Księgowość spółki komandytowej: Kompendium, koszty, obsługa księgowa, rozliczenia, obowiązki

Spółka komandytowa złożona z komandytariuszy i komplementariuszy należy do jednej z najchętniej wybieranych form działalności gospodarczej. Jest ona dobrym rozwiązaniem, gdy w ramach spółki łączą się osoby z dużym kapitałem (komandytariusze) z tymi, którzy mają pomysł na biznes (komplementariusze). Jak w każdej firmie – prowadzenie spółki komandytowej wiąże się z obowiązkami księgowymi. W tym artykule znajdziesz wszystkie potrzebne informacje dotyczące tego, w jaki sposób przebiegają rozliczenia w spółce komandytowej.

Co to jest spółka komandytowa i jakie są jej cechy?

Spółka komandytowa (w skrócie s.k.) należy do spółek osobowych prawa handlowego – podobnie jak spółka jawna i partnerska. Podmiot ten nie ma osobowości prawnej, ale ma podmiotowość prawną, co powoduje, że może zaciągać zobowiązania, posiadać własność itd.

W spółce komandytowej istnieją dwie kategorie wspólników:

• komandytariusze, którzy nie mogą reprezentować spółki, a za zobowiązania odpowiadają tylko do wysokości wpłaconego przez siebie kapitału – tzw. sumy komandytowej
• komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Mają także szersze uprawnienia, bo prowadzą sprawy spółki i reprezentują ją

Spółka komandytowa musi składać się z co najmniej jednego komandytariusza i jednego komplementariusza.

Szczegółowo opisujemy wszystkie zasady, warunki i koszty dla spółek komandytowych we wpisie na Blogu – Spółka komandytowa kompendium krok po kroku.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Estera Chmielowska

9.7 Znakomity

Cena od 620 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Magdalena Światłowska

9.5 Znakomity

Cena od 700 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Iwona Kozłowska

9.7 Znakomity

Cena od 920 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Poproś o indywidualną ofertę

Jakie są obowiązki księgowe spółki komandytowej?

W spółce komandytowej, niezależnie od przychodów i struktury wspólników, na ogół prowadzi się pełną księgowość. Polega ona na uzupełnianiu danych o finansach przedsiębiorstwa w księgach rachunkowych.

W przypadku spółki komandytowej, po spełnieniu kilku przesłanek, wyjątkowo możliwe jest prowadzenie księgowości uproszczonej. Zasadą jest jednak pełna księgowość.

Dlaczego każda spółka komandytowa musi prowadzić księgi rachunkowe?

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych jest immanentnie związany z faktem, że każda spółka komandytowa musi prowadzić pełną księgowość.

Księgi rachunkowe umożliwiają kontrolę środków przepływających przez firmę, a także analizę perspektyw na rozwój przedsiębiorstwa w odniesieniu do bieżącej i przeszłej sytuacji finansowej. 

Czym jest pełna księgowość w spółce komandytowej i jakie są jej elementy składowe?

Pełna księgowość oznacza wprowadzenie systemu prowadzenia ksiąg rachunkowych. Księgi te są jedną z powszechnie używanych form rejestracji zdarzeń gospodarczych w przedsiębiorstwie i obejmują zapisy księgowe.

Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości wiąże się także z sporządzaniem sprawozdań finansowych, kiedy wymaga tego prawo (np. po każdym zakończonym roku obrotowym czy wraz z zakończeniem działalności spółki).

Jakie dokumenty wchodzą w skład pełnej księgowości spółki komandytowej?

W skład pełnej księgowości wchodzą księgi rachunkowe. Zgodnie z przepisami, obejmują one „zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum księgowych) i sald”.

Każda księga rachunkowa składa się z 5 elementów:

• Dzienniki
• Księga główna
• Księgi pomocnicze
• Zestawienia obrotów i sald
• Wykaz składników aktywów i pasywów (tzw. inwentarz)

Dokumentami, które również „zaliczają się” do pełnej księgowości są sprawozdania finansowe spółki.

Dzienniki i księga główna

W dzienniku księgi rachunkowej chronologicznie przedstawia się zdarzenia gospodarcze, które zaszły w danym okresie sprawozdawczym. Zgodnie z przepisami, dziennik powinien umożliwiać uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej. Zapisy umieszczone w dzienniku powinny być kolejno numerowane, a obroty liczone w sposób ciągły.

Z kolei księga główna to podstawowa część firmowych ksiąg rachunkowych. Ten centralny rejestr służy do organizacji i usystematyzowania zapisów z dziennika, grupując je według kategorii kont. W księdze głównej przedstawione są tzw. księgowe konta syntetyczne, które rejestrują operacje finansowe w spółce. Katalog kont, jakie mogą znaleźć się w księdze głównej jest zamknięty – mogą być to jedynie konta określone w Zakładowym Planie Kont, zgodnie z polityką rachunkowości.

Księgi pomocnicze

Zapisy zawarte w księgach pomocniczych doprecyzowują i uzupełniają informacje z księgi głównej. Księgi pomocnicze – podobnie jak księga główna – również są zbiorami kont. Katalog kont, które mogą zostać umieszczone w księgach pomocniczych jest otwarty. Księgi pomocnicze mogą dostarczać informacji o m.in. kontrahentach spółki i transakcjach z nimi. 

Ewidencja w księgach pomocniczych może być dokonywana jedną z czterech metod:

• ilościowo-wartościową
• ilościową obrotów i stanów
• wartościową obrotów i stanów
• odpisywania w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub towarów gotowych w momencie ich wytworzenia

Zestawienia obrotów i sald

Zestawienia obrotów i sald to pełnią funkcję kontrolnej i informacyjnej. To zestawienia, które bezpośrednio odnoszą się do zapisów w księdze głównej. W tej części ksiąg rachunkowych dla każdego z poszczególnych kont w spółce podawane jest saldo początkowe (na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych), obroty za dany okres oraz saldo końcowe (na koniec okresu sprawozdawczego).

Obroty to wszystkie zdarzenia gospodarcze zarejestrowane na koncie, a saldo – zestawienia (wyliczenia kwot) obrotów na koncie w danym okresie obrachunkowym.

W sporządzaniu salda istotne jest, by zapis opierał się o dwie kategorie: Winien i Ma. Pod hasłem „Winien” widoczne są wszystkie obciążenia na koncie, a pod hasłem „Ma” uznania. 

Wykaz aktywów i pasywów

Wykaz składników aktywów i pasywów – nazywany również inwentarzem – jest obowiązkowym elementem ksiąg, tylko jeżeli spółka komandytowa wcześniej nie prowadziła pełnej księgowości. Aby wykaz był sporządzony prawidłowo, należy go poprzedzić inwentaryzacją.

W pozostałych przypadkach (w firmach, które prowadziły już pełną księgowość) rolę inwentarza będą pełniły zestawienia obrotów i sald dla księgi głównej i ksiąg pomocniczych. Nie jest więc konieczne dodawanie tego działu do ksiąg rachunkowych.

Sprawozdanie finansowe

Obowiązkiem spółki komandytowej – obok prowadzenia ksiąg rachunkowych – jest także sporządzanie sprawozdań finansowych za każdy zakończony rok obrotowy. 

Sprawozdania przygotowuje się corocznie w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego (dnia kończącego rok obrotowy). Odpowiedzialny jest za to kierownik jednostki – w tym przypadku będą to wszyscy komplementariusze. Jeżeli w firmie rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, to dzień bilansowy przypada 31 grudnia, zatem sprawozdanie finansowe należy sporządzić do 31 marca. 

Następnie, w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego (do 30 czerwca) wszyscy wspólnicy muszą zatwierdzić sprawozdanie. Podejmują oni w tym celu stosowną uchwałę.

Ważne

Obecnie sprawozdanie sporządza się wyłącznie w formie elektronicznej. Należy złożyć je do KRS w ciągu 15 dni od zatwierdzenia.

Jakie są dodatkowe obowiązki w pełnej księgowości spółki komandytowej?

Pełna księgowość stosowana w spółce komandytowej łączy się również z zasadą podwójnego zapisu operacji finansowych. Oznacza to, że każda transakcja w firmie musi być rozliczona po dwóch przeciwnych stronach konta – debetowej i kredytowej – niezależnie, czy jest to płatność przelewem czy bezgotówkowa.

W księgach rachunkowych po lewej stronie konta z adnotacją „Winien” lub „Debet” notuje się obciążenia, a po prawej stronie z adnotacją „Ma” lub „Credit” – uznania.

Stosowanie zasady podwójnego zapisu pozwala kontrolować stan majątkowy przedsiębiorstwa. Przejrzyste zapisy w księgach rachunkowych umożliwiają ocenę, czy dany podmiot jest obecnie na plusie czy ma debet.

Czy spółka komandytowa może prowadzić księgowość uproszczoną?

Tak, w wyjątkowych wypadkach, po spełnieniu określonych przesłanek, możliwe jest, by spółka komandytowa prowadziła księgowość uproszczoną zamiast rozbudowanej i kosztownej księgowości pełnej. 

To rozwiązanie dobre dla mikro i małych przedsiębiorców, którzy nie mają wysokich przychodów i nie zatrudniają wielu pracowników.

Kiedy spółka komandytowa może skorzystać z uproszczonej księgowości? Jakie kryteria należy spełnić?

Spółka komandytowa może zrezygnować z księgowości pełnej na rzecz uproszczonej, jeżeli w danym roku obrotowym i w roku poprzedzającym rok obrotowy przedsiębiorstwo spełni przynajmniej 2 z 3 warunków:

• średnioroczne zatrudnienie w firmie nie przekracza 10 osób
• suma aktywów spółki na koniec roku nie przekracza 1 500 000 zł
• przychody netto ze sprzedaży nie przekraczają 3 000 000 zł

Spółka komandytowa jako mała firma

Przepisy wskazują także kryteria, które pozwalają zakwalifikować spółkę komandytową jako małą firmę. Dzieje się tak, jeżeli spełnione zostaną przynajmniej 2 spośród 3 kryteriów wymienionych poniżej:

• suma aktywów spółki na koniec roku nie przekracza 17 000 000 zł
• przychody netto ze sprzedaży nie przekraczają 34 000 000 zł
• średnioroczne zatrudnienie nie przekracza 50 osób

Czy spółka komandytowa z komplementariuszem będącym spółką z o.o. może korzystać z uproszczonej księgowości?

Formalnie nie ma żadnych przeszkód, by spółka komandytowa, w której komplementariuszem jest spółka z o.o. mogła korzystać z uproszczonej księgowości, jeżeli spełni tylko warunki zawarte w innych przepisach (suma aktywów, przychody netto, ilość osób zatrudnionych). 

Spółka z o.o. jako komplementariusz – kiedy takie rozwiązanie ma sens?

Dodatkowo, powołanie spółki z o.o. jako komplementariusza ma jeszcze jedną zaletę. Jak wspomniano wyżej, komplementariusze zawsze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Jednakże wspólnicy spółki z o.o. są odpowiedzialni za zobowiązania tylko do wartości wniesionych przez siebie wkładów. Tym samym chroniony jest ich majątek osobisty.

Jeżeli zatem komplementariuszami spółki komandytowej mają stać się osoby fizyczne z dużym majątkiem osobistym, którego nie chcą stracić w razie niepowodzenia biznesu, to opcją wartą rozważenia jest założenie przez takie osoby spółki z o.o., a następnie wejście tej spółki z o.o. do spółki komandytowej jako jej komplementariusz.

Jakie są korzyści z prowadzenia uproszczonej księgowości w spółce komandytowej?

Są 3 główne zalety prowadzenia w spółce komandytowej księgowości uproszczonej:

• Mniej formalności – Uproszczona księgowość jest mniej obszerna niż księgowość pełna – na ogół do jej prowadzenia nie jest konieczne zatrudnianie zewnętrznego podmiotu. Księgi rachunkowe zastępowane są wówczas Księgami Przychodów i Rozchodów lub Ewidencjami przychodów
• Tańsza obsługa księgowa – Księgowość uproszczoną można prowadzić samodzielnie lub z pomocą biura rachunkowego. Księgowość pełną na ogół zawsze powierza się zewnętrznemu podmiotowi, dlatego generuje to większe koszty. Ponadto, stawki za prowadzenie ksiąg rachunkowych są kilkukrotnie większe niż za prowadzenie Ksiąg Przychodów i Rozchodów lub Ewidencji przychodów
• Mniej skomplikowane sprawozdanie finansowe – Podmioty stosujące księgowość uproszczoną nie sporządzają aż tak obszernego sprawozdania finansowego podsumowującego rok obrotowy. Można wówczas zrezygnować z informacji dodatkowej, a bilans oraz rachunek zysków i strat zawierają po kilka pozycji

Jakie są elementy sprawozdania finansowego spółki komandytowej?

Sprawozdanie finansowe spółki komandytowej liczy 3 działy:

1. Bilans – to zestawienie aktywów i pasywów na dni kończące poprzedni i bieżący rok podatkowy
2. Rachunek zysków i strat – czyli zestawienie operacji finansowych dokonywanych w okresie sprawozdawczym. Wyróżnione są w nim osobno przychody oraz koszty firmy. Na podstawie tych danych określa się, czy spółka w minionym roku osiągnęła zysk czy zanotowała stratę
3. Informacja dodatkowa – obejmuje wprowadzenie do sprawozdania oraz dodatkowe informacje i objaśnienia pozwalające na identyfikację pozostałych danych ujętych w sprawozdaniu

Ile kosztuje księgowość spółki komandytowej?

Koszty księgowości spółki komandytowej prowadzonej przez wyspecjalizowane biuro rachunkowe zaczynają się od ok. 100 zł (w przypadku księgowości uproszczonej), ale w przypadku księgowości pełnej mogą być to kwoty kilkukrotnie lub kilkunastokrotnie wyższe.

Na całkowite koszty księgowości s.k. wpływają także m.in. liczba wspólników, ilość zatrudnianych pracowników, ilość procesowanych w biurze rachunkowym miesięcznie dokumentów.

Jakie są obowiązki podatkowe spółki komandytowej?

Spółka komandytowa jest objęta obowiązkiem tzw. podwójnego opodatkowania. Oznacza to, że płaci:

• CIT – podatek od dochodów osób prawnych – w wysokości 19% lub 9% (stawka obniżona) – mimo że spółka komandytowa jest spółką osobową, a nie kapitałową, to odprowadza ona podatek dochodowy od osób prawnych. Podatkiem tym jest objęty cały dochód uzyskany przez firmę

Ważne

Z obniżonej stawki CIT (9%) mogą skorzystać spółki, które rozpoczęły działalność i jest do dla nich pierwszy rok podatkowy, a także podmioty, których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły netto kwoty 2 000 000 Euro.

• PIT – zryczałtowany podatek dochodowy – w wysokości 19% – od zysków wspólników spółki komandytowej

Ważne

W sytuacji odprowadzania podatku dochodowego od zysku wspólnika będącego komplementariuszem (19%), spółka ma prawo do odliczenia wcześniej zapłaconego podatku CIT w wysokości 50% zryczałtowanego podatku PIT. W przypadku wspólnika będącego komandytariuszem - nie ma możliwości takiego odliczenia.

Ponadto, spółka komandytowa płaci także inne podatki, jak np.:

• VAT – jeżeli jest czynnym podatnikiem VAT
• PIT – jeżeli zatrudnia pracowników
• Podatek od nieruchomości – jeżeli posiada nieruchomości

Podsumowanie

Założenie spółki komandytowej to doskonałe rozwiązanie na prowadzenie firmy dla tych, które w ramach jednej spółki chcą połączyć osoby z kapitałem pieniężnym (komandytariusze) wraz z osobami z perspektywicznym pomysłem na biznes, ale nie posiadających środków na jego start (komplementariusze).

Prowadząc spółkę komandytową, trzeba pamiętać o prowadzeniu dokładnej i skrupulatnej księgowości. W większości przypadków przed spółką tego typu stoi obowiązek prowadzenia księgowości pełnej w formie ksiąg rachunkowych. Mimo że generuje ona większe koszty, to poprzez mnogość danych pokazuje pełną sytuację finansową firmy. 

FAQ – Najczęściej zadawane pytania o księgowość spółek komandytowych

Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania z zakresu rozliczeń spółek komandytowych. Tu uzyskasz krótkie i klarowne odpowiedzi.

Czy spółka komandytowa musi prowadzić pełną księgowość?

Spółka komandytowa ma odgórny obowiązek prowadzenia pełnej księgowości.

Jeżeli jednak spełni 2 z 3 poniższych warunków:

• średnioroczne zatrudnienie w firmie nie przekracza 10 osób
• suma aktywów spółki na koniec roku nie przekracza 1 500 000 zł
• przychody netto ze sprzedaży nie przekraczają 3 000 000 zł

to w drodze wyjątku może prowadzić księgowość uproszczoną.

Ile kosztuje prowadzenie księgowości spółki komandytowej?

Czynniki, które wpływają na koszty prowadzenia księgowości spółki to m.in. fakt, czy spółka musi prowadzić księgowość pełną czy uproszczoną, ilu ma wspólników, ile wynoszą roczne obroty, czy podmiot zatrudnia pracowników, ile faktur wystawia miesięcznie.

Ceny za obsługę księgową spółki komandytowej zaczynają się od 100 zł. Ostateczna kwota może wynieść nawet do kilku tysięcy złotych, jeżeli mamy do czynienia z dużym przedsiębiorstwem.

To, jak szybko otrzymasz pieniądze, zależy od formy złożenia deklaracji. Składając ją online (np. przez e-PIT czy e-Deklaracje) otrzymasz zwrot w ciągu 45 dni. W przypadku deklaracji w formie papierowej zwrot podatku może potrwać do 3 miesięcy. Natomiast w praktyce, zwrot otrzymasz znacznie szybciej! Średnio w 2024 roku podatnicy czekali 15 dni, a niektórzy otrzymują zwrot po 1-2 dniach od złożenia deklaracji przez internet.