Prawo kontroli wspólnika w spółce z o.o. – kiedy i w jaki sposób wspólnik może kontrolować sp. z o.o.?

Maciej Sztykiel

Każdy ze wspólników spółki z o.o. ma prawo do kontroli. Oznacza to, że może on przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla własnego użytku czy żądać wyjaśnień od zarządu. Na czym jeszcze może polegać taka swoista kontrola ksiąg finansowych firmy? Sprawdź!

Jakie uprawnienia do indywidualnej kontroli posiada wspólnik spółki z o.o.?

Zgodnie z art. 212 § 1 zd. 2 k.s.h. wspólnik, a także wspólnik z osobą upoważnioną może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki. Ponadto nic nie stoi na przeszkodzie, aby sporządzać bilans do swojego użytku czy żądać wyjaśnień od zarządu.

Jak działa uprawnienie wspólnika do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki z o.o.?

Powołując się w dalszym ciągu na art. 212 k.s.h., prawo kontroli ma służyć każdemu wspólnikowi. Uprawnienie działa więc w sposób równy dla każdego, kto ma udziały w spółce z o.o., a przy tym jest nieograniczone – ale warto pamiętać, że wspólnicy nie powinni go nadużywać oraz muszą wykorzystywać go zgodnie z zasadami współżycia społecznego.

Ponadto, jak wynika z zapisów w kodeksie, ustawodawca wskazuje, że wspólnik może dokonać czynności wraz z upoważnioną przez siebie osobą (np. księgowa, biegły rewident czy radca prawny), co pozwala na dość szczegółową weryfikację rzeczywistego stanu spółki.

Wszystkiego o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością dowiesz się z naszego kompendium – Spółka z o.o. – Wszystko co musisz wiedzieć: wady i zalety, czym jest, kiedy i dla kogo odpowiednia?

Czy wspólnik spółki z o.o. ma uprawnienia do kontroli sporządzonego bilansu spółki?

Wspólnik spółki z o.o., zgodnie z art. 212 k.s.h., może przeglądać księgi i dokumenty spółki. To oznacza, że de facto ma on dostęp do 7 najważniejszych rodzajów pism:

  • ksiąg bilansowych
  • rachunków zysków i strat
  • cash flow
  • umów zawieranych przez spółkę
  • książki korespondencji
  • akt spraw sądowych, w których stroną jest spółka
  • decyzji i pism ze strony różnych organów

Każdy wspólnik ma prawo do sprawdzenia prawidłowości prowadzenia ksiąg rachunkowych spółki. Może to zrobić, sporządzając swoją własną porównawczą wersję bilansu.

Czy wspólnik spółki z o.o. ma uprawnienia do uzyskania wyjaśnień od zarządu spółki?

Tak, wspólnik spółki z o.o. ma uprawnienia, aby uzyskać wyjaśnienia od zarządu spółki. Wynika to z art. 212 k.s.h., w którym wyróżnia się to prawo jako jedno z najważniejszych w spółce z o.o.

W jaki sposób wspólnik spółki z o.o. może przeprowadzić indywidualną kontrolę spółki?

Wspólnik sp. z o.o. może wykonać indywidualną kontrolę spółki na 3 główne sposoby:

  • poprzez przeglądanie ksiąg i dokumentów spółki
  • poprzez sporządzenie bilansu do swego użytku
  • poprzez żądanie wyjaśnień od zarządu

Prawa te są o wiele bardziej rozległe niż prawo do informacji dotyczących spółki, które stosowane jest w przypadku spółki akcyjnej.

Prawo wspólnika do kontroli spółki z o.o. w każdym czasie

Wspólnicy mają prawo do kontroli spółki z o.o. w każdym czasie. Oznacza to, że w teorii może być ono realizowane w dowolnym terminie, ale należy tu pamiętać o niezakłócaniu funkcjonowania spółki. Stosuje się tu ogólne zasady współżycia społecznego, a kontrolę przeprowadza w godzinach pracy spółki i biura zarządu spółki, raczej po uprzedniej zapowiedzi.

Miejsce kontroli i wgląd do dokumentów spółki z o.o.

Kontrolę i wgląd do dokumentów spółki z o.o. przeprowadza się w miejscu prowadzenia działalności, jeśli w tym miejscu znajduje się jej biuro i są tam dokumenty obrazujące jej działalność. Co do zasady, wgląd nie może polegać na wyniesieniu dokumentów z firmy, można natomiast sporządzić kopie lub notatki.

Co w przypadku, gdy zarząd spółki z o.o. odmawia wspólnikowi możliwości realizacji prawa kontroli?

Zarząd spółki z o.o. może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki. Ma to miejsce wtedy, gdy istnieje obawa, że wspólnik wykorzysta wiedzę w celach sprzecznych z interesem spółki. Oczywiście, jeśli taka odmowa ma miejsce, wspólnik może żądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników.

Ponadto wspólnik, któremu odmówiono wyjaśnień lub wglądu do dokumentów bądź ksiąg spółki, zawsze może też złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia do wglądu dokumentów bądź ksiąg spółki.

Zamów rozmowę z księgowym

Hasło musi zawierać:
  • 8 znaków lub więcej
  • Małe i wielkie litery
  • Przynajmniej jedną cyfrę
Dla bezpieczeństwa stwórz mocne hasło, którego nie używasz na innych stronach.

Jak działa prawo wspólnika do rozstrzygnięcia kontroli za pomocą uchwały wspólników?

Prawo wspólnika do rozstrzygnięcia kontroli za pomocą uchwały wspólników to jeden z przywilejów, które przysługują osobie, wobec której wystosowano odmowę w sprawie wyjaśnień czy udostępnienia dokumentów. Takie żądanie przysługuje na mocy art. 212 k.s.h. Co istotne, to prawo obliguje spółkę do podjęcia uchwały w ciągu miesiąca od dnia zgłoszenia owego żądania.

Czy w wypadku odmowy wspólnik ma prawo do złożenia wniosku do sądu rejonowego?

Tak, w przypadku odmowy wspólnik ma prawo złożyć wniosek do sądu rejonowego. Taki wniosek ma na celu zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień albo udostępnienia do wglądu dokumentów lub ksiąg spółki.

Wniosek składa się w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia o uchwale lub od upływu terminu określonego w art. 212 § 3 k.s.h., w przypadku niepowzięcia uchwały wspólników w tym terminie.

Podsumowanie

Kontrola ksiąg finansowych firmy to jedno z praw przysługujących wspólnikom spółki z o.o. Mają oni prawo do kontroli wynikające z art. 212 k.s.h., co obejmuje przeglądanie ksiąg i dokumentów spółki, sporządzanie bilansu na własny użytek oraz żądanie wyjaśnień od zarządu. Co ważne, prawo kontroli przysługuje każdemu wspólnikowi na równych zasadach, bez ograniczeń czasowych, jednak jego wykonywanie musi być zgodne z zasadami współżycia społecznego, aby zapobiec nadużyciom.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania o prawo indywidualnej kontroli wspólnika w sp. z o.o.

Prawo indywidualnej kontroli wspólnika to ciekawa opcja w spółkach z o.o. Co warto wiedzieć jeszcze o tym przywileju?

Jakie dokumenty może przeglądać wspólnik spółki z o.o.?

Wspólnik spółki z o.o. może przeglądać księgi i dokumenty spółki, czyli m.in. księgi bilansowe, rachunki zysków i strat, cash flow, umowy zawierane przez spółkę, książkę korespondencji, akta spraw sądowych, w których stroną jest spółka, a także decyzje i pisma ze strony różnych organów.

Jakie prawa ma wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Wspólnik spółki z o.o. ma szereg praw o charakterze korporacyjnym (np. prawo kontroli), majątkowym (np. prawo udziału w zysku) lub wynikających z umowy spółki (np. szczególne korzyści, o których mowa w art. 159 k.s.h.).


Maciej Sztykiel
Były dziennikarz ekonomiczny RMF FM oraz Radia ZET. Niegdyś fotograf, choć pasja pozostała do dziś. W inFakcie odpowiadam za tłumaczenie języka podatkowego na ludzki, krótkodystansową komunikację i długofalowy PR oraz kreatywny marketing. Po pracy jestem żeglarzem, marzycielem i psiarzem.