Wskazówki dotyczące opodatkowania dochodów zagranicznych z pracy najemnej

Uzyskiwanie dochodów z pracy najemnej wykonywanej za granicą jest dość częstym zjawiskiem. W tym artykule zostały przedstawione najważniejsze zagadnienia niezbędne do sporządzenia zeznania rocznego uwzględniającego zagraniczne dochody.

Przychody wolne od podatku

Art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT wskazuje takie dochody, które nie podlegają opodatkowaniu w sytuacji ustalenia nieograniczonego obowiązku podatkowego. Wolne od podatku dochodowego są zatem kwoty odpowiadające 30 % równowartości diety określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Przychód zwolniony oblicza się dla każdego dnia, w którym pracownik przebywał za granicą w związku z realizowaną pracą. Do wyliczenia dni pobytu za granicą uwzględnia się również soboty, niedziele, święta, dni delegacji służbowej oraz dni urlopu wypoczynkowego odbywanych w trakcie czasowego pobytu za granicą. Zwolnienie dotyczy osób, które uzyskiwały przychód za granicą ze stosunku służbowego, stosunku pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy.

Zgodnie z art. 21. ust. 15 ustawy o PIT wyżej opisane zwolnienie nie dotyczy jednak:

  1. pracownika odbywającego podróż służbową poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
  2. pracownika w związku z jego pobytem poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także w związku z pełnieniem funkcji obserwatora w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych, o ile otrzymuje świadczenia zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 83 lub 83a ustawy o PIT
  3. uzyskiwanego przez członka służby zagranicznej

Przeliczenia waluty na złote

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o PIT osoby, które uzyskały przychody ze źródeł położonych za granicą winne są przeliczyć wartość swoich przychodów wyrażonych w walucie obcej na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (wypłaty wynagrodzenia bądź postawienia do dyspozycji).

Koszty uzyskania przychodu

Od przychodu uzyskanego za granicą osoba fizyczna ma prawo do odliczenia miesięcznie 111,25 zł kosztów uzyskania przychodów przy czym łączna kwota nie może przekroczyć 1 335 z. Jeśli miejsce pracy danej osoby fizycznej za granicą znajduje się poza jej miejscem zamieszkania za granicą wówczas przysługują jej podwyższone koszty uzyskania przychodów w wysokości 139,06 zł miesięcznie a 1 668,72 zł rocznie (zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o PIT).

Zgodnie z przepisami jeśli po zakończeniu roku podatkowego okaże się, że zryczałtowane koszty uzyskania przychodów były niższe niż te faktycznie poniesione to wówczas w rozliczeniu rocznym można przyjąć te faktycznie poniesione. Muszą zostać spełnione wówczas dwa warunki. Faktycznie poniesione koszty powinny być udokumentowane biletami okresowymi a środek transportu nie może być inny niż: autobusowy, kolejowy, promowy lub komunikacji miejskiej (zgodnie z art. 22 ust. 11 ustawy o PIT).

Należy zauważyć,że kosztami uzyskania przychodów nie mogą być faktyczne wydatki ponoszone w związku z podjęciem pracy za granicą typu: koszty podróży z ojczyzny do kraju pracy, pośrednictwa w poszukiwaniu pracy czy koszty dojazdu samochodem do miejsca pracy.

Ulgi oraz preferencje podatkowe

Osoby uzyskujące dochody poza granicami kraju mają prawo do skorzystania z odliczeń od dochodu i podatku na takich samych warunkach jak przy dochodach krajowych.

Mogą zatem odliczyć od dochodu osiągniętego za granicą darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego czy cele kultu religijnego, ulgi rehabilitacyjnej, internetowej czy odsetkowej.

Wyliczony podatek mogą zaś pomniejszyć o ulgę prorodzinną. Uzyskiwanie dochodów za granicą nie stoi na przeszkodzie do wspólnego rozliczenia z małżonkiem czy do prawa przekazania 1 % wyliczonego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Dodatkowo podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia od dochodu zapłaconych za granicą składek na ubezpieczenie społeczne a od podatku składek zdrowotnych. Aby móc skorzystać z powyższych odliczeń należy jednak spełnić określone warunki.

Wskazówki dotyczące opodatkowania dochodów zagranicznych z pracy najemnej

Po pierwsze można odliczyć tylko te składki (społeczne, zdrowotne) które zostały zapłacone w państwach należących do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego czy Szwajcarii. Składki zapłacone w innych krajach nie podlegają odliczeniu.

Kolejnym warunkiem jest konieczność zaistnienia podstawy prawnej z której ma wynikać, możliwość uzyskania przez krajowy organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego, w którym dana osoba opłacała składki społeczne i/lub zdrowotne. Przepis w tym zakresie powinien wynikać z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania bądź innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska (zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2a i art. 27 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT).

Nie podlegają zaś odliczeniu składki, dla których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, czyli składek płaconych w krajach, z których dochody w Polsce są rozliczane metodą wyłączenia z progresją. Dodatkowo podatnik nie odliczy składek na ubezpieczenie społeczne czy zdrowotne jeśli zostało ono już odliczone od przychodu/dochodu/podatku w innym niż Polska kraju UE lub w innym państwie należącym do EOG czy Szwajcarii.

Warto również zauważyć, że odliczeniu podlegają tylko te składki, które są potrącane z wynagrodzenia podatnika lub pochodzą z jego środków. Kolejną ważną kwestią jest fakt, że w przypadku składki zdrowotnej ewentualnemu odliczeniu podlega tylko 7,75 % podstawy wymiaru tej składki.

Kolejnym odliczeniem, o którym na pewno warto wspomnieć jest ulga abolicyjna. Dotyczy ona tych podatników, którzy uzyskują dochody z krajów, które na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania są w Polsce opodatkowane metodą proporcjonalnego odliczenia oraz z tych krajów, z którymi Polska w ogóle nie zawarła umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ulga abolicyjna ma na celu wyeliminowanie różnic podatkowych wynikających z konieczności zastosowania różnych metod podatkowych. Jako, że metoda proporcjonalnego odliczenia jest mniej korzystna dla podatnika aniżeli metoda wyłączenia z progresją to zdecydowano, że od wyliczonego podatku, pomniejszonego o kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne (do odliczenia) można odjąć kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem obliczonym metodą proporcjonalnego odliczenia a kwotą podatku obliczonego metodą wyłączenia z progresją.

Ulgi abolicyjnej nie stosuje się w przypadku dochodów uzyskiwanych w krajach wskazanych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych. Do grupy tych państw należy m.in.: Księstwo Andory, Barbados, Księstwo Monako, Republika Liberii.

Ogólne wyliczenia

Jeśli podatnik uzyska przychód ze stosunku pracy, to bez względu na kraj, w którym uzyskał wynagrodzenie oraz na metodę zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, sposób obliczania dochodu przy składaniu zeznania podatkowego jest taki sam:

  1. przychód brutto uzyskany za granicą (w walucie) pomniejsza się o przysługujące diety (w walucie),
  2. obliczoną w ten sposób kwotę przelicza się na złote polskie po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu,
  3. od uzyskanej kwoty odejmuje się koszty uzyskania przychodów (pracownicze podstawowe lub dla dojeżdżających – podwyższone)

To tyle jeśli chodzi o teorię. W kolejnym artykule zostaną przedstawione już konkretne wyliczenia.