Sprzedaż rękodzieła bez działalności gospodarczej. Jak to robić?

Sprzedaż rękodzieła stała się niezwykle popularna w trakcie pandemii, gdy coraz więcej osób traktowało ją jako sposób na pracę dorywczą. W wielu przypadkach próbując swoich sił w tworzeniu tzw. dzieł handmade, odkrywamy nową pasję, w której widzimy potencjał na stały zarobek. Często odstraszają nas jednak formalności związane z zakładaniem firmy. Czy rękodzieło możemy sprzedawać bez rejestracji działalności gospodarczej? Sprawdźmy, co na to obowiązujące prawo. 

Formy prowadzenia działalności rękodzielniczej

Niezależnie od tego, jak wiele dzieł dana osoba sprzedaje w ciągu miesiąca, musi ona zapoznać się z formami prowadzenia działalności rękodzielniczej. Dzięki temu sposób sprzedaży jej wytworów będzie w pełni legalny. Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem działalnością gospodarczą jest każda działalność wytwórcza, a rękodzieło wpisuje się w tę definicję.

Zgodnie z prawem obowiązującym od 30 kwietnia 2018 roku, istnieje możliwość prowadzenia działalności bez konieczności jej rejestracji – jest to tzw. działalność nieewidencjonowana. Może być ona prowadzona w momencie, gdy rękodzielnik nie osiąga dochodów wyższych niż 50% minimalnego wynagrodzenia. W roku 2021 będzie to 1400 zł.

Jeśli jedynie dorabiamy do pensji, nie musimy rejestrować działalności gospodarczej na takich zasadach, jak firmy jednoosobowe. Z kolei jeśli przekroczymy próg, zachodzi juz obowiązek założenia tego typu firmy.

Rękodzielnik może zarejestrować swoją działalność jako:

jednoosobową działalność gospodarczą;

spółkę cywilną;

— spółkę prawa handlowego, np. jawną lub komandytową.

Czym jest działalność bez rejestracji?

Działalność nierejestrowana nie stanowi działalności gospodarczej. Możemy ją prowadzić wtedy, gdy nasza dodatkowa praca nie dostarczy nam więcej niż 1400 zł miesięcznie. Wówczas jesteśmy zwolnieni z wielu dodatkowych formalności. Przy działalności nieewidencjonowanej nie musimy opłacać składek na ubezpieczenie, a także nie mamy obowiązku składania deklaracji ZUS. Nie ma również potrzeby zgłaszania działalności do ewidencji przedsiębiorców – CEIDG, GUS i do Urzędu Skarbowego. Jeśli chodzi o rozliczanie dochodów, wystarczająca będzie ewidencja sprzedaży.

Jeśli dany rękodzielnik prowadzi działalność nierejestrowaną, w świetle prawa cywilnego jest przedsiębiorcą. Ma on więc obowiązki wobec swoich klientów, m.in. wymianę albo naprawę uszkodzonego towaru, a także obowiązek wystawiania faktur na życzenie konsumenta. Dokument sprzedaży musimy wystawić, jeśli klient zgłosi taką chęć w ciągu 3 miesięcy od daty dostarczenia towaru. 

Faktura sprzedaży musi zawierać następujące dane:

  • datę wystawienia;
  • cenę towaru lub usługi;
  • nazwę towaru;
  • kwotę należności;
  • ilość dostarczonych towarów,
  • dane wystawcy i nabywcy.

Faktura powinniśmy przechowywać do ewentualnej kontroli, dlatego należy zachować własną kopię z podpisem.

Jakie numery PKD przysługują działalności związanej z rękodziełem?

W przypadku zarobków wyższych niż 50% minimalnej pensji warto pomyśleć nad założeniem działalności gospodarczej. Przy rejestracji działalności w CEIDG musimy podać numer PKD, który będzie odpowiadał danemu rodzajowi branży. 

Poniżej znajdują się numery PKD, przydzielone do branż związanych z rękodziełem artystycznym:

  • 32.12.Z Produkcja wyrobów jubilerskich i podobnych;
  • 32.13.Z Produkcja sztucznej biżuterii i wyrobów podobnych;
  • 32.20.Z Produkcja instrumentów muzycznych;
  • 47.77.Z Sprzedaż detaliczna zegarków, zegarów i biżuterii prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;
  • 47.78.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych nowych wyrobów prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.

Opodatkowanie rękodzieła

Jeżeli sprzedaż rękodzieła była jednorazowa, wówczas przyjmujemy, że jest to dochód okazjonalny, który nie musi być opodatkowany. W przypadku dzieł sprzedawanych w ilościach nieco większych niż kilka sztuk miesięcznie, taki dochód jest objęty podatkiem dochodowym.

Rękodzielnik musi więc wpłacić miesięczną zaliczkę do 20. dnia każdego miesiąca, a także rozliczyć otrzymany dochód w zeznaniu podatkowym PIT-37. Dochód ten musimy rozliczyć niezależnie od tego, czy dzieła sprzedajemy stacjonarnie, czy przez internet.

W przypadku większej ilości sprzedaży, konieczne jest wykazanie nie tylko faktur za sprzedane rękodzieło, ale również rachunków za kupione materiały. Najbardziej opłacalnym rodzajem prowadzenia działalności będzie wówczas jednoosobowa działalność gospodarcza, rozliczana na podstawie książki przychodów i rozchodów. Faktury za takie materiały jak półfabrykaty do biżuterii, farby lub inne elementy konieczne do wykonania dzieła, możemy rozliczać jako koszt wykonania usługi.