnienie staje się powoli najciekawszym rozwiązaniem jeśli chodzi o optymalizację podatkową. Osoby będące na umowach o pracę, zlecenie czy dzieło poważnie rozważają rozpoczęcie własnej działalności. Zwłaszcza dwa ostatnie typy umów w nowej rzeczywistości mogą być wyjątkowo niekorzystne, ponieważ są to tzw. umowy cywilnoprawne, których nie chroni kodeks pracy, nie przysługują im również preferencje dostępne przy zatrudnieniu na UoP.

W ostatnich dniach księgowi otrzymują wiele pytań o możliwość założenia JDG. Jakie są plusy i minusy takiego rozwiązania?

Przedsiębiorca ma większy wpływ na to, ile zarabia

Wynagrodzeniem przedsiębiorcy jest dochód. Czyli to, co zostaje po odliczeniu wszystkich składek i kosztów. Dochód pomiędzy miesiącami może się różnić, jeśli przedsiębiorca zrobi większe koszty np. kupując sprzęt niezbędny do pracy i rozwoju firmy lub wliczając część rachunków za mieszkanie, jeśli pracuje zdalnie i ma tam zarejestrowaną działalność. Musi to być jednak zakup celowy i udokumentowany, a jego wpływ na zwiększenie przychodów bezsprzeczny. Kupno samochodu w ramach leasingu to również duży zysk przy racie wynoszącej ponad 1000 zł, którą można wrzucić w koszty. Tak czy inaczej ostateczny wynik zależy od wielu czynników. 

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Celina Rus

9.5 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Jadwiga Troczyńska

9.8 Znakomity

Cena od 220 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Izabela Tomczak-Dogońska

9.9 Znakomity

Cena od 298 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

Samozatrudniony może zarobić więcej

Wielu pracodawców współpracując z ramach b2b z JDG, decyduje się również na przyznanie wyższego wynagrodzenia, bowiem nie muszą odprowadzać za taką osobę składek, które reguluje ona sama. Spokojnie można wtedy otrzymać na konto kwotę brutto, a nawet wyższą.

Przedsiębiorcy natomiast przysługują preferencyjne składki społeczne ZUS. W pierwszych 6 miesiącach (lub 7 m. jeżeli działalność była założona po 1 dniu miesiąca) przedsiębiorca może liczyć na Ulgę na start i obniżkę w ramach składek społecznych ZUS. Przez kolejne 24 miesiące przysługuje mu tzw. mały ZUS, w kolejnych 36 miesiącach może skorzystać z małego ZUS plus liczonego od dochodu jeśli nie przekroczy progu 120 tys. zł. To daje mu nawet 67 miesięcy preferencyjnych składek społecznych.

Dla JDG jest przewidzianych wiele ulg

Podstawowe ulgi w ramach opodatkowania na zasadach ogólnych są dostępne zarówno przedsiębiorcom jak i pracownikom zatrudnionym na umowach (np. ulga na dziecko, ulga na internet, ulga związana z darowizną na cele walki z covid-19). Przedsiębiorcy mają jednak szereg ulg i preferencji niedostępnych innym. Należą do nich m.in. ulga badawczo-rozwojowa, ulga na innowacje czy IP Box przydatny zwłaszcza programistom i innym pracującym w oparciu o prawo autorskie. 

Przedsiębiorca może rozliczyć kwotę wolną od podatku od razu

Podatnik na UoP lub umowach cywilnoprawnych ma do wyboru wyłącznie rozliczenie kwoty wolnej od podatku w trybie miesięcznym lub rocznym. W pierwszym przypadku powinien złożyć deklarację PIT-2, dzięki której co miesiąc otrzyma 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w ramach wynagrodzenia. W drugiej sytuacji musi czekać aż do kolejnego roku, w którym otrzyma pełny zwrot w ramach rozliczenia PIT za zamknięty rok podatkowy (czyli np. do maja 2023 roku, kiedy mija termin składania PIT za rok 2022).

Przedsiębiorca może natomiast odliczyć kwotę wolną od podatku w dowolnym miesiącu. Dodatkowo ma do wyboru rozliczenie miesięczne lub kwartalne zaliczek na podatek dochodowy. 

Więcej form opodatkowania dla JDG

Podatnicy na umowach mają do wyboru jedynie skalę podatkową, która może okazać się niekorzystna dla zarabiających powyżej 120 tys. zł. (automatycznie wchodzą w drugi próg podatkowy 32%). Przedsiębiorca może natomiast wybrać inne formy opodatkowania takie jak ryczałt (gdzie maksymalna stawka to 17%) lub liniówkę (stałe opodatkowanie 19%). Jeśli jego biznes nie generuje znaczących kosztów ryczałt będzie bardziej opłacalny. 

Co łączy zatrudnienie na UoP i samozatrudnienie?

W ramach skali podatkowej przysługują im te same ulgi (na dziecko, dla klasy średniej), kwota wolna od podatku, możliwość rozliczenia z małżonkiem oraz zerowy PIT dla dużych rodzin (zwiększając kwotę wolną od podatku nawet do ponad 230 tys. zł dla obojga rodziców).

JDG wydaje się idealne? Trzeba uważać na kilka haczyków 

Nie skorzystasz, jeśli planujesz dalej pracować dla byłego pracodawcy

Jeśli planujesz otworzyć działalność i dalej współpracować z obecnym pracodawcą, nie skorzystasz ani z Ulgi na start, ani z małego ZUS, nie będziesz również mógł przejść na opodatkowanie ryczałtem. Dotyczy to pracy u byłego pracodawcy zarówno w obecnym roku jak i całym poprzednim roku podatkowym. Dodatkowo w pierwszym roku prowadzenia działalności musisz być opodatkowany w ramach JDG podatkiem na zasadach ogólnych. Zatem dopiero po 12 miesiącach będziesz mógł przejść na liniówkę. Takie rozwiązanie wprowadzono, aby zapobiegać fikcyjnemu wypychaniu pracowników na samozatrudnienie i kuszenia ich większymi zarobkami na b2b.

Zarobisz więcej – zapłacisz większą składkę zdrowotnej

Polski Ład wprowadził pułapkę w postaci składki zdrowotnej liczonej od dochodu (dla skali podatkowej i liniówki) lub przychodu (dla ryczałtu). Jeśli więcej zarobisz, zapłacisz wyższą składkę zdrowotną. Co prawda takie samo prawo dotyczy pracowników na umowach, jest jednak zasadnicza różnica. Przedsiębiorca może podwyższyć również dochód sprzedając składniki majątku firmy takie jak np. samochód, sprzęt komputerowy. Czeka go zatem nie tylko wyższy podatek dochodowy, ale też składka zdrowotna, choć wydaje się, że początkowo zyskuje, bo zakup wrzucił wcześniej w  koszty firmy. Jeszcze gorzej mają ryczałtowcy – oni nie mogą robić zakupów na firmę, rozliczając koszty. Sprzedaż majątku firmy natomiast jest już udokumentowana i podnosi przychód, a razem z nim ryzyko wpadnięcia w wyższy próg składkowy.

Podwójna składka zdrowotna jeśli firma będzie dodatkowym zajęciem

Jeśli planujesz jedynie dorabiać, zakładając JDG, musisz się przygotować, że czeka Cię opłacanie podwójnej składki zdrowotnej. O ile składki społeczne ZUS są regulowane tylko raz (w takim przypadku najczęściej przez pracodawcę zatrudniającego nas na UoP), o tyle składkę zdrowotną należy zapłacić od każdego rodzaju działalności, która daje nam przychód. Czyli odprowadzamy ją najpierw z tytułu umowy o pracę, a później dodatkowo z tytułu JDG. Owszem, jest to proporcjonalnie wyliczona składka od dochodu z danej działalności zarobkowej – ale jeśli w ogóle możemy mówić o sprawiedliwości w tym przypadku, to istnieje ona tylko dla zarabiających powyżej średniego wynagrodzenia. Jeżeli przykładowo na JDG jedynie dorabiamy, uzyskując np. 1900 zł brutto miesięcznie, to nie zapłacimy składki od tej kwoty, a składkę minimalną, która wynosi ponad 270 zł i liczona jest od podstawy 3010 zł!

Kwota wolna od podatku rozliczana tylko w ramach JDG

Jednoczesne pozostawanie na UoP i JDG wiąże się również z tym, że kwotę wolną od podatku rozliczać możemy wyłącznie w ramach JDG. Powinniśmy poinformować pracodawcę, że złożona wcześniej deklaracja PIT-2 traci swoją ważność. Dla jednych to może być korzystne, bo szybciej będą mogli uzyskać obniżenie podatku w całości, o ile osiągają wysokie przychody w ramach JDG. Jeśli jednak okaże się, że nasz pomysł na biznes nie wypalił i zawieszamy firmę z powodu braków przychodu lub niskich przychodów, nie ma możliwości powrotu już do stosowania PIT-2 u pracodawcy w danym roku podatkowym. Resztę kwoty wolnej otrzymamy dopiero w rozliczeniu rocznym PIT, a kolejna deklaracja PIT-2 zacznie działać dopiero od pierwszej wypłaty w nowym roku.

Koszty, których nie ma pracownik

Prowadzenie firmy to również dodatkowe koszty związane z dokumentowaniem przychodów, kosztów i rozliczaniem się. Możesz to robić sam w ramach darmowej aplikacji inFaktu, jeśli Twoje rachunki są nieskomplikowane i jest ich niewiele. Przy większej ilości faktur przydatny jest już księgowy inFaktu, który rozlicza każdy miesiąc i pilnuje dobrostanu firmy.

Zazwyczaj są to niewielkie koszty, które należy jednak uwzględnić jako stałe. Bez księgowych i dobrej aplikacji jest to zwyczajnie trudniejsze i odbiera satysfakcję z prowadzenia biznesu, która też jest ważna.

Warto pamiętać, że pracownicy zatrudnieni na umowach również korzystają ze wsparcia księgowych w określonych sytuacjach. Zwłaszcza jeśli przychodzi rozliczenie PIT, a wraz z nim próba obliczenia dochodu i zastosowania ulg podatkowych. Może więc warto mieć jednak kogoś na stałe, kto zna nasze potrzeby i potrafi profesjonalnie reagować w każdej sytuacji? Wsparcie księgowego szybko się zwraca wraz z rozwojem firmy. 

Czy warto przejść na własną firmę?

To zależy od wielu czynników – ostatecznie jestem jednak przekonany, że warto… to zrobić świadomie i z dobrym wsparciem. Jeśli pomysł na biznes jest przemyślany, a Ty zdajesz sobie sprawę ze wszystkich ograniczeń i wciąż widzisz przeważające korzyści, załóż firmę z inFaktem. Księgowi przeprowadzą Cię przez cały zdalny proces, odpowiedzą na pytania i wytłumaczą wszystkie niejasności. Z nimi na pewno nic Cię nie zaskoczy.