Czy przedsiębiorca może podjąć pracę na umowę o dzieło?

Umowa o dzieło zwykle kojarzy nam się z osobą fizyczną, która podejmuje się wykonania konkretnej pracy na rzecz innego podmiotu. Zgadza się, nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by taką umowę zawarł przedsiębiorca. Co więcej, takie rozwiązanie jest często bardziej korzystne finansowo. O czym jednak trzeba pamiętać?

Czym jest umowa o dzieło?

Przedsiębiorca może zawrzeć umowę o dzieło również poza prowadzoną działalności gospodarczą. Na potrzeby danej umowy może wykonać pracę jako osoba prywatna i w ten też sposób ją rozliczyć. Właściciele firm mogą przecież tak jak osoby fizyczne podejmować różne aktywności zawodowe w zależności od posiadanych umiejętności. Zwykle jednak nie są po prostu zorientowani w temacie. Umowa o dzieło jest to umowa, na mocy której zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania konkretnego – z góry opisanego – dzieła. Istotny jest tylko wynik końcowy osiągnięty przez podejmowane działania i status: osoba fizyczna/prawna nie ma tu nic do rzeczy.

Gdy więc do firmy zgłasza się klient, który chce zawrzeć umowę o dzieło, często słyszy, że przedsiębiorca rozlicza się na podstawie faktury, a nie na podstawie umowy o dzieło. Są to jednak dwie różne rzeczy. To, czy jesteś osobą prywatną czy masz firmę – nie ma wpływu na możliwość zawarcia umowy o dzieło. Status ten ma znaczenie dopiero na etapie rozliczenia podatku od wynagrodzenia. 

Jak więc rozliczyć takie wynagrodzenie?

Osoba prywatna rozliczy umowę o dzieło najczęściej jako działalność wykonywaną osobiście (odprowadzi zaliczkę na podatek dochodowy do Urzędu Skarbowego w ramach PIT-11). Przedsiębiorca rozliczy natomiast umowę o dzieło jako przychód z działalności gospodarczej. Co to znaczy? Jeśli firma jest płatnikiem VAT – po zakończeniu umowy wystawi zleceniodawcy fakturę VAT, czyli na kwotę netto + 23 % podatku VAT. Analogicznie – jeśli nie jest – wystawi rachunek na umówioną kwotę, bez VAT-u.

Zawierając umowę o dzieło w ramach działalności gospodarczej nie ma problemu ze składkami ZUS i podatkiem, ponieważ przychód z umów cywilnoprawnych na podstawie faktury jest sumowany z innymi przychodami w działalności. Przedsiębiorca w takiej sytuacji ma ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Kiedy takie rozwiązanie jest korzystne?

Niektóre działania (np. ze względu na przeniesienie praw autorskich) można zaliczyć do 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu, co obniży kwotę podatku do odprowadzenia z końcem roku. Istotne jest to, że taką możliwość ma tylko osoba prywatna

Kiedy istnieje możliwość zawarcia umowy o dzieło poza działalnością gospodarczą? 

Wtedy, gdy praca do wykonania w ramach umowy nie mieści się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, chodzi o więc o to, że praca wykonywana przez przedsiębiorcę w ramach umowy o dzieło nie może pokrywać się z zakresem prowadzonej działalności, czyli tzw. numerem PKD firmy. Sytuacja taka ma miejsce na przykład, gdy dziennikarz (właściciel firmy) piszący teksty, jednocześnie dostaje zlecenie na dokumentacje fotograficzną (i aktywności takiej nie przewidział w zakresie działań firmy). Przychody z napisanych tekstów będą przychodami z działalności gospodarczej, a wynagrodzenie za zdjęcia będzie przychodem z działalności wykonywanej osobiście.

Przedsiębiorcy zgłaszają jednak często do CEIDG bardzo dużą ilość kodów (na etapie zakładania działalności za kolejne kody nie obowiązują żadne dopłaty), dlatego na etapie omawiania szczegółów dotyczących umowy o dzieło sprawdź dokładnie, czy wśród zgłoszonych przez ciebie kodów nie znajduje się profil działalności tożsamy z charakterem umowy. Nawet jeśli regularnie nie wykonujesz pewnych prac, a zadeklarowałeś je w zgłoszeniu do CEIDG, wówczas musisz wystawić fakturę.

O czym warto pamiętać, aby nie płacić dodatkowej zaliczki na podatek? 

O przygotowaniu oświadczenia, które jasno mówi, że praca zawarta w umowie jest zgodna z zakresem prowadzonej działalności gospodarczej. Takie oświadczenie zwolni cię bowiem z obowiązku odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy. Rozliczysz jedynie przychód w ramach prowadzonej firmy.