Jakie elementy musi zawierać faktura? Czy brak numeru NIP nabywcy dyskwalifikuje ją jako dokument rozliczeniowy?

Przedsiębiorca aby móc rozliczyć dany wydatek w kosztach lub odliczyć VAT powinien pamiętać o jego prawidłowym udokumentowaniu np. fakturą. W praktyce zdarza się, że przedsiębiorca ma do czynienia z fakturami zawierającymi błędy i braki. Czy możliwe jest odliczenie VAT z faktury bez NIP? Zapraszam do zapoznania się z najnowszymi interpretacjami w tym zakresie.

Przepisy ogólne

Warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest związek nabycia towaru lub usługi ze sprzedażą opodatkowaną tzn. której następstwem jest określenie podatku należnego. Negatywne przesłanki odliczenia VAT przedstawione są w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

  • sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
  • transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
  • wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

– stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności,

– podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

– potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności;

  • faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
  • wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik zobowiązany jest wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż na rzecz innego podatnika lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Zgodnie z art. 106e ust 1 faktura powinna zawierać m.in.:

  1. datę wystawienia;
  2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
  3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
  4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
  5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
  6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

Odliczenie VAT z faktury bez NIP

Z zapytaniem do Dyrektora KIS zwróciła się podatniczka, która w marcu 2018 rozpoczęła działalność gospodarczą. W tym samym miesiącu zakupiła nowy samochód osobowy i sugerując się informacją, iż rejestracja pojazdu ma być na osobę prywatną poprosiła sprzedawcę o wystawienie faktury imiennej bez NIP. Podatniczka zwróciła się następnie z prośbą o korektę faktury jednak sprzedawca odmówił twierdząc, że wysłał JPK za okres 03/2018 oraz że auto zostało już zarejestrowane. Podatniczka we wniosku o interpretację zadała pytanie, czy może odliczyć VAT z faktury wystawionej na jej imię i nazwisko jednak nie zawierającej NIP firmy. Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni i potwierdził, że możliwe jest odliczenie VAT z faktury bez NIP:
„Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu zakupu samochodu osobowego na podstawie wystawionej faktury, na której nie ma numeru NIP firmy. Wnioskodawczyni wskazała, że jest czynnym podatnikiem podatku VAT oraz zakupiony samochód osobowy wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT. Z opisu sprawy również wynika, że u Wnioskodawczyni nie zaistniały przesłanki negatywne wynikające z art. 88 ust. 3a ustawy o VAT. Na podstawie otrzymanej faktury możliwe jest zidentyfikowanie Wnioskodawczyni jako nabywcy ww. samochodu, a w okresie jej wystawienia i otrzymania Wnioskodawczyni była podatnikiem VAT czynnym i zakup ten związany był z wykonywaniem działalności gospodarczej.” (interpretacja 0114-KDIP1-3.4012.227.2018.1.MT z dnia 23.05.2018r.)
Z podobnym zapytaniem zwrócił się przedsiębiorca, który wraz z żoną nabył na prawach małżeńskiej wspólnoty majątkowej wieczyste prawo użytkowania gruntów oraz ustanowienie służebności drogowej dla działek wykorzystywanych w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Faktura wystawiona przez spółdzielnię na imię obojga małżonków nie zawierała NIP przedsiębiorcy. W związku z tym przedsiębiorca miał wątpliwości, czy ma prawo odliczyć podatek VAT z faktury wystawionej przez spółdzielnię. Dyrektor KIS w interpretacji sygn. 0115-KDIT1-2.4012.939.2017.1.RS z dnia 06.02.2018 potwierdził prawo przedsiębiorcy do odliczenia VAT argumentując, że „…skoro nabyte prawo wieczystego użytkowania gruntów oraz ustanowienie służebności drogowej są wykorzystywane wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej oraz – jak wskazał – służą czynnościom opodatkowanym, to z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przysługuje mu prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. nabycie, o ile nie zachodzą wyłączenia zawarte w art. 88 ustawy. Powyższe prawo przysługuje pomimo, że na fakturach tych oprócz danych Wnioskodawcy znajdują się również dane jego małżonki a majątek ten stanowi majątek wspólny małżonków. Na ww. prawo nie ma wpływu również fakt, że na otrzymanych fakturach dokumentujących faktycznie dokonaną transakcję nie umieszczono NIP nabywcy pod warunkiem, że pozostałe elementy zawarte w fakturach spełniają wymogi powołanej ustawy.
Warto pamiętać także o możliwości wystawienia noty korygującej przez nabywcę towaru lub usługi w zakresie pomyłek w sposobie określenia nabywcy opisanych w art. 106e ust. 1  pkt 1-6. Nota korygująca wymaga akceptacji wystawcy faktury.