Od 1 stycznia 2023 r. wraca wyższy VAT – komentarz eksperta
Obniżone, a w niektórych przypadkach zerowe stawki VAT na wybrane produkty zostaną zniesione wraz z końcem roku. Wprowadzony tarczami antyinflacyjnymi niższy VAT będzie obowiązywać tylko do 31 grudnia 2022 r. Oznacza to, że od nowego roku wracamy do zwykłych stawek. Z jednym wyjątkiem – zerowy VAT na żywność zostaje zachowany do 30 czerwca 2023 r.
- Powrót wyższych stawek VAT – konsekwencje dla konsumentów
- Zmiana VAT na paliwo z 8% na 23%
- Zmiana VAT na prąd i ciepło systemowe z 5% na 23%
- Utrzymana zerowa stawka VAT na żywność
Powrót wyższych stawek VAT – konsekwencje dla konsumentów
Powrót do pierwotnych stawek VAT oznacza wyższe ceny dla konsumentów. Przyjrzyjmy się najważniejszym zmianom stawek.
Zmiana VAT na gaz z 0% na 23%
Największa podwyżka będzie dotyczyć cen gazu. W tym przypadku obniżona stawka VAT, która obowiązuje obecnie, wynosi 0%. Od 1 stycznia 2023 r. będzie to już 23%. W związku z tym rachunki za gaz dla gospodarstw domowych będą dużo wyższe. Co prawda rząd przygotowuje projekt zamrożenia cen, najprawdopodobniej jednak nie dla każdego – planowane jest wprowadzenie kryterium dochodowego.
Zmiana VAT na paliwo z 8% na 23%
Od nowego roku również podróże będą nas więcej kosztowały. Obecnie obniżony VAT na paliwo wynosi 8%, natomiast od 1 stycznia wraca stawka 23%. Utrzymano co prawda zwolnienie paliw z podatku od sprzedaży detalicznej do 30 czerwca 2023 r. Jednak podatek ten wynosi 0,8% lub 1,4%, natomiast stawka VAT wzrasta o 15 punktów procentowych. Dlatego też nie ma tu mowy o większej kompensacie podatkowej.
Zmiana VAT na prąd i ciepło systemowe z 5% na 23%
Jeśli chodzi o prąd, tu również wróci stawka 23% – w miejsce obowiązujące dziś 5%. Co prawda w tym przypadku gospodarstwa domowe korzystają z obniżonych, gwarantowanych cen energii elektrycznej. Warto jednak pamiętać o 2 ważnych kwestiach:
- gwarantowana cena prądu nie uwzględnia podatku VAT – należy do niej doliczyć odpowiednią stawkę, czyli 23% od nowego roku;
- zamrożona cena prądu jest limitowana i zależy od rocznego zużycia prądu. Po przekroczeniu wskazanego w ustawie poziomu będzie obowiązywać cena regularna.
Od 1 stycznia wróci również 23% stawka VAT na tzw. ciepło systemowe (ogrzewanie z kaloryferów). Podobnie jak w przypadku prądu, obecnie stawka ta wynosi 5%, wzrost rachunków dla gospodarstw domowych będzie więc zauważalny.
Utrzymana zerowa stawka VAT na żywność
Zniesienie obniżonych stawek VAT wraz z końcem roku nie dotyczy żywności. Zdecydowano, że obecna stawka 0% zostanie utrzymana i będzie obowiązywała do 30 czerwca 2023 r.
Wyższe stawki VAT – konsekwencje dla przedsiębiorców
Czynni podatnicy podatku VAT co do zasady w swojej działalności nie poniosą negatywnych skutków zniesienia obniżonych stawek. Dla tej grupy przedsiębiorców ważną kwotą jest cena netto danej usługi czy towaru.
Natomiast mogą oni odczuć te negatywne skutki pośrednio – na przykład przy zakupie paliwa. Jeśli przedsiębiorca używa samochodu w trybie mieszanym, odlicza tylko 50% podatku VAT. Niemniej drugie 50% podatku VAT stanowi dla niego koszt – zostaje ujęte w kosztach uzyskania przychodu. Ten wydatek pomniejszy więc podatek dochodowy i ewentualnie składkę zdrowotną.
Wobec tego w mojej ocenie powrót podstawowej stawki VAT nie spowoduje np. znacznego wzrostu usług transportowych.
Firmy transportowe używające samochodu powyżej 3,5 t odliczają 100% podatku VAT. W konsekwencji nawet po podwyżce stawki VAT ostateczny koszt pozostanie na takim samym poziomie jak obecnie. To samo dotyczy energii elektrycznej czy też gazu. Powrót do wyższych stawek nie powinien więc mieć negatywnego wpływu na zmianę cen usług tych podmiotów.
A co z przedsiębiorcami zwolnionymi z VAT?
Inaczej będzie u przedsiębiorców zwolnionych z VAT podmiotowo czy też podmiotowo. Z dużym prawdopodobieństwem odczują oni negatywny wpływ powrotu wyższych stawek VAT na swój biznes.
Paliwo, prąd czy też gaz będą znacznie droższe. Pomimo że przedsiębiorcy zaliczają te wydatki do kosztów uzyskania przychodów, to jednak tylko około ⅕ poniesionych kosztów będzie do odzyskania. Pozostała wartość wyższego podatku VAT może zostać przerzucona na konsumentów – poprzez podniesienie cen usług.
Koniec obniżonego VAT – podsumowanie
O tym, że tarcze antyinflacyjne będą obowiązywać czasowo, wiedzieliśmy od razu. Oprócz wzrostu cen spowodowanego inflacją, od nowego roku musimy przygotować się również na dodatkowe podwyżki związane z podatkiem VAT.
Największą grupą odczuwająca ciągły wzrost cen są końcowi konsumenci, czyli gospodarstwa domowe. Jeśli wierzyć analizom ekonomistów, w 1. kwartale 2023 r. możemy spodziewać się szczytu inflacji w Polsce. Po nim nastąpi już tendencja spadkowa.
Bądź na bieżąco, obserwuj inFakt w Google News.
Podziel się nim ze znajomymi
