8 pytań i odpowiedzi dotyczących amortyzacji i środków trwałych

Amortyzacja i środki trwałe – te dwa trudne pojęcia księgowe musi sobie przyswoić praktycznie każdy przedsiębiorca. Nie zmienia to faktu, że nie należą one do prostych. Dlatego polecamy Wam sprawdzenie 8 prostych pytań i odpowiedzi o amortyzację i środki trwałe.

1. Co to jest amortyzacja?

Amortyzacja to mechanizm rozliczania kosztów „na raty”, czyli stopniowo ujmując w kosztach określoną część wydatku przez czas określony w przepisach. Długość amortyzacji określa „stawka amortyzacyjna”, czyli procent wydatku do rozliczenia w kosztach w danym roku podatkowym. Poszczególna część wydatku rozliczona w danym okresie to inaczej „odpis amortyzacyjny”.

Więcej na temat amortyzacji możesz przeczytać w tym artykule.

2. Czy muszę amortyzować zakup „na firmę”?

Koszt firmowy trzeba obowiązkowo amortyzować, gdy jego wartość przekracza 3,5 tys. zł i jest przeznaczony do użytkowania dłużej niż 1 rok. Długość trwania amortyzacji zależy od stawki amortyzacyjnej, która określa procent wartości początkowej danego zakupu „na firmę” do rozliczenia w ciągu roku. Np. stawka 20% oznacza, że rocznie rozlicza się 20%, czyli amortyzowanie trwa przez 5 lat.

3. Kiedy można zastosować jednorazową amortyzację?

Możliwość skorzystania z amortyzacji jednorazowej przysługuje nowym przedsiębiorcom i „małym podatnikom”. W przypadku nowych przedsiębiorców, ten przywilej przysługuje im w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej, bez względu na wartość obrotów ich firm.

Z kolei „małym podatnikiem” jest przedsiębiorca, u którego wartość przychodu ze sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 1,2 mln euro. Jednorazowa amortyzacja nie jest jednak możliwa w przypadku samochodów osobowych.

Więcej o amortyzacji jednorazowej można przeczytać w tym artykule.

4. Wprowadzam samochód do firmy. Jaką stawkę amortyzacji mam zastosować?

Podstawowa stawka amortyzacji dla samochodów wynosi 20%. Oznacza to, że w ciągu 1 roku można zamortyzować 20% wartości początkowej samochodu. Jeżeli jednak samochód był używany przez co najmniej 6 miesięcy przed wprowadzeniem go do firmy, to można zastosować stawkę amortyzacji w wysokości 40%.

Zastosowanie 40% stawki amortyzacyjnej jest możliwe wtedy, gdy samochód przed nabyciem był użytkowany przez poprzedniego właściciela dłużej niż 6 miesięcy. Nie ma znaczenia ile samochód był wykorzystywany przez przedsiębiorcę przed wprowadzeniem go na stan firmy.

5. Wprowadzam samochód do firmy. Jaką obliczyć jego wartość początkową?

Wartość początkową samochodu ustala się na podstawie dowodu zakupu, jeśli tylko przedsiębiorca nim dysponuje. Tym dowodem zakupu może być faktura VAT, faktura marża, umowa sprzedaży, czy umowa darowizny. Na dokumencie nie muszą być dane firmy przedsiębiorcy – mogą to być też jego dane, jako osoby prywatnej. Jeżeli nie ma dowodu zakupu, wartość samochodu należy oszacować na podstawie aktualnych cen rynkowych analogicznych pojazdów.

Ustaloną wartość pojazdu można dodatkowo zwiększyć o koszty dodatkowe, takie jak wydatki na rejestrację. Wynik jest wartością początkową pojazdu, która podlega amortyzacji (rozliczaniu w kosztach „na raty” przez czas określony w przepisach).

Warto dowiedzieć się, dlaczego opłaca się wprowadzić do firmy stary samochód prywatny.

Dokumenty, szafka i znak zapytania

6. Co może być środkiem trwałym?

Według ogólnej zasady do ewidencji środków trwałych zapisuje się zakupy „na firmę”, które mają służyć dłużej niż 1 rok. Mogą to być zarówno zakupy „materialne” (np. maszyny, meble, samochody), jak i „niematerialne” (np. prawa, licencje). Środki trwałe o wartości powyżej 3,5 tys. zł należy obowiązkowo amortozywać.

A czy drogi zakup na firmę zawsze musi być środkiem trwałym? Tę kwestię wyjaśniliśmy w tym artykule na blogu inFaktu.

7. Jak amortyzować zakup oprogramowania? Czy amortyzacja w ogóle jest konieczna?

W przypadku oprogramowania o wartości powyżej 3,5 tys. zł, które ma być używane w firmie dłużej niż 1 rok, amortyzacja jest obowiązkowa. Maksymalna stawka dla oprogramowania to 50%, co skutkuje 24 miesiącami amortyzowania. Amortyzacja nie jest konieczna, gdy oprogramowanie kosztuje poniżej 3,5 tys. zł lub gdy przedsiębiorca zamierza korzystać z oprogramowania krócej niż rok. Np. potrzebuje go tylko do konkretnego zlecenia.

Sprawdź więcej informacji na temat rozliczania w firmie zakupu oprogramowania.

8. Sprzedaję samochód firmowy, który nie został do końca zamortyzowany. Co z niezamortyzowaną kwotą?

Gdy przedsiębiorca sprzedaje samochód firmowy, który nie został do końca zamortyzowany, zalicza niezamortyzowaną kwotę w całości do kosztów uzyskania przychodu. Dzięki temu ma możliwość obniżenia podatku dochodowego, który wiąże się ze sprzedażą samochodu firmowego.

Tej czynności można dokonać także wówczas, gdy przedsiębiorca zamknął działalność i sprzedaje samochód przed upływem 6 lat, co nakazuje rozliczyć sprzedaż jako przychód. Wszystko na temat sprzedaży samochodu firmowego można przeczytać w tym artykule.