Opiekun osoby niepełnosprawnej a JDG. Co warto wiedzieć?
Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) jest popularnym wyborem wśród Polaków, którzy cenią niezależność zawodową i elastyczność w zarządzaniu czasem. Jednakże opiekunowie osób niepełnosprawnych, łączący obowiązki zawodowe z opieką nad bliskimi, muszą zmierzyć się z dodatkowymi wyzwaniami. Jakie są kluczowe aspekty prawne, finansowe i organizacyjne, na które powinien zwrócić uwagę opiekun prowadzący lub decydujący się na prowadzenie JDG?
- Kim jest opiekun osoby niepełnosprawnej?
- Na jakie wsparcie mogą liczyć opiekunowie osób niepełnosprawnych i jak wpływa na nie prowadzenie działalności gospodarczej?
- Świadczenie pielęgnacyjne
- Zasiłek dla opiekuna – zlikwidowany w 2024 r.
- Specjalny zasiłek opiekuńczy – zlikwidowany w 2024 r.
- Zasiłek pielęgnacyjny
Przed podjęciem decyzji o założeniu jednoosobowej działalności gospodarczej, warto zrozumieć, jak status opiekuna osoby z niepełnosprawnością może wpływać na działalność gospodarczą i świadczenia związane z pełnieniem funkcji opiekuna.
Kim jest opiekun osoby niepełnosprawnej?
Definicja opiekuna osoby niepełnosprawnej w polskim systemie prawnym jest złożona i zależy od kontekstu, w którym jest stosowana. W różnych aktach prawnych termin ten może być rozumiany nieco odmiennie, w zależności od celu i zakresu regulacji. Nie znajdziemy więc jednej uniwersalnej definicji “opiekuna osoby niepełnosprawnej”. Pojęcie to jest definiowane w różnych aktach prawnych na ich potrzeby oraz w zależności od sytuacji.
Zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, opiekunem może być osoba, która podejmuje się opieki nad osobą niepełnosprawną, spełniając określone wymogi, np. dotyczące więzi rodzinnych czy faktycznego świadczenia opieki. Może to być zarówno członek rodziny, jak i osoba niespokrewniona.
Ustawa o świadczeniach rodzinnych (art. 17 – dotyczący świadczenia pielęgnacyjnego) informuje, że świadczenie przysługuje osobie, która rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby sprawować opiekę nad osobą niepełnosprawną wymagającą stałej lub długotrwałej opieki. Dotyczy to głównie rodziców, rodzeństwa lub innych krewnych, którzy faktycznie sprawują opiekę.
W kontekście ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych opiekun to osoba, która wspiera osobę niepełnosprawną w codziennym funkcjonowaniu, zarówno w zakresie czynności osobistych, jak i zawodowych, aby umożliwić jej aktywne życie społeczne i zawodowe.
Niejasna sytuacja prawna opiekunów osoby z niepełnosprawnością sprawia, że ustalenie wszystkich zależności pomiędzy ich codziennym funkcjonowaniem, a przysługującymi im prawami, świadczeniami i ciążącymi na nich obowiązkami jest skomplikowane i wymaga szczegółowej i dogłębnej analizy.
Na jakie wsparcie mogą liczyć opiekunowie osób niepełnosprawnych i jak wpływa na nie prowadzenie działalności gospodarczej?
Opiekunowie osób z niepełnosprawnością mają dostęp do różnych świadczeń, które wspierają ich w codziennej opiece nad osobami wymagającymi pomocy.
Jakie są formy wsparcia dla opiekunów osób niepełnosprawnych?
Świadczenia dla osób z niepełnosprawnością to m.in. świadczenie czy zasiłek pielęgnacyjny. Są to kluczowe elementy wsparcia finansowego i społecznego, pozwalające opiekunom na skupienie się na potrzebach podopiecznych.
WAŻNE
W 2024 roku wprowadzono istotne zmiany w przepisach, które zmieniają sytuację opiekunów i dostosowują system do ich potrzeb.
Świadczenie pielęgnacyjne
Jednym z najważniejszych świadczeń jest świadczenie pielęgnacyjne, które przysługuje osobom rezygnującym z pracy zarobkowej, aby sprawować opiekę nad osobą z niepełnosprawnością. W 2025 r. wynosi 3287 zł miesięcznie.
Jaki wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej ma świadczenie pielęgnacyjne?
Ważną nowością jest umożliwienie opiekunom podejmowania pracy zarobkowej bez utraty prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Wcześniej opiekunowie byli zmuszeni do rezygnacji z jakiejkolwiek aktywności zawodowej, aby zachować prawo do świadczenia. Od 2024 roku mogą oni łączyć pracę zawodową z opieką.
Do tej pory świadczenie to było przyznawane głównie rodzicom dzieci z niepełnosprawnościami, jednak od 2024 roku przepisy umożliwiają jego uzyskanie także w przypadku opieki nad dorosłymi osobami z niepełnosprawnościami.
Świadczenie pielęgnacyjne wynosi w 2025 r. 3287 zł miesięcznie. Dodatkowo wprowadzono możliwość zwiększenia kwoty świadczenia o 100% na drugą i każdą kolejną osobę pozostającą pod opieką. Na przykład, w przypadku opieki nad dwiema osobami, opiekun otrzyma 6574 zł miesięcznie.
Czy pobierając świadczenie pielęgnacyjne można prowadzić działalność gospodarczą?
Nie ma przeciwwskazań, aby opiekun osoby niepełnosprawnej korzystając ze świadczenia prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. W tym zakresie nie obowiązują żadne limity dochodów.
Zasiłek dla opiekuna – zlikwidowany w 2024 r.
Kolejnym świadczeniem jest zasiłek dla opiekuna, który przysługuje osobom opiekującym się dorosłymi osobami z niepełnosprawnościami.
Jaki wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej ma zasiłek dla opiekuna?
Zasiłek ten został wprowadzony po zmianach w przepisach w 2013 roku, które odebrały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego części opiekunów. Obecnie jego wysokość wynosi 620 zł miesięcznie.
WAŻNE
Od 1 stycznia 2024 r. zasiłek został zlikwidowany i dotyczy jedynie osób, które miały prawo do zasiłku dla opiekuna do 31 grudnia 2023 r.
Czy pobierając zasiłek dla opiekuna można prowadzić działalność gospodarczą?
Objęcie zasiłkiem warunkuje niepodejmowanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Oznacza to, że prowadząc działalność gospodarczą można pozbawić się prawa do dotychczasowego zasiłku dla opiekuna.
Specjalny zasiłek opiekuńczy – zlikwidowany w 2024 r.
Podobną wysokość, tj. 620 zł ma specjalny zasiłek opiekuńczy, który przyznawany jest opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnościami, którzy nie kwalifikują się do innych form wsparcia ze względu na kryteria dochodowe.
Jaki wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej ma specjalny zasiłek opiekuńczy?
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie będzie już przyznawany dla nowych beneficjentów, ale przepisy przejściowe dają możliwość kontynuacji świadczenia w ramach zachowania praw nabytych.
Zasiłek przyznawany był jeżeli łączny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekraczał 764 zł, a jednocześnie opiekunowie nie podejmowali zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Czy pobierając specjalny zasiłek opiekuńczy można prowadzić działalność gospodarczą?
Podejmowanie działalności gospodarczej oznacza w tym przypadku utratę prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny to kolejne świadczenie, które wspiera osoby z niepełnosprawnością i ich opiekunów. W 2025 roku jego wysokość wynosi 215,84 zł miesięcznie. Jest on przeznaczony dla osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności, niepełnosprawnych dzieci oraz osób powyżej 75. roku życia.
Czy pobierając zasiłek pielęgnacyjny można prowadzić działalność gospodarczą?
Można prowadzić działalność gospodarczą i pobierać zasiłek pielęgnacyjny. Przepisy dot. zasiłku pielęgnacyjnego nie ustalają limitu dochodów oraz nie wykluczają zatrudnienia lub innego źródła przychodów. Możliwa jest więc sytuacja, w której zasiłek jest pobierany np. poprzez pracującego w ramach JDG seniora.
Opodatkowanie i oskładkowanie JDG opiekuna osoby niepełnosprawnej
Opiekun osoby z niepełnosprawnością prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) podlega standardowym zasadom opodatkowania i oskładkowania, podobnie jak inni przedsiębiorcy. Wybór formy opodatkowania jest kluczowy i powinien być dostosowany do specyfiki działalności oraz przewidywanych dochodów. Do dyspozycji są trzy formy opodatkowania: zasady ogólne, podatek liniowy oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Każda z nich ma swoje specyficzne stawki podatkowe, ulgi oraz preferencje, które mogą wpływać na wysokość obciążeń podatkowych.
Więcej na temat form opodatkowania znajdziesz na blogu inFakt – Forma opodatkowania dla jednoosobowej działalności gospodarczej. Jak wybrać najkorzystniejszą?
Przeczytaj też o ulgach dla JDG – Przewodnik po ulgach dla JDG. 23 ulgi, które musisz znać
Polecamy również nasze kalkulatory – podatkowy B2B, stawek ryczałtu, limitu VAT czy składki zdrowotnej i wiele innych!
Zamów rozmowę z Księgowym inFaktu
Z kim powinien skonsultować się opiekun przed rozpoczęciem działalności gospodarczej?
Przed założeniem działalności gospodarczej opiekun osoby niepełnosprawnej powinien skonsultować się z kilkoma kluczowymi specjalistami, aby dokładnie przeanalizować swoją sytuację i uniknąć ewentualnych problemów, takich jak utrata świadczeń czy niekorzystne konsekwencje finansowe. Warto porozmawiać z doradcą podatkowym, prawnikiem czy urzędnikami. Opiszemy to wkrótce w osobnym artykule. Księgowi inFaktu są zawsze gotowi, aby udzielić Ci profesjonalnej pomocy.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o prowadzenie działałności przez opiekuna osoby niepełnosprawnej
Prowadzisz JDG lub myślisz o założeniu firmy jako opiekun osoby z niepełnosprawnością? Tu znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczącego tego zagadnienia
Czy pobierając świadczenie pielęgnacyjne można prowadzić działalność gospodarczą?
Tak, od 2024 roku opiekunowie mogą podejmować pracę zarobkową bez utraty prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Co więcej, po zmianach świadczenie to mogą pobierać również opiekunowie osób dorosłych z niepełnosprawnościami – 3287 zł miesięcznie za każdą osobę pozostającą pod opieką.
Czy pobierając zasiłek dla opiekuna można prowadzić działalność gospdoarczą?
Podjęcie pracy zarobkowej oznacza utratę prawa do zasiłku dla opiekuna. Świadczenie to zostało jednak zlikwidowane w 2024 roku – korzystać mogą z niego tylko osoby, które otrzymywały je przed zmianą przepisów.
Czy pobierając specjalny zasiłek opiekuńczy można prowadzić działalność gospodarczą?
Podejmowanie działalności gospodarczej oznacza w tym przypadku utratę prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Zasiłek ten również został zlikwidowany w 2024 roku, na rzecz zmian w zasadach świadczenia pielęgnacyjnego.
Podziel się nim ze znajomymi
