Podatek VAT bez zarejestrowanej firmy. Kto musi go płacić? Dlaczego to może się opłacać?

Podatek VAT bez działalności gospodarczej? Tak, niektórzy podatnicy są zobowiązani do opłacania VAT, nawet jeśli nie posiadają zarejestrowanej działalności. W dodatku może to być dla nich opłacalne.

Podatek VAT bez działalności gospodarczej 

Ustawa o podatku od towarów i usług, czyli ustawa o VAT, wprowadza bardzo szeroką definicję działalności gospodarczej. Opisuje ona działalność gospodarczą jako zorganizowaną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Tak szeroka definicja oznacza, że czynnym podatnikiem VAT może – a czasami musi – być osoba, która nie ma zarejestrowanej działalności gospodarczej. Konsekwencją tego faktu jest obowiązek opłacania podatku od towarów i usług.

Kto musi opłacać VAT?

Podatnikami, którzy muszą opłacać VAT także, jeśli nie mają zarejestrowanej działalności gospodarczej, są przede wszystkim osoby, które osiągają przychody z najmu nieruchomości.

Wynajmujący nieruchomość może opodatkować najem jako najem prywatny i płacić z tego tytułu ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Najem prywatny można jednak uznać za działalność gospodarczą z punktu widzenia ustawy o VAT. Dlatego osoba, która nie prowadzi działalności gospodarczej, może zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.

Dodatkowo, jeśli przychody podatnika z tytułu najmu lokalu przekraczają 200 tys. zł  w skali roku, to podatnik ma obowiązek rejestracji do VAT. Wiąże się z tym szereg obowiązków w postaci prowadzenia rejestru sprzedaży i zakupów związanych z podatkiem VAT, a także comiesięczną (lub po upływie 12 miesięcy od rejestracji do VAT kwartalną) wysyłką do urzędu skarbowego pliku JPK_VAT wraz z deklaracją. 

Dodatkowo taki podatnik musi wystawiać faktury VAT. Powinien też wpłacać na swój mikrorachunek podatkowy należny VAT (czyli ten z faktur przychodowych) pomniejszony o VAT naliczony (czyli ten z faktur kosztowych). Jeśli podatnik kupuje usługę czy rzecz, którą wykorzystuje potem do działalności opodatkowanej VAT, to możemy odliczyć z faktury za ten zakup tzw. VAT naliczony.

Jak podatek VAT działa w praktyce?

Powyższe zasady zilustruje przykład. Pan Piotr osiąga przychody z należącego do niego lokalu użytkowego. Nie prowadzi działalności gospodarczej, ale jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Pan Piotr najemcy swojego lokalu wystawił w sierpniu fakturę na 1230 zł brutto (1000 zł netto + 230 zł, czyli 23 procent VAT). 

Jednocześnie Pan Piotr musiał zapłacić firmie sprzątającej za posprzątanie lokalu po poprzednim najemcy. Zapłacił za tę usługę 615 zł brutto (500 zł netto + 115 zł, czyli 23 procent VAT). Dzięki temu, że Pan Piotr jest czynnym podatnikiem VAT, może odliczyć VAT naliczony, czyli ten z faktury od firmy sprzątającej. W rezultacie na swój mikrorachunek podatkowy zapłaci za sierpień tylko 115 zł VAT-u (230 zł – 115 zł = 115 zł).

Jak zarejestrować się do VAT?

W pierwszej kolejności należy uzyskać NIP. W tym celu trzeba wystąpić o jego nadanie do swojego urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Służy do tego formularz NIP-7.

Po nadaniu NIP można już złożyć wniosek o rejestrację jako czynny podatnik VAT. W tym celu wystarczy wypełnić formularz VAT-R i wysyłać go do urzędu skarbowego.