Agroturystyka: jak legalnie sprzedawać własne wyroby?
Wiele osób, które chcą prowadzić działalność agroturystyczną, myśli o sprzedaży własnej żywności. Nic w tym dziwnego, coraz więcej z nas chce jeść zdrowe produkty z pewnego źródła, a przy prowadzeniu takiego rodzaju działalności oferowanie ich klientom wydaje się naturalną koleją rzeczy. Aby było to legalne, należy jednak spełnić kilka warunków. Jak zacząć? Gdzie zgłosić? Jakie spełnić wymogi? Gospodarze rozważający wystartowanie z tzw. małym przetwórstwem muszą odpowiedzieć sobie na wiele pytań.
Agroturystyka na wsiach często oferują swoim gościom możliwość zakupu własnych produktów spożywczych. Nie ma wątpliwości, że taka forma sprzedaży jest dobrym pomysłem, by zarobić dodatkowe pieniądze. Sprzedaż bezpośrednia pozwala uniknąć przejmowania części zysku przez pośredników. A korzyści z niej odnoszą nie tylko sprzedawcy, ale również nabywcy żywności. Rolnicy czy właściciele agroturystyki sprzedają swoje produkty po cenach rynkowych zamiast oddawać je do skupu po cenach hurtowych, natomiast konsumenci nabywają w prosty sposób świeżą żywność wiadomego pochodzenia w dobrej cenie.
Jak legalnie produkować i sprzedawać przetwory w agroturystyce?
W gospodarstwach agroturystycznych można oczywiście produkować żywność. Nie może to być jednak produkcja na szeroką skalę, a sprzedaż produktów może się odbywać tylko i wyłącznie na drodze bezpośredniej sprzedaży konsumentom, okolicznym lokalom gastronomicznym lub lokalnym małym sklepom w obrębie województwa (bądź sąsiadujących województw), w którym żywność ta jest produkowana. Działalność taka została oznaczona jako działalność marginalna, ograniczona i lokalna (MOL).
Sprzedaż własnych produktów żywnościowych wiąże się z szeregiem wymagań sanitarnych, weterynaryjnych oraz prawno-administracyjnych. Co więcej, różnią się one w zależności od tego, co dokładnie przetwarzamy i sprzedajemy. Jeśli planujemy sprzedawać wyroby pochodzenia niezwierzęcego, takie jak soki czy konfitury, musimy skontaktować się z państwowym powiatowym inspektorem sanitarnym. Jeżeli natomiast zamierzamy sprzedawać produkty pochodzenia zwierzęcego lub tzw. żywność złożoną (łączącą składniki roślinne i zwierzęce), powinniśmy zgłosić się do powiatowego lekarza weterynarii. Wniosek rejestracyjny należy złożyć na 30 dni przed planowanym startem biznesu.
Wszystko to wygląda przerażająco? Nie ma się czego obawiać. Ilość norm i zasad, które trzeba spełnić, początkowo może się wydawać ogromna, ale są to podstawowe standardy, które każdy jest w stanie wdrożyć i przestrzegać. Po szczegóły warto zwrócić się bezpośrednio do wspomnianych instytucji.
Sprzedaż własnych wyrobów alkoholowych
Sprzedaż wyrobów alkoholowych zawsze wymaga ewidencjonowania na kasie fiskalnej. Niespełnienie tego warunku to prosta droga do otrzymania mandatu.
Produkcja własnych napojów alkoholowych wytwarzanych domowym sposobem zwolniona jest z obowiązku podatkowego, ale tylko wtedy, gdy jej produkty nie są przeznaczone do obrotu. Dozwolone jest bowiem wytwarzanie napojów spirytusowych, jednakże pod warunkiem, że nie powstają bezpośrednio w wyniku destylacji po fermentacji alkoholowej (na bazie tzw. bimbru).
Agroturystyka i podatek VAT od sprzedaży wyrobów własnych
Od sprzedaży wyrobów produkowanych w gospodarstwie agroturystycznym trzeba odprowadzić VAT. Nie ma znaczenia, czy jest ona dokonywana w ramach usług w gospodarstwie agroturystycznym, czy też na zewnątrz – jako dostawa towarów, ale sposób świadczenia tej usługi będzie wpływał na różną wysokość podatku, a nawet sposób opodatkowania.
Jeżeli sprzedaż produktów rolnych następować będzie w ramach usługi agroturystycznej, to można ją zakwalifikować jako usługę gastronomiczną świadczoną przez gospodarstwo – opodatkowana będzie stawką 7%. Gdy natomiast gospodarstwo agroturystyczne sprzedaje swoje towary na zewnątrz, to w tej sytuacji będą one opodatkowane stawkami zależnymi od ich rodzaju i stopnia przetworzenia. W tym przypadku należy wystawić fakturę VAT.
Zmiany obowiązują od 2016 r.
Przez wiele lat sprzedaż produktów z własnego gospodarstwa kwitła w szarej strefie. Zakładanie działalności gospodarczej w celu sprzedaży niewielkiej ilości własnych wyrobów mijało się z celem – koszty prowadzenia jej przekraczały zyski – jednocześnie działanie takie bez ów działalności nie były legalne. Dlatego też z początkiem 2016 zostały wprowadzone spore uproszczenia w kwestii sprzedaży bezpośredniej.
Zmiany doprowadziły do ułatwienia w opodatkowaniu przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów rolnych (np. serów, wędlin, soków, konfitur itp.) w niewielkim zakresie i były pewnym rodzajem zachęty dla rolników. Ustawodawca stwierdził, że z jednej strony uproszczenie to doprowadzi zwiększenia dochodów gospodarstw domowych rolników i właścicieli agroturystyk, a z drugiej przyniesie dodatkowe wpływy do budżetu państwa z tytułu podatków.
W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej słusznie zauważono:
Sprzedaż przetworzonej żywności odbywa się obecnie poza legalnym obrotem, w tzw. szarej strefie. Z jednej strony występuje popyt na żywność produkowaną w tradycyjny sposób, z drugiej strony, rolnicy odpowiadają za ten popyt, sprzedając wytworzone przez siebie produkty. Skala tej produkcji jest na tyle niewielka, że rolnicy nie decydują się na wyjście z szarej strefy w obawie przed podatkiem dochodowym, którego zapłacenie czyniłoby ich działalność nieopłacalną. Innym czynnikiem zniechęcającym rolników jest formalizm procedur administracyjnych i podatkowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W efekcie zachowania niezgodne z prawem są stosunkowo powszechne i spotykają się z akceptacją społeczną.
Uzasadnienie do Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników.
W związku z tym postanowiono, że prowadzenie takiej sprzedaży przez małych wytwórców nie podlega wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) i nadal jest traktowane jako rodzaj działalności rolniczej.
Formy opodatkowania sprzedaży przetworzonych produktów rolnych w agroturystyce
Przychody ze sprzedaży przetworzonych na małą skalę (nieprzemysłowo) własnych produktów mogą być opodatkowane tylko w dwóch formach.
Najpopularniejszą formą opodatkowania jest podatek dochodowy na zasadach ogólnych według skali podatkowej. W tej wersji podatnik może od uzyskanego przychodu z tytułu sprzedaży odjąć koszty uzyskania tego przychodu, a następnie od tak uzyskanego dochodu wyliczyć podatek dochodowy. Podatek ten trzeba wpłacić na konto urzędu skarbowego do 20 następnego miesiąca po miesiącu którego dotyczy. Dochody ze sprzedaży produktów w zeznaniu rocznym PIT łączą się z innymi dochodami np. z pracy, renty, emerytury itp.
Drugą formą opodatkowania jest ryczałt ewidencjonowany. Stawka ryczałtu ze sprzedaży wynosi 2% od całego przychodu bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu. Podatnik ma obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji przychodów jak również ewidencji wyposażenia związanego z zakresem tej działalności. Warunkiem zastosowania tej formy opodatkowania jest złożenie zawiadomienia o wyborze ryczałtu ewidencjonowanego do urzędu skarbowego. Oświadczenie takie jest ważne na kolejne lata podatkowe i nie trzeba składać go co roku. Jednakże jeśli chcemy zrezygnować z ryczałtu musimy tego dokonać najpóźniej do 20 dnia miesiąca po miesiącu, w którym osiągnęliśmy pierwszy przychód w danym roku.
Ustawodawca nie dopuścił do opodatkowania sprzedaży przetworzonych produktów rolnych w formie karty podatkowej (najprostsza forma opodatkowania) a także w formie 19% podatku liniowego.
Podziel się nim ze znajomymi
