inFakt indeks’24: Przedsiębiorcom jest łatwiej, ale oczekują działań rządu

Maciej Sztykiel

Prowadzenie biznesu w Polsce stało się w ostatnich latach łatwiejsze, choć niepozbawione wyzwań, a sytuacja finansowa przedsiębiorców przez ostatni rok się nie poprawiła – tak wynika z najnowszego inFakt Indeksu 2024, wskaźnika opracowanego na podstawie Badania Polskiej Przedsiębiorczości przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie firmy inFakt. Tegoroczna edycja badania, już siódma z kolei, przyniosła wiele ciekawych wniosków na temat kondycji mikro i małych firm w kraju oraz nastrojów ich właścicieli.

Stabilizacja po latach trudności

Wskaźnik inFakt indeks za 2024 rok wyniósł 3,8 pkt., co stanowi drugi najwyższy wynik w historii badania, choć jest niższy o 0,5 pkt. w porównaniu do ubiegłorocznego rekordu. Jeszcze w 2022 roku Indeks był ujemny i wynosił -19,3 pkt., co obrazuje, jak dynamicznie zmieniały się warunki prowadzenia biznesu w Polsce.

To pokazuje, że gospodarka stabilizuje się po latach obciążonych skutkami pandemii, wojny w Ukrainie i inflacji.

Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu

Co wpływa na Indeks?

Wskaźnik inFakt Indeks uwzględnia 4 kluczowe aspekty prowadzenia firmy:

  • Łatwość prowadzenia działalności gospodarczej: -25,5 pkt. 
  • Zmiana kondycji finansowej w 2024 roku: -4,0 pkt.
  • Oczekiwana zmiana kondycji finansowej w 2025 roku: +10,5 pkt.
  • Satysfakcja z prowadzonej działalności: +34 pkt.

Wyniki wskaźnika inFakt indeks mogą przyjmować wartość od -100 do +100 pkt, przy czym –100 oznacza skrajny pesymizm, 0 to równowaga, a +100 pkt odzwierciedla skrajny optymizm. Nie dotyczy to danych wyrażonych w procentach.

Satysfakcja mimo wyzwań

Choć wskaźniki wskazują na stabilizację, wyraźnie widać, że pewne aspekty – takie jak wysokie koszty składek ZUS czy zawiłe przepisy – wciąż są barierą dla wielu przedsiębiorców. Aż 51% badanych wskazało wysokość składek ZUS jako największy problem, a 38% uważa, że przeszkodą są wysokie podatki. Rzadziej niż w zeszłym roku wskazywano na częste zmiany przepisów czy ich skomplikowanie. Prowadzenie firmy najbardziej ułatwiają za to dobre usługi księgowe, które wskazało 27% respondentów, oraz dostęp do wykwalifikowanych pracowników (21%).

Pomimo trudności, polscy przedsiębiorcy doceniają korzyści płynące z prowadzenia własnej firmy. 61% badanych deklaruje satysfakcję z prowadzenia biznesu, najczęściej wskazując na niezależność (48%), realizację pasji (40%) oraz możliwość samorealizacji (30%).

Sytuacja finansowa polskich przedsiębiorców jest bardzo podobna do ubiegłorocznej. W przypadku 28% firm poprawiła się, a dla 30% pogorszyła się. Jeśli chodzi o wypłacane wynagrodzenia, potwierdzają się dane o GUS o wzrostach płac. W 39% firm pensje wzrosły, w 24% zarówno wzrosły jak i spadły, a jedynie w 12% firm wynagrodzenia wyłącznie spadały.

Inflacja nadal odczuwalna

Choć inflacja w całym 2024 roku spadła do 3,6%, to jej skutki przedsiębiorcy odczuli, z opóźnieniem, mocniej niż w 2023 roku, kiedy wskaźnik inflacji był zdecydowanie wyższy. Aż 68% przedsiębiorców zadeklarowało, że odczuwało w minionym roku jej konsekwencje, z czego niemal połowa (47%) doświadczyła poważnych wzrostów cen. W odpowiedzi na rosnące koszty 46% firm podniosło ceny dla klientów, 33% ograniczyło wydatki, a 31% przyjęło więcej zleceń.

KSeF wciąż obcy

Krajowy System e-Faktur (KSeF) wciąż budzi wątpliwości niektórych, ale przede wszystkim jest mało znany przedsiębiorcom. 33% przedsiębiorców nigdy o nim nie słyszało – wyniki te są niemal identyczne jak przed rokiem, a trzeba przypomnieć, że system miał obowiazywać już od lipca 2024 roku. Przesunięto termin, w którym stanie się obowiązkowy na luty 2026 roku. Tylko 11% firm wprowadziło go do swojej praktyki, łącznie w 1/3 firm podjęto kroki by zaimplementować e-faktury.

Edukacja, kampanie społeczne w zakresie KSeF są kluczowe, zwłaszcza przed planowanym wprowadzeniem jego obowiązkowej formy w 2026 roku.

Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu

Odpowiedzi na kolejne pytanie znów pokazują, jak ważna jest zaufana i sprawdzona obsługa księgowa. Najczęściej przedsiębiorcy dowiadywali się o KSeF właśnie od swoich księgowych i biur rachunkowych (37%). Rządowe kampanie informacyjne dotarły do jedynie 11% właścicieli firm. Mimo to oceniają oni komunikację rządu w tym zakresie zdecydowanie lepiej niż jeszcze rok temu.

Być może to efekt konferencji prasowej ministra finansów sprzed niemal roku, na której ogłosił przesunięcie terminu wejścia w życie KSeF.

Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu

Załóż działalność gospodarczą

Zamów darmową rozmowę z Księgowym, który założy Twoją firmę.

Hasło musi zawierać:
  • 8 znaków lub więcej
  • Małe i wielkie litery
  • Przynajmniej jedną cyfrę
Dla bezpieczeństwa stwórz mocne hasło, którego nie używasz na innych stronach.

Prognozy na 2025 rok

Przedsiębiorcy z umiarkowanym optymizmem patrzą w przyszłość. Blisko 37% badanych oczekuje poprawy sytuacji finansowej swojej firmy w 2025 roku, choć wyniki badania wskazują też na konieczność oszczędzania i poszukiwania nowych rynków zbytu. Część planuje redukcję kosztów energii (25%), ogrzewania (17%), wynajmu biur (17%) czy benefitów pracowniczych (13%).

Nowe regulacje a biznes

Jednym z obszarów tegorocznego badania była ocena realizacji obietnic wyborczych składanych przez nowy rząd. W pytaniu niewspomaganym, w którym nie zaproponowaliśmy odpowiedzi, aż 86% przedsiębiorców uznało, że trudno wskazać jakiekolwiek zmiany, które wpłynęły na poprawę ich sytuacji lub ich nie było. Jedyną zauważalną nowością okazały się wakacje składkowe od ZUS, przez 10% przedsiębiorców. Badanie było realizowane w drugiej połowie lisopada, gdy już przyjmowano wnioski o wakacje składkowe.

W kolejnym pytaniu już nieco ułatwiliśmy zadanie, dając do wyboru odpowiedzi. Znów wygrała odpowiedź „Żadną” z wynikiem 41%, ale co trzeci przedsiębiorca wskazał wakacje od ZUS. 16% respondentów wybrało program Aktywny rodzic, a co dziesiątyKasowy PIT. Przedsiębiorcy raczej dobrze oceniają same wakacje od ZUS, choć 40% wolałoby prostsze rozwiązanie – obniżenie składek ZUS o 1/12, czyli równowartość oszczędności na wakacjach.

Wakacje składkowe okazały się zbyt skomplikowane. Koszt społeczny ich obsługi jest duży, a więc nie dziwi odpowiedź, że przedsiębiorcy woleliby stałej obniżki miesięcznego ZUS. Jednocześnie około ⅕ przedsiębiorców nie skorzystała z tej ulgi w grudniu 2024 roku. Jest to spory odsetek, co może oznaczać, że przedsiębiorcy nie mieli świadomości, gdyż wątpliwe, że aż tylu przedsiębiorców zrezygnowało z miesięcznego zwolnienie z ZUS.

Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu

Co dalej?

Przedsiębiorcy oczekuja realizacji kolejnych obietnic wyborczych. 45% wskazało na pierwszym miejscu podniesienie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, według 36% to zmiany w składce zdrowotnej, a dla 27% zmiany w rozliczaniu chorobowego pracownika.

Rok 2025 zapowiada się jako czas wyzwań i szans dla polskiego biznesu. O tym, czy te nadzieje się ziszczą, zadecyduje zarówno determinacja samych przedsiębiorców, jak i skuteczność polityk rządowych.

O inFakt indeksie

Indeks nastrojów przedsiębiorców to autorski wskaźnik opracowany przez analityków inFaktu. Obrazuje on kondycję polskich przedsiębiorstw, nastroje właścicieli firm i ich najbliższe perspektywy.
W 7. edycji w celu pozyskania informacji do inFakt Indeksu w listopadzie 2024 roku przeprowadzono badanie ankietowe wśród przedsiębiorców. Badanie zrealizowała agencja SW Research metodą mix-mode (CATI+CAWI) na grupie 628 osób (przedstawiciele mikro i małych firm z różnych branż/sektorów). Udzielając odpowiedzi na pytania wchodzące w skład Indeksu, respondenci posługiwali się pięciostopniową skalą ocen. Poszczególnym wariantom odpowiedzi przypisane zostały odpowiednie wagi – waga 1,0 dla wariantu bardzo pozytywnego, waga 0,5 dla wariantu umiarkowanie pozytywnego, waga 0 dla wariantu neutralnego, waga -0,5 dla wariantu umiarkowanie negatywnego oraz waga -1,0 dla wariantu bardzo negatywnego. Dla pytań tych obliczano następnie statystyki bilansowe (salda), które po przeliczeniu dały wynik tegorocznego inFakt Indeksu.


Maciej Sztykiel
Były dziennikarz ekonomiczny RMF FM oraz Radia ZET. Niegdyś fotograf, choć pasja pozostała do dziś. W inFakcie odpowiadam za tłumaczenie języka podatkowego na ludzki, krótkodystansową komunikację i długofalowy PR oraz kreatywny marketing. Po pracy jestem żeglarzem, marzycielem i psiarzem.