Ile ZUS zapłacisz po zmianie formy opodatkowania?

Piotr Juszczyk

Zmiana formy opodatkowania za 2022 rok stanie się możliwa dla podatników od 1 lipca 2022 roku. Mowa tu wyłącznie o podatnikach, którzy obecnie rozliczają się na ryczałcie lub podatku liniowym. Jakie skutki w wysokości składek ZUS spowoduje taka zmiana?

Kto może zmienić formę opodatkowania za 2022 rok?

Zarówno liniowcy, jak i ryczałtowcy, będą mogli zmienić formę opodatkowania za cały 2022 roku już po zakończeniu roku. Zmiana formy opodatkowania będzie możliwa wyłącznie na skalę podatkową. Decyzję tę będzie trzeba udokumentować składając odpowiednie zeznanie podatkowe do 2 maja 2023 roku.

Przy zmianie formy opodatkowania na skalę podatkową za cały 2022 rok modyfikacji ulegnie także sposób wyliczania i wysokość składek ZUS.

Jak opłacić ZUS przy zmianie formy opodatkowania za 2022 rok?

Składka zdrowotna dla rozliczających się na ryczałcie kształtuje się w zależności od przychodu. Na zasadach ogólnych i na liniówce składka zdrowotna zależy od dochodu przedsiębiorstwa, który mnoży się odpowiednio przez 9% lub 4,9%. W konsekwencji w rozliczeniu rocznym składek ZUS podatnicy chcący zmienić formę opodatkowania będą musieli przeliczyć składkę raz jeszcze względem zasad nowej formy, którą wybrali.

Podajmy przykład. Podatnik, który rozliczał się na podatku liniowym w 2022 roku, wyliczał składkę mnożąc wysokość dochodu przez 4,9%. Naliczoną wysokość opłacał do ZUS. Jeśli podatnik ten zdecydował się przejść za 2022 rok na zasady ogólne, w rozliczeniu rocznym będzie musiał składkę wyliczyć ponownie już z przepisów dla skali podatkowej. A zatem będzie musiał pomnożyć wysokość dochodu przez 9%, a do ZUS dopłacić różnicę wynikającą ze zmiany.

Podatnicy, którzy dokonali przejścia na skalę podatkową, w DRA za kwiecień 2023 znajdą specjalną część, w której dokonają rozliczenia rocznego ze wskazaniem informacji o przejściu na skalę podatkową. Nie ma obowiązku korekty deklaracji ZUS DRA, które przedsiębiorca złożył za rok 2022.

Nadpłata i niedopłata na skutek zmiany formy opodatkowania za cały rok 2022

Na skutek zmiany formy opodatkowania w składkach ZUS może pojawić się nadpłata lub niedopłata, którą należy skorygować.

W przypadku niedopłaty podatnik będzie musiał uregulować brakującą część płatności do ZUS do dnia 20 maja 2023 roku. Taka sytuacja może się pojawić przy przejściu z podatku liniowego na skalę podatkową podobnie jak w przykładzie powyżej.

Istnieje także możliwość wystąpienia nadpłaty. Taka ewentualność może pojawić się dla podatników rozliczających się na ryczałcie i osiągających dochody powyżej 60 tysięcy złotych. W przypadku takiego przedsiębiorcy składka ubezpieczeniowa wynosiła 559,89 zł miesięcznie. Przy przejściu na zasady ogólne składka ubezpieczeniowa może okazać się niższa. W maju 2023 – przy rozliczeniu deklaracji ZUS DRA za kwiecień 2023 – taki podatnik będzie miał możliwość złożenia wniosku do ZUS o zwrot nadpłaty z tytułu zmiany formy opodatkowania.

Zmiana formy opodatkowania w połowie roku

Dodatkowo wyłącznie osoby rozliczające się na ryczałcie zyskają możliwość zmiany formy opodatkowania w połowie roku. Zamiar takiej zmiany muszą zgłosić poprzez CEIDG w terminie między 1 lipca a 22 sierpnia. Oznacza to, że ryczałtowcy będą mogli być opodatkowani przez pierwszą połowę roku w formie ryczałtu, a przez drugą połowę według skali podatkowej. 

Tacy podatnicy opłacą składkę zdrowotną na zasadach nowo wybranej formy opodatkowania już od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana. A zatem za miesiąc czerwiec przedsiębiorca opłaci składkę ubezpieczeniową jeszcze na zasadach ryczałtu. Natomiast poczynając od lipca składki będą opłacane na zasadach ogólnych. Analogicznie składane będą deklaracje ZUS DRA. 

Zerowy dochód za czerwiec 2022 roku

Za pierwszy miesiąc korzystania z zasad ogólnych podatnicy przechodzący z ryczałtu będą musieli wykazać zerowy dochód. Wynika to z faktu, że na ryczałcie do celów składkowych wyliczali przychód. Natomiast na skali podatkowej do opłacenia składki zdrowotnej niezbędny jest dochód.

Ich składka zdrowotna za miesiąc czerwiec zatem będzie wyliczana nie od dochodu, ale od pensji minimalnej i wyniesie 279,90 złotych. W kolejnych miesiącach podatnik będzie już mógł wyliczyć składkę z dochodu.

Ryczałtowcy decydujący się na zmianę formy opodatkowania w połowie roku także są zmuszeni udokumentować ten fakt w deklaracji DRA składanej za kwiecień 2023 roku.