IP BOX to ulga w opodatkowaniu dochodów wynikających z praw własności intelektualnej. Polega ona na tym, że przedsiębiorcy, którzy „wymyślają” wynalazki, tworzą nowe patenty, mogą liczyć na zwolnienie podatkowe.
O zagadnieniu IP BOX (z ang. IP: intellectual property – własność intelektualna) głośno jest od zeszłego roku, kiedy to ulga weszła w życie i przedsiębiorcy zaczęli się zastanawiać, kto tak naprawdę może z niej skorzystać. Najczęściej o IP BOX mówi się w kontekście programistów i osób wykonujących zawody związane z branżą IT i nowych technologii.
IP BOX – co to jest?
Ulga IP BOX weszła w życie 1 stycznia 2019 r., choć skorzystać z niej można dopiero od 2020, rozliczając dochody za 2019. Podatnik wykazuje prawo do ulgi dopiero w zeznaniu podatkowym, przez cały poprzedni rok powinien rozliczać się na takich samych zasadach, jak do tej pory. Nie ma możliwości zastosowania prawa do ulgi w zaliczkach na podatek.
UWAGA! Obecnie niektóre grupy podatników mogą rozliczać ulgę w trakcie roku podatkowego. Dotyczy to tych przedsiębiorców, którzy dochody uzyskują z praw własności intelektualnej, wykorzystywanych do przeciwdziałania COVID19. Taki zapis znalazł się w przepisach antykryzysowych.
IP BOX wynosi 5% od dochodów uzyskanych z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Kwestia korzystania z ulgi była niejasna i dyskusyjna, dlatego resort finansów przygotował obszerne, liczące 86 stron, wyjaśnienie z informacjami dotyczącymi zwolnienia i tego, kto tak naprawdę może z niego skorzystać. Z objaśnieniem można zapoznać się tutaj.
IP BOX dla programistów
Programistom, którzy są grupą najbardziej zainteresowaną ulgą, autorzy objaśnienia radzą, żeby składali wnioski o interpretację indywidualną do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). Argumentują to tym, że ze względu na dynamiczny rozwój programów komputerowych i brak praktyki, co do stosowania IP BOX w tej dziedzinie, nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, czy każdy programista na własnej działalności może skorzystać z ulgi, czy nie może. Jak to czasem bywa – prawo nie nadąża za postępem.
IP BOX – jak korzystać z ulgi?
Ulga IP BOX jest zwolnieniem dla przedsiębiorców:
- prowadzących działalność badawczo-rozwojową (B+R),
- wytwarzających kwalifikowane IP.
Głównym wyznacznikiem prac badawczo-rozwojowych (B+R) jest twórczy charakter działalności. Pojęcie „twórczy charakter” jest zdefiniowane w ustawie i PIT jako działalność obejmującą systematyczne badania naukowe lub prace rozwojowe przyczyniające się do zwiększenia wiedzy i wytworzenia nowych rozwiązań.
Choć w ustawie i PIT mowa jest o „systematycznych badaniach naukowych”, to Minister Finansów w połowie zeszłego roku objaśnił, że nie chodzi tu rozciągnięcie w czasie prac, ale o zaplanowanie co najmniej jednego projektu badawczego, przyjmując dla niego cele do osiągnięcia. Mówimy zatem nie o pracach badawczych, które muszą trwać wiele lat (np. przez cały okres istnienia firmy), ale o jednorazowym projekcie, który powinien być realizowany w metodyczny i planowany sposób.
Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygnatura III SA/Wa 640/19). Sąd w kontekście systematyczności badań orzekł, że rozumieniem systematyczności prowadzenia działalności B+R jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu i spełnienie kryterium „systematyczności” danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu.
Co to jest kwalifikowanie IP?
Kwalifikowane IP to zamknięta lista praw własności intelektualnej, wobec których można zastosować ulgę. Zgodnie z ustawą o CIT, do kwalifikowanych IP zalicza się:
- patent,
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonego do obrotu oraz wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin,
- autorskie prawo do programu komputerowego.
Ostatni punkt, tj. autorskie prawo do programu komputerowego warto rozwinąć, bo jest on kluczem wyjścia w rozstrzyganiu, czy programista może być objęty IP BOX, czy nie może. Otóż pojęcia autorskie prawo do programu komputerowego odnosi się do przepisów o prawie autorskim.
Zgodnie z definicją – przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Jednocześnie, w żadnych polskich przepisach, nie znajdziemy definicji, czym jest program komputerowy. Czy jest to wyłącznie kod? Czy „elementem” programu jest komputer, bez którego program byłby nieużyteczny? Jeżeli uznamy, że ta druga definicja jest właściwa, to programista nie wytwarza kwalifikowanych IP, ponieważ nie „wymyśla” on narzędzi typu komputer czy laptop.
Zatem, wracamy do początku – jako że nie wiadomo, czym jest autorski program komputerowy, to programista chcący się dowiedzieć, czy to, co stworzył zalicza się do autorskich programów komputerowych – powinien wystąpić z wnioskiem o indywidualną interpelację.
Powyższe dwa zagadnienia – tj. działalność B+R i wytworzenie kwalifikowanego IP jest kluczowe, jeżeli mówimy o IP BOX. Przedsiębiorca, który nie spełnia tych dwóch kryteriów jednocześnie, nie może skorzystać z ulgi.
Ulga IP BOX a ewidencja podatkowa
Jak widać z treści powyżej, nie ma zamkniętej listy zawodów, które mogą skorzystać z IP BOX. Wiele zależy od indywidualnych interpretacji fiskusa.
Podstawą do przyznania ulgi IP Box jest zatem spełnienie wymaganych ustawowo warunków. Natomiast potwierdzeniem słuszności jej zastosowania jest uzyskanie pozytywnej opinii organów skarbowych w interpretacji indywidualnej.
Ostatni, techniczny wymóg korzystania z ulgi to prowadzenie specjalnej ewidencji podatkowej.
Wyodrębniona dla celów IP BOX ewidencja powinna być prowadzona w sposób należyty i zawierać wszystkie informacje dotyczące:
- osiągniętych przychodów,
- poniesionych kosztów,
- dochodów,
- dochodów podlegających 5-procentowej stawce podatku,
- dochodów pozostałych.