Komu takie wyrównanie przysługuje? Jak ustalić kwotę dopłaty? Kto zobowiązany jest do wypłaty tego świadczenia? Przy jakiś świadczeniach podwyższenie jest możliwe?

Podmioty uprawnione

Zgodnie z art. 31 ust. 3a ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego.

Kwota świadczenia rodzicielskiego wynosi 1000 zł.

Osobami uprawnionymi do otrzymania podwyższenia zasiłku macierzyńskiego są osoby, które mają prawo do zasiłku macierzyńskiego zarówno w związku z urodzeniem się dziecka, jak i w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres: 

  1. urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
  2. dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, jeśli prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tych urlopów powstało przed dniem 2 stycznia 2016 r.
  3. urlopu rodzicielskiego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje za okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego zarówno w przypadku nieprzerwanego okresu pobierania tego zasiłku, jak i w sytuacji gdy w pobieraniu zasiłku wystąpi przerwa, np. w związku z pobytem dziecka w szpitalu lub w sytuacji gdy ubezpieczona/ubezpieczony otrzymuje zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego w wymiarze nie dłuższym niż 16 tygodni, przypadający po przerwie.

Wyrównanie przysługuje także w okresie wydłużonego urlopu rodzicielskiego z tytułu wykonywania po 1 stycznia 2016 r. pracy w czasie tego urlopu, o ile miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego.

W przypadku gdy matka i ojciec dziecka jednocześnie pobierają zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego i miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych przysługująca każdemu z nich jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje odrębnie każdemu z rodziców dziecka.

Do wyrównania kwoty świadczenia do 1000 zł nie są uprawnione osoby pobierające zasiłek za okres urlopu ojcowskiego.

Podwyższenie do kwoty świadczenia rodzicielskiego

Ustalenie kwoty podwyższenia

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego jest ustalane jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego (1000 zł), a miesięczną kwotą zasiłku macierzyńskiego, pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jeżeli zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwota podwyższenia jest ustalana w stosunku do pomniejszonej proporcjonalnie kwoty świadczenia rodzicielskiego. Kwotę świadczenia rodzicielskiego za część miesiąca oblicza się poprzez podzielenie miesięcznej kwoty świadczenia rodzicielskiego przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, za który zasiłek macierzyński przysługuje (wynik podlega zaokrągleniu do 1 gr według ogólnych zasad) oraz pomnożenie przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek macierzyński. Otrzymany wynik podlega zaokrągleniu do 10 gr w górę.

Ponadto jeżeli zasiłek macierzyński przysługuje z więcej niż jednego tytułu, a łączna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego jest obliczana jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego a łączną kwotą zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych ze wszystkich tytułów.

W przypadku, gdy w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego zmianie ulega miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, prawo do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego lub kwotę tego podwyższenia ustala się na nowo.

Co więcej dochody przysługujące za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, np. składnik wynagrodzenia, który jest wypłacany za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego albo wynagrodzenie z tytułu łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, nie mają wpływu na kwotę podwyższenia zasiłku macierzyńskiego.

Wypłata

Podmiotem zobowiązanym do wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego jest płatnik zasiłku macierzyńskiego, czyli albo płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, albo ZUS. O tym, jak wygląda to w 2017 roku pisałam wcześniej.

Art. 31 ust. 3b ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wskazuje, że jest wyrównanie do kwoty świadczenia rodzicielskiego finansowane z budżetu państwa w ramach dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Zatem pojawia się pytanie – w jaki sposób wypłacone środki zapłacone na przykład przez płatników – pracodawców zostaną im zwrócone? Należy się tutaj odnieść do dokumentacji, jaką składa płatnik. Wypłacone przez płatnika składek podwyższenie zasiłku macierzyńskiego należy wykazywać w raportach rozliczeniowych ZUS RSA z zastosowaniem kodu świadczenia/przerwy 329 – podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego i podlega sumowaniu w deklaracji rozliczeniowej w polu 04. blok V deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Oznacza to, że kwoty wyrównania zostanie zaliczona na poczet składek ZUS i płatnik będzie miał mniejszą kwotę do zapłaty.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego jest wypłacane bez wniosku świadczeniobiorcy. Osoba uprawniona do zasiłku macierzyńskiego składa oświadczenie, czy otrzymuje zasiłek macierzyński tylko z jednego tytułu, czy z więcej niż jednego tytułu. W przypadku gdy zasiłek macierzyński jest wypłacany z więcej niż jednego tytułu, a wypłaty zasiłku dokonują płatnicy składek, osoba uprawniona do zasiłku wskazuje płatnika składek zobowiązanego do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku. Jeżeli jednym z płatników zasiłku macierzyńskiego jest Zakład, do naliczenia i wypłaty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego, zobowiązany jest Zakład.

Świadczeniobiorca uprawniony do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu przedkłada płatnikowi składek albo ZUS, zaświadczenie płatnika/płatników zasiłku o okresie wypłaconego zasiłku macierzyńskiego i kwocie tego zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zaświadczenie powinno być składane co miesiąc, celem ustalenia podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za każdy miesiąc.

Podwyższenie kwoty zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego jest częścią zasiłku macierzyńskiego, zatem do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego mają zastosowanie przepisy dotyczące tego rodzaju zasiłku, m. in. dotyczące przedawnienia prawa, terminów wypłaty, możliwości dokonywania potrąceń i egzekucji.

Od kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego nie nalicza się zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.