Spółka z o.o. a jednoosobowa działalność gospodarcza – czym się różnią, którą z nich lepiej wybrać?

Maciej Sztykiel

Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością? Wielu początkujących przedsiębiorców staje przed realnym dylematem, którą formę prowadzenia biznesu wybrać. W tym tekście porównujemy oba rozwiązania. Sprawdzamy też, kiedy korzystniej jest wybrać JDG, a kiedy sp. z o.o.

Czym właściwie jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to jeden z najpopularniejszych rodzajów spółek kapitałowych. Ta forma prawna przedsiębiorstwa wyróżnia się dwoma kluczowymi cechami: ma własny kapitał zakładowy, który jest podzielony na poszczególne udziały oraz osobowość prawną.

Co ważne, spółka z o.o. odpowiada swoim majątkiem za zaciągnięte zobowiązania, a także może działać we własnym imieniu, nabywając prawa i obowiązki. Kto może powołać taki podmiot? Zarówno jedna, jak i więcej osób, które automatycznie stają się wspólnikami spółki.

Jakie są podstawowe zalety i wady spółki z o.o.?

Spółka z o.o. ma szereg plusów i minusów. Zacznijmy jednak od pierwszej i najważniejszej zalety takiego podmiotu: odrębności majątku wspólników. To dzięki niej osoby prowadzące działalność nie odpowiadają swoimi prywatnymi środkami za zobowiązania podmiotu. Co więcej, spółkę z o.o. można założyć relatywnie szybko, a sam kapitał zakładowy nie jest tu wygórowany – to kwota rzędu 5 tys. zł. Co istotne, będąc wspólnikiem spółki, nie trzeba opłacać składek ZUS.

Do wad spółki z o.o. możemy zaliczyć natomiast podwójne opodatkowanie zysków czy obowiązek prowadzenia tzw. pełnej księgowości. Co więcej, spółka jest bardziej skomplikowaną formą niż JDG. Podejmowanie decyzji czy bieżące formalności wymagają tu decyzji wspólników, co może wydłużać czas procesu. Ponadto sama likwidacja działalności nie należy do prostych – trwa zazwyczaj minimum 7 miesięcy.

Co nazywamy jednoosobową działalnością gospodarczą?

JDG, czyli jednoosobowa działalność gospodarcza, to rodzaj zorganizowanej działalności, którą wykonuje się we własnym imieniu w sposób ciągły. To rozwiązanie wybierane jest najczęściej na samym początku drogi biznesowej. Taka tendencja wynika z mało skomplikowanej konstrukcji podmiotu, niskich kosztów założenia, a także m.in. łatwego dostępu do wypracowanych środków.

W jednoosobowej działalności gospodarczej biznes jest nierozerwalnie związany z osobą, która powołuje podmiot do życia. Wynika z tego przede wszystkim jedna ważna kwestia – odpowiedzialność za zobowiązania firmowe. Tu za działalność podmiotu całym swoim majątkiem poręcza tylko i wyłącznie założyciel JDG.

Jakie są podstawowe zalety i wady jednoosobowej działalności gospodarczej?

Jednoosobową działalność gospodarczą powołuje się do życia w prosty sposób, a ponadto podmiot jest mało skomplikowany w prowadzeniu. Wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG), zgłoszenie do ZUS-u czy jako podatnik VAT bezpłatne. 

Zalety JDG to także m.in.:

  • możliwość rejestracji online
  • niskie koszty rozpoczęcia działalności
  • uproszczona księgowość (obroty do 2 mln euro)
  • brak określonych limitów zarobków
  • możliwość odliczania kosztów i zmniejszania wysokości należnego podatku (nie na ryczałcie)
  • niższe składki na ubezpieczenie społeczne
  • elastyczność czasu pracy
  • pełna kontrola i możliwość dysponowania zyskami firmy
  • możliwość szybkiego rozwoju

Jednoosobowa działalność gospodarcza ma także pewne wady. Warto tu wymienić m.in.:

  • odpowiedzialność majątkową za sprawy JDG
  • nienormowany czas pracy
  • brak przywilejów pracowniczych
  • niepewność w kwestii dochodów
  • obowiązkowe opłaty ZUS
  • brak możliwości posiadania wspólników

Jakie są różnice między spółką z o.o. a jednoosobową działalnością gospodarczą (JDG)?

Gdy pojawia się pytanie, czy JDG, czy spółka z o.o., warto pamiętać, że różnice między podmiotami są spore. Spółka z o.o. ma przede wszystkim odrębną osobowość prawną, natomiast działalność gospodarcza jest całkowicie tożsama z właścicielem firmy. To rodzi rozmaite konsekwencje.

Warto pamiętać, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością staje się odrębnym podmiotem, który w rozumieniu prawa jest całkowicie niezależny od swojego właściciela lub właścicieli. W przypadku JDG sytuacja jest odwrotna: właściciel odpowiada całym majątkiem za zobowiązania swojego biznesu. Ten element nierzadko jest przyczyną, dla której następuje przekształcenie podstawowej formy prowadzenia działalności, czyli JDG, właśnie w spółkę z o.o.

Czym różni się forma prawna sp. z o.o. od formy prawnej jednoosobowej działalności gospodarczej?

Forma spółki z o.o. zakłada, że podmiot ten jest odrębną osobą prawną, która ma zarówno prawa, jak i obowiązki. Spółka dysponuje własnymi pieniędzmi, może dowolnie zawierać umowy i wchodzić w interakcje z innymi interesariuszami. Choć można stwierdzić, że podmiot ten nie istnieje de facto fizycznie, a jedynie jest powołany i określony w dokumentach spółki, to jednak ma wszystkie cechy określające go jako odrębny byt prawny.

Z drugiej strony jednoosobowa działalność gospodarcza nie dysponuje żadną osobowością prawną. Nie jest więc osobnym podmiotem w świetle prawa, a co więcej, jest ściśle związana z osobą, która ją założyła i prowadzi. Jeśli więc przedsiębiorca dokonuje jakichkolwiek czynności w ramach swojej JDG (np. podpisuje umowę), robi to tak naprawdę w swoim imieniu, jako osoba fizyczna.

Załóż działalność gospodarczą

Zamów darmową rozmowę z Księgowym, który założy Twoją firmę.

Hasło musi zawierać:
  • 8 znaków lub więcej
  • Małe i wielkie litery
  • Przynajmniej jedną cyfrę
Dla bezpieczeństwa stwórz mocne hasło, którego nie używasz na innych stronach.

Czy zakładanie spółki z o.o. różni się od zakładania JDG?

Zakładanie spółki z o.o. jest znacznie bardziej skomplikowane niż powoływanie jednoosobowej działalności gospodarczej. W przypadku JDG wystarczy rejestracja w urzędzie, co można zrobić online, natomiast chcąc założyć spółkę, należy sporządzić protokół ustaleń, zarejestrować podmiot w KRS, a także wpłacić kapitał zakładowy.

Ile kosztuje założenie spółki z o.o. a ile jednoosobowej działalności?

Jak wynika z poprzedniego akapitu, powołanie do życia spółki z o.o. i JDG znacznie się od siebie różni, i to nie tylko w zakresie formalnym. Różne są także koszty z tym związane. 

W przypadku spółki z o.o. musisz liczyć się z opłatami wynikającymi m.in. z wpisu do KRS, publikacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, podatku PCC, a nierzadko także związanymi z działalnością notariusza (szczególnie gdy nie chcesz skorzystać ze wzorca umowy dostępnego na S24). Przy wpłacie minimalnego kapitału zakładowego (5 tys. zł) koszty te mogą zamknąć się w kwotach od ok. 380 zł do nawet ok. 940 zł i więcej.

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nie masz do czynienia z praktycznie żadną z wymienionych powyżej opłat. Powołanie JDG jest bezpłatne i nie są tu wymagane żadne opłaty rejestracyjne. Formalności załatwiane są online, nie potrzebujesz tu wsparcia notarialnego, a także nie opłacasz dodatkowego podatku PCC. 

Dowiedz się więcej o zakładaniu spółki z artykułu – Jak założyć spółkę z o.o. – krok po kroku: przez internet i S24, notariusz, KRS.

Czym różni się księgowość spółki z o.o. od księgowości JDG?

Również kwestia księgowości w JDG i spółce z o.o. jest różna. W przypadku JDG, gdy Twoje roczne obroty są niższe niż 2 mln euro, możesz skorzystać z księgowości uproszczonej. Spółki z o.o. są natomiast zobligowane do prowadzenia pełnej księgowości, czyli rejestracji i analizy wszystkich operacji finansowych.

Czy koszty prowadzenia spółki z o.o. i JDG znacząco się różnią?

Koszty prowadzenia spółki z o.o. i JDG różnią się od siebie na kilku polach. W przypadku spółki wyższe są m.in. opłaty związane z pełną księgowością czy obowiązkiem składania sprawozdań finansowych. Wspólnicy nie opłacają tu ZUS. W przypadku JDG największe stałe koszty generują właśnie comiesięczne wpłaty do ZUS-u.

Skorzystaj z naszego kalkulatora JDG czy spółka, by sprawdzić potencjalne zarobki!

Jak opodatkowana jest spółka z o.o. a jak jednoosobowa działalność gospodarcza?

W spółce z o.o. rozliczane są dwa podatki: dochodowy od osób prawnych (CIT), a także dochodowy wspólników przy wypłacie zysków spółki – dywidend. Stawki CIT w przypadku spółki z o.o. to 9% (przychody poniżej 2 mln euro) lub 19%. Przy podatku od zysków kapitałowych (dywidend) CIT wynosi zawsze 19%. W przypadku spółek z o.o. można skorzystać także z tzw. CIT estońskiegouproszczonego sposobu rozliczeń. Jeśli obroty spółki przekraczają 200 tys. zł rocznie, dochodzi także podatek VAT. W niektórych przypadkach VAT jest obligatoryjny (np. gdy świadczysz usługi prawne). Wszystko o księgowości sp. z o.o. znajdziesz w tym tekście.

Jednoosobowa działalność gospodarcza ma nieco bardziej uproszczoną strukturę podatkową. Obowiązuje tu podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) w wybranej formie. Mogą to być:

  • zasady ogólne (stawka podatkowa 12% i 32%)
  • podatek liniowy (19%)
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (od 2% do 17%)

Jak różni się opłacanie ZUS i składek społecznych w spółce z o.o. i JDG?

Jeśli zastanawiasz się, czy wybrać spółkę z o.o., czy JDG, ważnym aspektem będą dla Ciebie na pewno kwestie związane z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Ten obszar różni bowiem oba podmioty. 

W spółce z o.o. wspólnik nie jest zobowiązany do opłacania ZUS. Wyjątek stanowi jednoosobowa spółka z o.o., w której to podlega się obowiązkowemu ubezpieczeniu ZUS, podobnie jak w przypadku JDG. Więcej o tym przeczytasz w osobnym artykule.

Warto pamiętać, że w jednoosobowej działalności gospodarczej składki z tytułu ZUS są obligatoryjne. Oczywiście ustawodawca przewiduje okresy częściowego zwolnienia z ZUS (np. ulga na start), jednak co do zasady, ZUS jest tu obowiązkowy.

Czy sp. z o.o. i JDG podlegają prawu własności i dziedziczenia?

Zasady dziedziczenia w przypadku spółki z o.o. są jasno określone w Kodeksie spółek handlowych. Istnieje bowiem zapis, który mówi, że udziały w spółce z o.o. podlegają dziedziczeniu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Tym samym można więc dowolnie kształtować zasady sukcesji.

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej sprawa wygląda nieco inaczej. JDG to działalność prowadzona przez osobę fizyczną pod jej własnym imieniem i nazwiskiem oraz na własny rachunek. Po śmierci właściciela podmiot przestaje więc istnieć. Można jednak zabezpieczyć się przed takim końcem firmy jeszcze za życia – należy jedynie podjąć czynności prawne i np. powołać zarząd sukcesyjny. Pozwala to m.in. zarządzać tymczasowo przedsiębiorstwem czy podejmować konkretne decyzje administracyjne po śmierci właściciela.

Zamów rozmowę z księgowym

Hasło musi zawierać:
  • 8 znaków lub więcej
  • Małe i wielkie litery
  • Przynajmniej jedną cyfrę
Dla bezpieczeństwa stwórz mocne hasło, którego nie używasz na innych stronach.

Lepiej założyć spółkę z o.o. czy jednoosobową działalność gospodarczą – co się bardziej opłaca?

Spółka z o.o. czy JDG? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Warto jednak pamiętać, że zaletą spółki jest ograniczona odpowiedzialność, niemniej podmiot jest bardziej złożony i kosztowny w prowadzeniu. JDG to łatwa rejestracja, niskie koszty i duża elastyczność, ale i pełna odpowiedzialność za zobowiązania.

Czy warto rozpatrzeć inne formy działalności?

Zawsze warto mieć alternatywę, dlatego rozważając, czy lepsza jest spółka z o.o., czy JDG, dobrze uwzględnić także inne rozwiązania. Do wyboru są podmioty jak spółka cywilna, akcyjna (w tym także prosta spółka akcyjna), spółka jawna, partnerska, komandytowa czy komandytowo-akcyjna

Każdy z nich ma swoje wady i zalety, dlatego dobrze jest zastanowić się, które kwestie są najważniejsze dla Twojej firmy. Inne potrzeby będzie miał początkujący startup, inne freelancer, a jeszcze inne firma z apetytem na pozyskiwanie kapitału od inwestorów.

Podsumowanie

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i jednoosobowa działalność gospodarcza to dwie różne formy prowadzenia biznesu. Głównym aspektem, który różni te podmioty, jest m.in. zakres odpowiedzialności. W przypadku sp. z o.o. jest ona znacznie ograniczona, natomiast w JDG przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania zaciągnięte w ramach działalności. 

Ponadto założenie i prowadzenie, a także utrzymywanie spółki z o.o. jest nieco bardziej skomplikowane niż w przypadku JDG. W spółce pojawiają się liczne formalności, a także dodatkowe koszty, które nie występują w jednoosobowej działalności (np. kapitał zakładowy, podwójne opodatkowanie etc.). I choć wspólnicy spółki z o.o. nie muszą opłacać ZUS, co w przypadku JDG jest obligatoryjne, to jednak mają szereg zobowiązań podatkowo-formalnych, które nie występują w jednoosobowej działalności.

JDG czy spółka z o.o.? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wszystko zależy od specyfiki danej działalności. Jeden przedsiębiorca będzie cenił sobie prostsze struktury biznesowe (JDG), inny postawi na większe zabezpieczenie majątku właścicieli i przygotowanie na bardziej złożone działania w ramach firmy (sp. z o.o.). W wyborze może pomóc nasz kalkulator JDG czy spółka?

FAQ – Najczęściej zadawane pytania o różnice między sp. z o.o. a JDG

Spółka czy JDG? Jeśli zastanawiasz się, co wybrać, sprawdź koniecznie najczęściej pojawiające się pytania w tym zakresie.

Co się bardziej opłaca, spółka czy JDG?

Jednoosobowa działalność gospodarcza w porównaniu do spółki z o.o. jest rozwiązaniem, które generuje mniej kosztów na start oraz w trakcie prowadzenia działalności (brak kapitału zakładowego, możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości, bardziej przejrzysta struktura podatkowa). Warto jednak pamiętać, że pojawia się tu obowiązek opłacania zobowiązań wobec ZUS-u, a ponadto przedsiębiorca ponosi pełną odpowiedzialność majątkową za zobowiązania swojej firmy.

Kiedy założyć spółkę z o.o., a kiedy JDG?

Spółka z o.o. to rozwiązanie polecane tym, którzy chcą zabezpieczyć swój majątek, planują rozwój firmy i działają w sektorach wzmożonego ryzyka, podczas gdy JDG doskonale sprawdzi się, jeśli działalność ma mieć mniejszą skalę. JDG wybierają najczęściej osoby wykonujące wolne zawody, specjaliści w danej branży lub przedsiębiorcy działający na niewielką skalę.

Jakie są minusy spółki z o.o.?

Spółka z o.o. ma pewne wady, wśród których należy wymienić: podwójne opodatkowanie, wyższe niż w przypadku JDG koszty prowadzenia biznesu, obowiązek rozliczania pełnej księgowości, długi proces likwidacji, a także szereg innych formalności (w tym m.in. tworzenie rocznych sprawozdań finansowych czy skomplikowany proces wypłaty środków z kont firmowych). 

Jakie są minusy JDG?

Do głównych wad jednoosobowej działalności gospodarczej można zaliczyć m.in. pełną odpowiedzialność majątkową właściciela firmy wobec zaciągniętych zobowiązań w ramach działalności, a także obowiązek opłacania składek ZUS.

Jaka jest różnica w odpowiedzialności za zobowiązania w przypadku sp. z o.o. i JDG?

Różnica w odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. i JDG jest ogromna. W przypadku działalności gospodarczej dochodzi bowiem do odpowiedzialności całym majątkiem prywatnym za zaciągnięte zobowiązania. W spółce z o.o. odpowiedzialność spoczywa natomiast na podmiocie, a nie na poszczególnych wspólnikach.


Maciej Sztykiel
Redaktor naczelny inFakt Blog. Były dziennikarz ekonomiczny RMF FM oraz Radia ZET. W inFakcie odpowiadam za tłumaczenie języka podatkowego na ludzki, krótkodystansową komunikację i długofalowy PR oraz kreatywny marketing. Po pracy jestem żeglarzem, marzycielem i psiarzem.