inFakt indeks’24: Przedsiębiorcom jest łatwiej, ale oczekują działań rządu
Prowadzenie biznesu w Polsce stało się w ostatnich latach łatwiejsze, choć niepozbawione wyzwań, a sytuacja finansowa przedsiębiorców przez ostatni rok się nie poprawiła – tak wynika z najnowszego inFakt Indeksu 2024, wskaźnika opracowanego na podstawie Badania Polskiej Przedsiębiorczości przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie firmy inFakt. Tegoroczna edycja badania, już siódma z kolei, przyniosła wiele ciekawych wniosków na temat kondycji mikro i małych firm w kraju oraz nastrojów ich właścicieli.
Stabilizacja po latach trudności
Wskaźnik inFakt indeks za 2024 rok wyniósł 3,8 pkt., co stanowi drugi najwyższy wynik w historii badania, choć jest niższy o 0,5 pkt. w porównaniu do ubiegłorocznego rekordu. Jeszcze w 2022 roku Indeks był ujemny i wynosił -19,3 pkt., co obrazuje, jak dynamicznie zmieniały się warunki prowadzenia biznesu w Polsce.
To pokazuje, że gospodarka stabilizuje się po latach obciążonych skutkami pandemii, wojny w Ukrainie i inflacji.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Co wpływa na Indeks?
Wskaźnik inFakt Indeks uwzględnia 4 kluczowe aspekty prowadzenia firmy:
- Łatwość prowadzenia działalności gospodarczej: -25,5 pkt.
- Zmiana kondycji finansowej w 2024 roku: -4,0 pkt.
- Oczekiwana zmiana kondycji finansowej w 2025 roku: +10,5 pkt.
- Satysfakcja z prowadzonej działalności: +34 pkt.
Wyniki wskaźnika inFakt indeks mogą przyjmować wartość od -100 do +100 pkt, przy czym –100 oznacza skrajny pesymizm, 0 to równowaga, a +100 pkt odzwierciedla skrajny optymizm. Nie dotyczy to danych wyrażonych w procentach.
Satysfakcja mimo wyzwań
Choć wskaźniki wskazują na stabilizację, wyraźnie widać, że pewne aspekty – takie jak wysokie koszty składek ZUS czy zawiłe przepisy – wciąż są barierą dla wielu przedsiębiorców. Aż 51% badanych wskazało wysokość składek ZUS jako największy problem, a 38% uważa, że przeszkodą są wysokie podatki. Rzadziej niż w zeszłym roku wskazywano na częste zmiany przepisów czy ich skomplikowanie. Prowadzenie firmy najbardziej ułatwiają za to dobre usługi księgowe, które wskazało 27% respondentów, oraz dostęp do wykwalifikowanych pracowników (21%).
Pomimo trudności, polscy przedsiębiorcy doceniają korzyści płynące z prowadzenia własnej firmy. 61% badanych deklaruje satysfakcję z prowadzenia biznesu, najczęściej wskazując na niezależność (48%), realizację pasji (40%) oraz możliwość samorealizacji (30%).
Sytuacja finansowa polskich przedsiębiorców jest bardzo podobna do ubiegłorocznej. W przypadku 28% firm poprawiła się, a dla 30% pogorszyła się. Jeśli chodzi o wypłacane wynagrodzenia, potwierdzają się dane o GUS o wzrostach płac. W 39% firm pensje wzrosły, w 24% zarówno wzrosły jak i spadły, a jedynie w 12% firm wynagrodzenia wyłącznie spadały.
Inflacja nadal odczuwalna
Choć inflacja w całym 2024 roku spadła do 3,6%, to jej skutki przedsiębiorcy odczuli, z opóźnieniem, mocniej niż w 2023 roku, kiedy wskaźnik inflacji był zdecydowanie wyższy. Aż 68% przedsiębiorców zadeklarowało, że odczuwało w minionym roku jej konsekwencje, z czego niemal połowa (47%) doświadczyła poważnych wzrostów cen. W odpowiedzi na rosnące koszty 46% firm podniosło ceny dla klientów, 33% ograniczyło wydatki, a 31% przyjęło więcej zleceń.
KSeF wciąż obcy
Krajowy System e-Faktur (KSeF) wciąż budzi wątpliwości niektórych, ale przede wszystkim jest mało znany przedsiębiorcom. 33% przedsiębiorców nigdy o nim nie słyszało – wyniki te są niemal identyczne jak przed rokiem, a trzeba przypomnieć, że system miał obowiazywać już od lipca 2024 roku. Przesunięto termin, w którym stanie się obowiązkowy na luty 2026 roku. Tylko 11% firm wprowadziło go do swojej praktyki, łącznie w 1/3 firm podjęto kroki by zaimplementować e-faktury.
Edukacja, kampanie społeczne w zakresie KSeF są kluczowe, zwłaszcza przed planowanym wprowadzeniem jego obowiązkowej formy w 2026 roku.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Odpowiedzi na kolejne pytanie znów pokazują, jak ważna jest zaufana i sprawdzona obsługa księgowa. Najczęściej przedsiębiorcy dowiadywali się o KSeF właśnie od swoich księgowych i biur rachunkowych (37%). Rządowe kampanie informacyjne dotarły do jedynie 11% właścicieli firm. Mimo to oceniają oni komunikację rządu w tym zakresie zdecydowanie lepiej niż jeszcze rok temu.
Być może to efekt konferencji prasowej ministra finansów sprzed niemal roku, na której ogłosił przesunięcie terminu wejścia w życie KSeF.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Prognozy na 2025 rok
Przedsiębiorcy z umiarkowanym optymizmem patrzą w przyszłość. Blisko 37% badanych oczekuje poprawy sytuacji finansowej swojej firmy w 2025 roku, choć wyniki badania wskazują też na konieczność oszczędzania i poszukiwania nowych rynków zbytu. Część planuje redukcję kosztów energii (25%), ogrzewania (17%), wynajmu biur (17%) czy benefitów pracowniczych (13%).
Nowe regulacje a biznes
Jednym z obszarów tegorocznego badania była ocena realizacji obietnic wyborczych składanych przez nowy rząd. W pytaniu niewspomaganym, w którym nie zaproponowaliśmy odpowiedzi, aż 86% przedsiębiorców uznało, że trudno wskazać jakiekolwiek zmiany, które wpłynęły na poprawę ich sytuacji lub ich nie było. Jedyną zauważalną nowością okazały się wakacje składkowe od ZUS, przez 10% przedsiębiorców. Badanie było realizowane w drugiej połowie lisopada, gdy już przyjmowano wnioski o wakacje składkowe.
W kolejnym pytaniu już nieco ułatwiliśmy zadanie, dając do wyboru odpowiedzi. Znów wygrała odpowiedź „Żadną” z wynikiem 41%, ale co trzeci przedsiębiorca wskazał wakacje od ZUS. 16% respondentów wybrało program Aktywny rodzic, a co dziesiąty – Kasowy PIT. Przedsiębiorcy raczej dobrze oceniają same wakacje od ZUS, choć 40% wolałoby prostsze rozwiązanie – obniżenie składek ZUS o 1/12, czyli równowartość oszczędności na wakacjach.
Wakacje składkowe okazały się zbyt skomplikowane. Koszt społeczny ich obsługi jest duży, a więc nie dziwi odpowiedź, że przedsiębiorcy woleliby stałej obniżki miesięcznego ZUS. Jednocześnie około ⅕ przedsiębiorców nie skorzystała z tej ulgi w grudniu 2024 roku. Jest to spory odsetek, co może oznaczać, że przedsiębiorcy nie mieli świadomości, gdyż wątpliwe, że aż tylu przedsiębiorców zrezygnowało z miesięcznego zwolnienie z ZUS.
Piotr Juszczyk
Główny Doradca Podatkowy inFaktu
Co dalej?
Przedsiębiorcy oczekuja realizacji kolejnych obietnic wyborczych. 45% wskazało na pierwszym miejscu podniesienie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, według 36% to zmiany w składce zdrowotnej, a dla 27% zmiany w rozliczaniu chorobowego pracownika.
Rok 2025 zapowiada się jako czas wyzwań i szans dla polskiego biznesu. O tym, czy te nadzieje się ziszczą, zadecyduje zarówno determinacja samych przedsiębiorców, jak i skuteczność polityk rządowych.
O inFakt indeksie
Indeks nastrojów przedsiębiorców to autorski wskaźnik opracowany przez analityków inFaktu. Obrazuje on kondycję polskich przedsiębiorstw, nastroje właścicieli firm i ich najbliższe perspektywy.
W 7. edycji w celu pozyskania informacji do inFakt Indeksu w listopadzie 2024 roku przeprowadzono badanie ankietowe wśród przedsiębiorców. Badanie zrealizowała agencja SW Research metodą mix-mode (CATI+CAWI) na grupie 628 osób (przedstawiciele mikro i małych firm z różnych branż/sektorów). Udzielając odpowiedzi na pytania wchodzące w skład Indeksu, respondenci posługiwali się pięciostopniową skalą ocen. Poszczególnym wariantom odpowiedzi przypisane zostały odpowiednie wagi – waga 1,0 dla wariantu bardzo pozytywnego, waga 0,5 dla wariantu umiarkowanie pozytywnego, waga 0 dla wariantu neutralnego, waga -0,5 dla wariantu umiarkowanie negatywnego oraz waga -1,0 dla wariantu bardzo negatywnego. Dla pytań tych obliczano następnie statystyki bilansowe (salda), które po przeliczeniu dały wynik tegorocznego inFakt Indeksu.
Podziel się nim ze znajomymi