Podatkowa grupa kapitałowa – czy warto do niej należeć?

Dominika Zuber

Powiązane spółki kapitałowe pod pewnymi ściśle określonymi warunkami mogą utworzyć podatkową grupę kapitałową. Taka organizacja znacznie upraszcza rozliczenia podatkowe i ułatwia prowadzenie biznesu. Sprawdź, jakie korzyści i ryzyka wiążą się z podatkową grupą kapitałową.

Czym jest podatkowa grupa kapitałowa i jak działa?

Podatkowa grupa kapitałowa (PGK) to grupa co najmniej dwóch spółek kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna), które mają siedzibę na terenie Polski i posiadają między sobą powiązania kapitałowe.

W grupie występuje spółka dominująca i spółki zależne, potocznie nazywane spółką matką oraz spółkami córkami.

Grupa kapitałowa a podatkowa grupa kapitałowa – jakie są różnice?

Różnica pomiędzy grupą kapitałową a podatkową grupą kapitałową polega na opodatkowaniu spółek. 

W grupie kapitałowej każda ze spółek płaci podatek sama za siebie. Natomiast w podatkowej grupie kapitałowej spółki zależne są objęte łącznym podatkiem dochodowych od osób prawnych. 

Co oznacza, że spółka dominująca oblicza, pobiera i odprowadza podatek za wszystkie spółki należące do podatkowej grupy kapitałowej

Jakie warunki trzeba spełnić, aby utworzyć podatkową grupę kapitałową?

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych precyzyjnie określa warunki, jakie muszą spełniać podmioty chcące założyć PGK. Poniższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie:

  • istnieje powiązanie kapitałowe między spółkami,
  • spółka dominująca (matka) posiada 75% udziałów w kapitale zakładowym spółek zależnych (córek),
  • kapitał zakładowy każdej ze spółek wynosi minimum 250 tys. zł,
  • umowa pomiędzy spółkami jest zawarta w formie pisemnej na okres minimum 3 lat podatkowych oraz musi zostać zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego,
  • spółki nie mogą posiadać zaległości podatkowych,
  • spółki nie mogą korzystać ze zwolnień podatkowych.

Przepisy określają też, jakie elementy należy zawrzeć w umowie podatkowej grupy kapitałowej. 

Musi ona zawierać co najmniej:

  • wykaz spółek tworzących grupę,
  • informację o udziałowcach (akcjonariuszach) wraz z wysokością ich udziału w kapitale zakładowym w spółce dominującej i w spółkach zależnych,
  • określenie czasu trwania umowy,
  • określenie ustalonego roku podatkowego.

Są to wymogi minimalne, umowa może oczywiście zostać rozszerzona o dodatkowe informacje.

Spółka dominująca zgłasza tak sporządzoną umowę do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla siedziby spółki. Musi to zrobić co najmniej 45 dni przed rozpoczęciem roku podatkowego wyznaczonego przez PGK. Grupa zostaje utworzona w momencie zarejestrowania przez naczelnika urzędu skarbowego.

Zleć księgowość Twojej spółki!

Zamów indywidualną ofertę cenową dla Twojej spółki.

    Który podmiot opłaca podatek dochodowy CIT?

    W podatkowej grupie kapitałowej określamy spółkę dominującą. To ona ma za zadanie reprezentować grupę w zakresie obowiązków podatkowych.

    Zatem głównym obowiązkiem spółki matki jest obliczenie, pobranie i wpłacenie podatku do urzędu. Warto dodać, że spółce dominującej nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatku dochodowego od osób prawnych należnego od podatkowej grupy kapitałowej.

    Dodatkowo spółka dominująca powinna zgłaszać do urzędu skarbowego:

    • wszelkie zmiany umowy,
    • zmiany w kapitale zakładowym spółek tworzących podatkową grupę kapitałową,
    • zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego,

    – w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności.

    Warto wspomnieć, że spółki tworzące PGK odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku dochodowego należnego za okres obowiązywania umowy.

    Podatkowa grupa kapitałowa – najważniejsze korzyści

    Jakie korzyści płyną z założenia podatkowej grupy kapitałowej? Są to przede wszystkim:

    • optymalizacja podatkowa: poprzez łączne opodatkowanie grupy można zminimalizować wysokość podatku, który płaciłaby każde ze spółek z osobna. Koszty poniesione przez jedną ze spółek na przykład na nakłady inwestycyjne, mogą być odliczane od dochodu innych spółek należących do grupy,
    • uproszczenie rozliczeń podatkowych: spółki składają jedno wspólne zeznanie podatkowe. Również koszty związane z prowadzeniem takich rozliczeń mogą być zmniejszone, 
    • łatwiejsze przeprowadzenie restrukturyzacji: w grupie koszty i przychody są łączone w jednym podmiocie, zatem łatwiej przeprowadzić fuzje czy też przejęcia.

    Kiedy warto tworzyć PGK?

    Utworzenie podatkowej grupy kapitałowej może być korzystne dla spółek, które są powiązane kapitałowo i działają w różnych branżach czy też na różnych rynkach. 

    • Jeśli spółki działają na różnych rynkach, utworzenie grupy przynosi korzyść w postaci optymalizacji podatkowej oraz większej łatwości w przeprowadzeniu restrukturyzacji.  
    • Jeśli spółki prowadzą działalność w różnych branżach, grupa może zwiększyć konkurencyjność na rynku oraz zdywersyfikować ryzyko. 
    • W spółkach, w których występuje dużo kosztów stałych, np. związanych z inwestowaniem, można je odliczyć w zależnych spółkach.

    Utworzenie grupy daje też możliwość przetrwania spółce trudnej sytuacji finansowej. Wówczas dochody innej zależnej spółki można wykorzystać do pokrycia strat.

    Utrata statusu podatnika przez PGK – z czym się wiąże?

    Jeśli podatkowa grupa kapitałowa naruszy przynajmniej jeden z ustawowych warunków, które są konieczne do jej istnienia, wtedy traci swój status podatnika CIT

    W takim przypadku dzień przed wystąpieniem zmian, które naruszyły warunki, jest traktowany jako dzień utraty statusu podatkowego grupy i końca jej roku podatkowego.

    Spółki są zobowiązane w terminie 3 miesięcy od dnia utraty przez PGK statusu podatnika rozliczyć podatek dochodowy.

    Podatek rozliczamy za okres:

    • od drugiego roku podatkowego poprzedzającego dzień utraty statusu podatnika, liczonego od początku roku podatkowego, w którym to zdarzenie wystąpiło, 
    • oraz za okres od początku roku, w którym nastąpiła utrata statusu podatnika, do dnia utraty przez PGK statusu podatnika

     – przyjmując, że podatkowa grupa kapitałowa w tych okresach nie istniała. 

    Podatek dochodowy każda z tych spółek rozlicza odrębnie. W sytuacji, gdy utracimy statusu podatnika, naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie decyzji o rejestracji umowy. Doręcza ją spółce dominującej ze skutkiem doręczenia wobec pozostałych spółek wchodzących uprzednio w skład tej grupy.

    Spółki tworzące podatkową grupę kapitałową odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku dochodowego należnego za okres obowiązywania umowy.


    Dominika Zuber
    Managerka Ogólnopolskiego Biura Rachunkowego inFakt dla spółek. Wspieram Księgowych w ich codziennej pracy i dbam o najwyższą jakość obsługi przedsiębiorców. Prywatnie uwielbiam poznawać nowe zakątki świata.