Obowiązkowy split payment, likwidacja oo – planowane zmiany w VAT na 2019 rok

Aneta Socha-Jaworska

Obowiązkowy split payment, likwidacja oo – to jedne z wielu planowanych zmiany w VAT na 2019 rok. Po dokładne informacje zapraszam do wpisu.

  • Zastąpienie obowiązującego obecnie odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialności podatkowej nabywcy obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności (MPP).
  • Obligatoryjny MPP ma dotyczyć wyłącznie 150 konkretnych towarów i usług, wymienionych w załączniku do projektu, ale pod warunkiem że kwota przekracza 15.000 zł.
  • Według projektu zmiany mają obowiązywać od 1 września 2019 r.

Likwidacja oo w obrocie krajowym

Projekt ustawy zakłada likwidację mechanizmu odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych. Oznacza to także likwidację deklaracji VAT-27 i wszystkich przepisów regulujących stosowanie tych rozwiązań.

Nowy załącznik nr 15

Przewiduje się dodać nowy załącznik w ustawie o VAT, który będzie zawierał wykaz 150 usług i towarów objętych obowiązkowym split payment. Większość tych usług i towarów wcześniej objęta była mechanizmem oo.

Wyłączenia w zakresie rozliczeń kwartalnych i metody kasowej

Rozliczenie kwartalne, a także wybór metody kasowej rozliczania VAT ma nie być dostępne dla przedsiębiorców, który w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach dokonali sprzedaży towary lub usług wymienionych w załączniku 15 na kwotę większą niż 50.000 zł netto miesięcznie.

Odpowiedzialność podatkowa nabywcy

Nabywca towarów z załącznika 15, ma odpowiadać solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli

  • wartość nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczyła w danym miesiącu kwotę 12 000 zł, oraz
  • w momencie dokonania dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Odpowiedzialność podatkowa nie będzie  najprawdopodobniej stosowana do usług wymienionych w załączniku nr 15.

Kogo ta solidarna odpowiedzialność ma nie dotyczyć?

Wyłączenia w zakresie odpowiedzialność mają dotyczyć:

  • transakcji powyżej 15.000 zł zapłaconych a pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy,
  • sprzedaży, gdy zapłata za nią została dokonana w systemie split payment,
  • nabycia benzyny silnikowej, olejów napędowych, gazów przeznaczone do napędu silników spalinowych jeżeli:
    • nabycie to jest dokonywane na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających te towary, do napędu tych pojazdów,
    • dostawy tych towarów dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych, lub
  • jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczenia usług, w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.

W celu uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej wystarczy spełnić jedną z przesłanek wskazanych w proponowanym przepisie, przykładowo skorzystać z dobrowolnie stosowanej metody podzielonej płatności.
Obowiązkowy split payment, likwidacja oo - planowane zmiany w VAT na 2019 rok

Kaucja gwarancyjna

W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że proponuje się zrezygnować z możliwości wnoszenia kaucji gwarancyjnej, gdyż jak pokazała praktyka instytucja ta była wykorzystywana przez podmioty działające nielegalnie i była traktowana jako swego rodzaju uwiarygodnienie. Instytucja kaucji nie sprawdziła się wobec czego podjęto decyzję o likwidacji tego instrumentu.

Adnotacja „mechanizm podzielonej płatności” na fakturze

Kolejna nowość, to dodanie do katalogu informacji, jakie powinna zawierać faktura specjalnego oznaczenia w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”. Sprzedawca będzie zamieszał te informacje pod warunkiem, gdy:

  • płatność za daną fakturę dokonywana jest przelewem bankowym,
  • faktura dokumentująca transakcje będzie między
  • wartość na fakturze bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty i obejmujące towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15.

Obowiązkowy split payment

Znowelizowane przepisy określają, że płatność, która przekracza 15.000 zł brutto i dotyczy towarów lub usług z z załącznika nr 15 ma być obligatoryjnie dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Nabywca ma być zobowiązany do zapłaty w systemie split payment, a sprzedawca będzie musiał przyjąć płatność dokonaną w tej sposób.

Komunikat przelewu za wiele faktur

Obecnie w systemie split payment można płacić za jedną fakturę – chodziło o to, aby łatwo można było powiązać zapłatę z fakturą. Zgodnie z objasnieniami MF – w związku z tym, że zapłata w MPP musi być powiązana z konkretną fakturą, płatność w MPP nie ma zastosowania do przelewów zbiorczych. Należy przy tym rozróżnić dwie sytuacje:

  1. podatnik zleca bankowi dokonanie np. 500 przelewów, przekazując informacje o 500 przelewach dotyczących 500 faktur – w takiej sytuacji mechanizm podzielonej płatności może zostać zastosowany, ponieważ będzie możliwe powiązanie konkretnej płatności z konkretną fakturą, a tylko zlecenie dla banku ma formę zbiorczą,
  2. podatnik chciałby zapłacić np. za 50 faktur otrzymanych od jednego kontrahenta, jednym przelewem – w takiej sytuacji nie jest możliwe zastosowanie MPP.

Komunikat przelewu zbiorczy

Proponuje się wprowadzenie możliwości zapłaty zbiorczej za kilka faktur, w przypadku gdy podatnik otrzymałby od jednego dostawcy lub usługodawcy w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc, więcej niż jedną fakturę.
Zbiorczy komunikat przelewu miałby:

  • obejmować wszystkie faktury otrzymane przez podatnika od jednego dostawcy lub usługodawcy w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc,
  • zawierać kwotę odpowiadającą sumie kwot podatku wykazanych w tych fakturach.

Kary za brak adnotacji i zapłatę bez użycia MPP

Naczelnik US lub naczelnik urzędu celno-skarbowego może nałożyć dodatkowe zobowiązanie w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze, gdy faktura za towary lub usługi z załącznika 15 na kwotę powyżej 15.000 zł zostanie:

  • wystawiona bez tej adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”,
  • opłacona bez zastosowania MPP.

W sytuacji gdy za ten sam czyn przedsiębiorca będzie ponosił odpowiedzialność za  wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, dodatkowe zobowiązanie nie będzie naliczane.