Work-life balance w Kodeksie pracy. Sprawdź, co się zmienia
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza zmianę m.in. wymiaru urlopu rodzicielskiego i opiekuńczego. Pracownicy mogą skorzystać z dodatkowych 2 dni wolnych z powodu działania siły wyższej. Zmieniają się też regulacje dotyczące warunków zawierania umów na okres próbny.
Warto wiedzieć
9 marca 2023 r. sejm uchwalił zmiany w Kodeksie pracy. Są one konsekwencją wdrożenia dwóch unijnych dyrektyw: tzw. dyrektywy work-life balance dla rodziców i opiekunów oraz dyrektywy ws. przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy.
Dłuższy urlop rodzicielski
Nowelizacja Kodeksu pracy wydłuża okres urlopu rodzicielskiego do:
- 41 tygodni – w przypadku urodzenie jednego dziecka;
- 43 tygodni – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka.
Co ważne, jest to łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obu rodziców. Przy czym każdy z nich otrzymuje do wyłącznego wykorzystania 9 tygodni.
Oznacza to, że jeden z rodziców skorzysta z urlopu rodzicielskiego w maksymalnym wymiarze:
- 32 tygodnie – przy jednym dziecku;
- 34 tygodnie – przy większej liczbie dzieci.
Pozostałe 9 tygodni jest do wykorzystania dla drugiego rodzica. Rodzice będą mogli korzystać z urlopu rodzicielskiego jednocześnie.
Nowe przepisy skracają czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego do 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka.
Wyższy zasiłek rodzicielski
Nowelizacja Kodeksu pracy zakłada również podwyższenie zasiłku rodzicielskiego do 70% podstawy wymiaru. Wcześniej było to 60%.
Nowe przepisy dają kobietom prawo o zawnioskowanie o stałą wysokość zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Wówczas zasiłek wyniesie przez cały okres 81,5%.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni nie uległ zmianie i dalej będzie wynosić 100%.
Dodatkowy urlop opiekuńczy
Nowe przepisy wprowadzają dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego. Pracownik może z nich skorzystać, by zapewnić opiekę lub wsparcie krewnemu albo osobie, z którą mieszka, jeśli wystąpią u niej poważne względy medyczne.
O taki urlop można wnioskować jednorazowo lub w częściach.
Dodatkowe dni wolne przy zdarzeniach losowych
Pracownicy mogą skorzystać z 2 dodatkowych dni (16 godzin) zwolnienia od pracy również w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Przy założeniu, że obecność pracownika na miejscu jest niezbędna.
Za ten okres będzie przysługiwało 50% wynagrodzenia.
Umowy na okres próbny
Zgodnie z nowymi przepisami umowy o pracę na okres próbny będą zawierane na czas nieprzekraczający:
- 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
- 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
Możliwość wystąpienia z wnioskiem o zmianę umowy
Po przepracowaniu co najmniej 6 miesięcy pracownik może wystąpić raz w roku o zmianę rodzaju umowy – na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Pracodawca musi odpowiedzieć pisemnie na wniosek w ciągu 1 miesiąca. Wystąpienie z takim wnioskiem nie będzie mogło być podstawą do wypowiedzenia umowy.
Dodatkowe przerwy
Zmiany wprowadzają również dwie dodatkowe przerwy, które będą wliczane do czasu pracy. Pracownik ma prawo do:
- drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar pracy pracownika jest dłuższy niż 9 godzin;
- trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 16 godzin.
Obowiązki informacyjne pracodawcy
Pracodawcy mają obowiązek informowania pracownika o wynagrodzeniu, m.in. o:
- początkowym wynagrodzeniu podstawowym;
- wszystkich innych elementach składowych wskazanych oddzielnie;
- częstotliwości i sposobie wypłacania wynagrodzenia, do którego pracownik jest uprawniony.
Pracodawca musi także informować o szkoleniach oraz długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi.
Rodzice małych dzieci z nowymi przywilejami
Rodzice dzieci do 8 roku życia mogą nie zgodzić się na pracę w godzinach nadliczbowych lub wyjazd w delegację. Dodatkowo mogą też wnioskować wnioskować o pracę zdalną.
Podziel się nim ze znajomymi
