Deregulacja w praktyce – rząd rusza z uproszczeniami dla przedsiębiorców
Pierwsze 9 projektów deregulacyjnych zostało już opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Obejmują zmiany w ordynacji podatkowej, postępowaniach sądowych czy w aplikacji mObywatel – wiele z nich ma ułatwić prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Pakiet 122 ustaw deregulacyjnych, od razu po wyborach prezydenckich, zapowiedział też premier Donald Tusk. Sprawdzamy, co się zmieni!
Do tej pory przedsiębiorcy zgłosili ponad 14 tys. pomysłów na deregulację, co pokazuje skalę potrzeb. Na stronie sprawdzamy.com opublikowano własnie ósmą turę zweryfikowanych przez zespół Rafała Brzoski propozycji, na które można głosować.
Są już pierwsze efekty – zespół ds. deregulacji i dialogu społecznego przesłał stronie rządowej niemal 150 najpilniejszych projektów, a 9 z nich pojawiło się już w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Dodatkowo premier Donald Tusk zapowiedział w czwartek na konferencji prasowej pakiet 122 kolejnych zmian, które mają trafić pod obrady Sejmu od razu po wyborach prezydenckich. Przyjrzyjmy się najciekawszym propozycjom!
Podatkowe vacatio legis
Zmiany w przepisach podatkowych nie będą już zaskakiwać przedsiębiorców. W wykazie prac rządu Ministerstwo Finansów opublikowało założenia do projektu dotyczącęgo vacatio legis, czyli okresu między przyjęciem przepisów, a ich wejściem w życie.
Choć zespół deregulacyjny przesłał rządowi projekt wprowadzający zasadę obowiązkowego 12 miesięcznego vacatio legis przy wprowadzaniu nowelizacji podatkowych, to Wiceminister Finansów Jarosław Neneman przedłożył założenia, które mówią o 6 miesięcznym vacatio legis.
To pewien kompromis, szczególnie w tak nieprzewidywalnym ostatnio świecie. Mimo, że zaproponowany okres jest krótszy, to i tak jest to pożądana zmiana, która, w przypadku nowelizacji przepisów, daje przedsiębiorcom i księgowym czas na przygotowanie się.
Rada Ministrów planuje zatwierdzić projekt ustawy do końca czerwca, który później trafi do Sejmu.
A to oznacza, że ten rok może być ostatnim, w którym nowelizacje przepisów są wprowadzane na finiszu roku. W ostatnich latach było to regułą. Przedsiębiorcy mieli zbyt mało czasu na odnalezienie się w nowej rzeczywistości.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Domniemanie niewinności podatnika
Dziś w ordynacji podatkowej jest przepis o rozstrzyganiu wątpliwości na korzyść podatnika, jednak, według strony biznesowej, nie jest on w praktyce stosowany. Stąd postulat o wprowadzeniu zakazu podważania przez organ rozliczeń podatkowych, w przypadku gdy istnieją korzystne dla podatnika wątpliwości faktyczne i prawne. A więc, po zmianach, fiskus będzie kwestionował rozliczenia tylko, jeśli będzie miał silne dowody.
W mojej ocenie przepis może być subiektywnie stosowany, wynika to z braku ostrych kryteriów. „Silne dowody” mogą być różnie interpretowane. Silnym dowodem może być duże prawdopodobieństwo podejrzenia popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Założenia do projektu opublikowało w wykazie prac rządu Ministerstwo Finansów, a sam projekt ustawy ma zostać przyjęty do końca czerwca.
Elektroniczne umowy o pracę
Umowę o pracę będzie można zawrzeć w pełni online. To kolejny postulat inicjatywy Sprawdzamy, którego projekt założeń do wykazu prac rządu wpisało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Ograniczy to czas, zbędne koszta i zużycie papieru oraz jest ukłonem w kierunku pracy zdalnej.
Po wprowadzeniu zmian umowę o pracę oraz jej aneks będzie można zawrzeć za pomocą systemu praca.gov.pl lub biznes.gov.pl, bez konieczności wychodzenia z domu czy wysyłania dokumentów papierowych. Potwierdzić taką umowę będzie można podpisem kwalifikowanym, ale też podpisem osobistym czy profilem zaufanym. Zmiany obejmą też inne umowy związane z zatrudnieniem, jak umowa szkoleniowa, o zakazie konkurencji czy o współodpowiedzialności materialnej, a także o wolontariacie.
Zmiana jest dość istotna, zwłaszcza, że akta pracownicze mogą być już od dawna przetrzymywane elektronicznie. Podpisywanie umów elektronicznie zmniejszy biurokrację papierową.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Planowany termin przyjęcia projektu ustawy przez Radę Ministrów to przełom II i III kwartału 2025 r. Przepisy wejdą więc w życie najwcześniej w 2026 roku.
Zmiany w sądach
Zespół ds. deregulacji zgłosił też pomysł cyfryzacji postępowań sądowych oraz wprowadzenia obowiązkowych mediacji, co ma przyspieszyć postępowania prowadzone przed sądami ws. cywilnych i gospodarczych.
Czas na nowoczesne sądy – przekonują pomysłodawcy. W takich, komunikacja między sądem a obywatelem będzie odbywać się w pełni elektronicznie, co ma znacznie skrócić czas postępowań. Rzeczywiście, często to procedury wydłużają oczekiwanie na werdykt sądu. Wymiana wszelkich dokumentów miałaby odbywać się w pełni online, tak jak obecnie dzieje się to w sądach administracyjnych.
Zanim jednak sprawa cywilna trafi do sądu, obowiązkowe będzie przeprowadzenie mediacji, co ma odciążyć sądy przez wcześniejsze rozwiązanie konfliktu. Według inicjatorów ok. 70% mediacji kończy się ugodą.
Założenia do projektu ustawy, które obejmuje obie zmiany, opublikowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Rada Ministrów planuje zatwierdzić te przepisy do końca czerwca.
Definicja konsumenta
Brak dziś w przepisach kodeksów czy ustawy jednoznacznej definicji – kiedy osoba prowadząca działalność gospodarczą korzysta z ochrony przysługującej konsumentom – czytamy w propozycji deregulacyjnej. To prowadzi do sytuacji, w których przedsiębiorcy sami muszą to rozstrzygać. A to powoduje ryzyko błędnej kwalifikacji, a potem konsekwencji prawnych czy finansowych i sporów przed sądami.
Projekt założeń do ustawy przedstawiło w tej sprawie Ministerstwo Sprawiedliwości, wraz ze zmianami w postępowaniach sądowych. Przepisy mają trafić do Sejmu w połowie roku.
mObywatel – nowe usługi
Przedsiębiorcy oczekują szerszego wykorzystania aplikacji mObywatel. W postulatach znalazło się nawet przekraczanie granicy z dowodem osobistym w telefonie, ale tego akurat rząd nie uwzględnił. Za sprawą innych propozycji rozszerzony jednak ma zostać zakres usług, z których będziemy mogli korzystać w aplikacji – ostateczny ich kształt poznamy, gdy przepisy trafią do prac w Sejmie. Ale już dziś wiemy, że wśród pomysłów jest:
- mStłuczka – zgłaszenie kolizji drogowej, brak konieczności wypełniania papierowego protokołu zdarzenia drogowego
- mFirma – zakładanie i zarządzanie jednoosobową działalnością gospodarczą
- mLegitymacja – nowe zasady wydawania i nowość – legitymacja służbowa nauczyciela
- Wyniki badań i skierowania – czyli integracja z Internetowym Kontem Pacjenta
- System kolejkowy – do lekarzy, online, ze wsparciem AI
- Chatbot – wirtualny asystent wykorzystujący model sztucznej inteligencji
W wykazie prac legislacyjnych i programowych założenia do projektu rozporządzenia opublikowało Ministerstwo Cyfryzacji. W trakcje prac zidentyfikowane mogą zostać kolejne obszary rozszerzenia usług. Rada Ministrów ma przyjąć przepisy do końca czerwca.
Warto zwrócić uwagę, że resort, rozważa wprowadzenie do mObywatela usługi zarządzania CEIDG. A to oznaczałoby, że przedsiębiorcy mogliby w aplikacji dokonywać zmian np. PKD czy zmiany formy opodatkowania.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Zamów rozmowę z Księgowym inFaktu
Pakiet 40 deregulacji
W środę, 9 kwietnia Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Paszyk przedstawił pakiet 40 kolejnych zmian deregulacyjnych, które wymagają najpilniejszego wprowadzenia. Wśród nich znajdziemy m.in.:
- nowe zasady kontroli – organ będzie musiał przekazać przedsiębiorcy informacje o zakresie planowanej kontroli oraz wykaz potrzebnych dokumentów
- cyfryzacja – elektroniczne umowy leasingowe czy postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą
- mocniejszy Rzecznik MŚP – szersze kompetencje i więcej przedsiębiorców objętych ochroną rzecznika przedsiębiorców, pomoc prawna i mediacje
- certyfikat przetargowy – firmy, zamiast każdorazowo składać komplet dokumentów do przetargu, będą mogły, dobrowolnie, korzystać z jednego certyfikatu
- decyzje hybrydowe – zamiast przesyłania między organem, a przedsiębiorcą wielu tomów czy kartonów dokumentów, będzie można je przekazać np. na pendrive
Podczas konferencji prasowej minister Paszyk zapowiedział, że kolejne projekty zmian zostaną wpisane do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów po świętach Wielkanocnych.
Podsumowanie
Rząd rusza z konkretnymi działaniami deregulacyjnymi – pierwsze 9 projektów zmian legislacyjnych trafiło już do oficjalnego wykazu prac Rady Ministrów. Czekają nas ułatwienia w prowadzeniu działalności, zmiany w podatkach, sądach, prawie pracy czy aplikacji mObywatel. Wiele projektów polega na cyfryzacji i usprawnianiu. Za inicjatywą stoi zespół ds. deregulacji i dialogu społecznego pod przewodnictwem Rafała Brzoski. To dopiero początek – do Sejmu mają trafić kolejne propozycje, Ministerstwo Rozwoju i Technologii zaprezentowało właśnie pakiet 40 kolejnych planowanych deregulacji.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o deregulację
Gdzie znajdę zgłoszone pomysły na deregulację?
Zweryfikowane propozycje zgłoszone przez przedsiębiorców są publikowane na stronie sprawdzamy.com, gdzie trwa głosowanie na najbardziej potrzebne zmiany. Do tej pory wpłynęło ponad 14 tys. pomysłów, a weryfikację przeszło blisko 250 – kolejne regularnie pojawiają się na stronie. 150 propozycji trafiło już do Rady Ministrów.
Jakie ułatwienia dla przedsiębiorców przewidują projekty deregulacyjne?
Wśród najważniejszych zmian są:
- obowiązkowe, 6 miesięczne vacatio legis dla przepisów podatkowych
- domniemanie niewinności podatnika
- zawieranie umów o pracę w pełni online
- cyfryzacja postępowań sądowych i obowiązkowe mediacje
- precyzyjna definicja konsumenta-przedsiębiorcy
- nowe funkcje w aplikacji mObywatel
Czy zmiany deregulacyjne już obowiązują?
Nie, większość z nich to na razie projekty – pierwsze z nich znajdują się w wykazie prac legislacyjnych i czekają na przyjęcie przez Radę Ministrów i dalszy proces legislacyjny. Najwcześniej zmiany mogą wejść w życie na przełomie 2025 i 2026 roku.
Podziel się nim ze znajomymi
