Czy osoba małoletnia może wykonywać działalność?

Aneta Socha-Jaworska

Czy osoba małoletnia może wykonywać działalność? Działalność gospodarcza, czy działalność bez rejestracji? Czy któraś z tych form może być wykonywana przez osobę małoletnią? Po dokładne wyjaśnienia zapraszamy do wpisu.

Osoba małoletnia

Pełnoletni to osoba, która ukończyła 18 lat. Natomiast małoletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 roku życia. Co ważne, w momencie zawarcia małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność i nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.

Osoby małoletnie, czyli będące w okresie od narodzin do osiągnięcia pełnoletności można jeszcze podzielić na dwie grupy:

  • [0-13) rż – kiedy nie mają zdolności do czynności prawnych,
  • [13-18) rż – kiedy maja ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.

A czym jest ta zdolność do czynności prawnych, o której mowa wyżej? Przepisy mówią, że jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej, czyli nabywania praw (np. prawo do założenia działalności gospodarczej) i zaciągania zobowiązań (np. możliwość zaciągnięcia kredytu, czy pożyczki). Jest to też zdolność do dokonywania czynności prawnych we własnym imieniu.

Osoby nieletnie mogą otrzymywać spadek, czy darowiznę, ale nie mogą w pełni i na własną rękę działać w swoim imieniu.

Czy osoba małoletnia może wykonywać działalność

Czy osoba małoletnia może wykonywać działalność?

Zanim odpowiem na to pytanie przypomnę, że między jednoosobową działalnością gospodarczą a działalnością bez rejestracji występują zasadnicze różnice, które wskazałam w osobnym wpisie.

Działalność gospodarcza

Warto zacząć od tego, że przedsiębiorcą (osobą wykonującą działalność gospodarczą) jest między innymi osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą we własnym imieniu.

Odnoszą się do definicji przedsiębiorcy oraz uprawnień osoby małoletniej, należy stwierdzić, że nie może ona prowadzić działalności gospodarczej. Po pierwsze nie może ona dokonać wpisu w CEIDG (rejestracja działalności gospodarczej), bo nie ma zdolność do czynności prawnych, a druga rzecz, to nie ma możliwości prowadzenia jej we własnym imieniu. Ponadto, niektóre działalności wymagają koncesji, a takiej małoletni uzyskać nie może.

Działalność bez rejestracji

Przy działalności bez rejestracji, nie mam formalności, obowiązku podpisywania umów, a podatnika ogranicza jedynie rodzaj wykonywanych czynności i limit przychodów, który w 2018 roku wynosi 1050 zł. Czy zatem osoba nieletnia może ją wykonywać?

Odpowiedź jest, że małoletni nie może wykonywać działalności bez rejestracji. Argumentację przedstawię poniżej.

Zacznę do tego, że dla celów VAT, osoba wykonująca działalność działalność bez rejestracji jest podatnikiem VAT. Gdy jest czynnym podatnikiem VAT wysyła deklaracje VAT i JPK_VAT. Osoba małoletnie nie może podpisywać się pod takimi dokumentami, więc jest to kolejny argument za tym, że nie może wykonywać działalności bez rejestracji.

Kolejna rzecz, to wykonując czynności w ramach działalności bez rejestracji należy respektować prawa konsumentów. W razie gdyby nabywca-konsument zgłosił reklamację, a sprzedawca jej nie uzna, nabywca może wnieść pozew do sądu. Osoba nieletnia nie może odpowiadać w tej sytuacji przed sądem.

Na koniec kwestia limitu, jeśli przychód przekroczy kwotę 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, trzeba zarejestrować działalność gospodarczą – a to jak wskazałam wyżej, nie jest możliwe w przypadku osoby małoletniej.