Kiedy VAT traci neutralność przy WNT albo imporcie usług? Objaśnienie i przykłady

Piotr Juszczyk

29 września 2017 r.  WSA w Krakowie wydał pierwszy wyrok (sygn. akt: I SA/Kr 709/17) w sprawie nowych zasad, dotyczących odliczania VAT przy odwrotnym obciążeniu. Zgodnie z orzeczeniem naliczanie odsetek od VAT należnego, wykazanego po upływie 3 miesięcy od dokonanie WNT lub importu usług jest niezgodne z Dyrektywą 2016/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.


Zgodnie z nowym przepisem obowiązującym od początku 2017 r. wykazanie po 3 miesiącach po miesiącu powstania obowiązku podatkowego WNT lub importu usług,  powoduje utratę neutralności VAT dla podatnika. O powyższej zmianie pisaliśmy tutaj.
Zasada neutralności

Nowe zasady obowiązujące od 2017 r., a zasada neutralności VAT

Po dokonaniu WNT lub też importu usług polski przedsiębiorca zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT należnego. Polski podatnik VAT również ma prawo odliczenia podatku naliczonego, a w konsekwencji podatek VAT pozostanie neutralny.  Podatek VAT będzie neutralny w okresie rozliczenia podatku należnego, jeśli rozliczenia dokonamy w ciągu 3 miesięcy. Jeśli podatnik VAT nie wykaże podatku VAT należnego w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca w którym powstał obowiązek podatkowy, to oczywiście podatek VAT należny będzie musiał wykazać  w okresie w którym powstał obowiązek podatkowy lecz nie będzie mógł uwzględnić w tej deklaracji VAT naliczonego. VAT naliczony będzie mógł uwzględnić w okresie bieżącym wynika to z nowo obowiązującego przepisu, wprowadzonego od tego roku. W zwiazku z tym zasada neutralności zostaje zaburzona.
Przykład 1 ( nie minęły 3 miesiące) – podatnik w miesięcy wrześniu 2017 r. zorientował się, że w lipcu 2017 r. nie wykazał WNT. W związku z tym podatnik złoży korektę VAT-7 za lipiec w której wykaże podatek VAT należny i podatek VAT naliczony.
Przykład 2 (minęły 3 miesiące) – podatnik w miesiącu wrześniu 2017 r. zorientował się, że w miesiącu marcu 2017 nie wykazał WNT. W związku z tym podatnik złoży korektę VAT-7 za marzec w której wykaże podatek VAT należny i będzie zobowiązany do jego zapłaty wraz z ewentualnymi odsetkami. Odliczenia podatku VAT naliczonego dokona w bieżącym okresie rozliczeniowym. W konsekwencji podatek VAT traci swoją neutralność. 
W związku z tym polska spółka postanowiła zakwestionować nowo wprowadzoną zasadę. Spółka podniosła, że często otrzymuje faktury od swoich zagranicznych kontrahentów po upływie 3 miesięcy, a to zgodnie z nowym przepisem dla spółki oznaczało poważne skutki podatkowe. Firma uznała, że polskie przepisy są niezgodnie z unijną dyrektywą VAT i zasadą neutralności tego podatku. Wyraziła to we wniosku o interpretację, wskazując że Polska wprowadziła nieproporcjonalne wymogi formalne, o których nie ma mowy w unijnych przepisach. Jednakże, Dyrektor Krajowej Informacji Podatkowej stwierdził, że polskie przepisy nie naruszają zasady neutralności VAT, gdyż nie odebrały podatnikom prawa od odliczenia podatku VAT.
baza księgowych

Wyrok WSA w Krakowie z dnia 29 września 2017 r.

Spółka postanowiła zaskarżyć wydaną interpretację, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przyznał jej racje. W swoim wyroku stwierdził, że skoro doszło do importu usług doradczych i prawnych, to firma nadal powinna mieć prawo do potrącenia VAT naliczonego i wykazania podatku VAT należnego w jednej deklaracji. Jednocześnie Sąd orzekł, że spółka nie powinna płacić odsetek za zwłokę.
To pierwszy wyrok, w którym sędziowie odnieśli się do nowych zasad opodatkowania obowiązujących od 1 stycznia 2017 r., a więc trudno przesądzić, w którym kierunku pójdzie orzecznictwo.