Ubezpieczenie chorobowe – jak przystąpić, czy jest obowiązkowe, ile wynosi, jak otrzymać zasiłek?

Jako pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę obowiązkowo podlegamy nie tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, ale także ubezpieczeniu chorobowemu. Comiesięczną składkę uiszczamy z własnych środków. Podobnie jak wtedy, gdy wyrazimy chęć dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, pracując na umowę zlecenie. Warto wiedzieć, ile wynosi chorobowe i do czego nas uprawnia. Kto może przystąpić i w jakich sytuacjach jest ono przydatne?

Kto obowiązkowo podlega ubezpieczeniu chorobowemu?

Obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie chorobowe dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych na umowę o pracę. Podlegają mu także członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby odbywające służbę zastępczą. Nie oznacza to jednak, że pracując na umowę cywilnoprawną, nie mamy możliwości podlegania ubezpieczeniu. Możemy dobrowolnie zgłosić chęć uiszczania składki chorobowej razem z obowiązkowym ubezpieczeniem rentowym i emerytalnym. 

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Komu przysługuje?

Przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego możemy wyłącznie wtedy, gdy jesteśmy obowiązkowo objęci ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Dotyczy to osób, które: 

  • pracują na umowę zlecenie, umowę agencyjną lub innego rodzaju umowę o świadczenie usług, do której stosowane są przepisy kodeksu cywilnego,
  • wykonują pracę nakładczą,
  • prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą,
  • wykonujące pracę w oparciu o skierowanie do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
  • pracują jako opiekunki do dzieci na podstawie umowy uaktywniającej,
  • są duchownymi. 

Ile wynosi składka na ubezpieczenie chorobowe i kto ją płaci?

Wysokość składki wynosi aktualnie 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W przypadku ubezpieczenia dobrowolnego, podstawa nie może miesięcznie wynosić więcej niż 250% przeciętnego miesięcznego w poprzednim kwartale. 

Koszty w związku ze składką chorobową pokrywa z własnych środków zatrudniony, jednak ich płatnikiem jest pracodawca. Oznacza to, iż składka jest potrącana z miesięcznego wynagrodzenia, jednak wszelkie formalności pozostają po stronie pracodawcy. W związku z tym musi on dopilnować określonych terminów uiszczania składki do:

  • 10. dnia każdego miesiąca w przypadku osób fizycznych opłacających składkę za siebie;
  • 5. dnia każdego miesiąca dla jednostek i zakładów budżetowych oraz gospodarstw pomocniczych;
  • 15. dnia każdego miesiąca dla pozostałych płatników. 

Co przysługuje z ubezpieczenia chorobowego?

Osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym zyskują prawo do pobierania świadczeń w określonych sytuacjach. Chodzi głównie o możliwość wypłaty zasiłku chorobowego. Przysługuje nam on od momentu upływu 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia lub 90 dni dla zleceniobiorców. Możemy otrzymać także świadczenie rehabilitacyjne, jeśli po wyczerpaniu w.w zasiłku, nadal nie jesteśmy zdolni do wykonywania pracy. Musi jednak nastąpić konieczność kontynuacji leczenia lub rehabilitacji, które przywrócą możliwość pracy zawodowej. 

Oprócz powyższych świadczeń osoby ubezpieczone mają także prawo do zasiłku wyrównawczego. Obejmuje on przede wszystkim sytuacje, gdy mamy ograniczoną sprawność do pracy i wykonujemy ją w zakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej. Taki zasiłek jest wypłacany również pracującym na wyodrębnionym stanowisku w celu przyuczenia, jeśli miesięczna pensja jest mniejsza niż przeciętne wynagrodzenie. 

Będąc ubezpieczonym, przysługuje nam też takie świadczenia rodzicielskie jak zasiłek opiekuńczy czy macierzyński. 

Jaki zasiłek chorobowy wypłaci ZUS?

Wysokość zasiłku chorobowego zależy od rodzaju niezdolności do pracy lub sytuacji losowej. W związku z tym:

  • zasiłek wynoszący 100% podstawy wymiaru przysługuje osobom, których niezdolność do pracy: przypada w czasie ciąży, powstała w związku ze zrobieniem z niezbędnych badań lekarskich u dawców komórek, tkanek i narządów, powstała wskutek wypadku na drodze do pracy lub podczas powrotu z pracy;
  • zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiary obejmuje osoby przebywające w szpitalu;
  • w pozostałych przypadkach zasiłek wynosi 80% podstawy wymiaru.