Księgowość – pramatka alfabetu

Mało kto wie, że twórcami alfabetu są niekoniecznie wybitni uczeni, ale raczej… starożytni przedsiębiorcy. Wyniki najnowszych badań sugerują, że pismo powstało w wyniku doskonalenia technik księgowania. Wynalazek alfabetu to głównie zasługa drobnych kupców, którzy tak jak osoby korzystające z usługi Self Serice, osobiście zajmowali się sprawami rachunkowymi.

Naukowcy nadal nie potrafią jednoznacznie odpowiedzieć, gdzie pismo pojawiło się najpierw. Wiadomo jednak, dlaczego i po co powstało.

Pismo narzędziem władzy

Najstarsze zachowane do dziś świadectwa pisma znaleziono w Mezopotamii. Pochodzą one ze schyłku IV tysiąclecia p.n.e. i są to głównie notatki gospodarcze i administracyjne. To właśnie dynamiczny rozwój ekonomii doprowadził do powstania pierwszych zapisków.

Jednak starożytne pismo było bardzo skomplikowane. Jego nauka była żmudna, czasochłonna i kosztowna. Dlatego przez tysiące lat umiejętność pisania i czytania była przywilejem wąskiej grupy ludzi, którzy zajmowali ważne stanowiska w państwie.

Pismo stało się narzędziem kontroli poddanych. Co więcej, zdolność posługiwania się nim była gwarancją błyskotliwej kariery. Dlatego też mało kto był zainteresowany rozpowszechnianiem umiejętności czytania i pisania. Skomplikowany system znaków zapewniał mniejszości utrzymywanie monopolu na wiedzę i wykształcenie. Głównym impulsem do powstania alfabetu był więc… prywatny interes.

Prywatny biznes w starożytnym świecie

Nie powinien dziwić fakt, że to właśnie na peryferiach wielkich imperiów doszło do wykształcenia się pisma literowego. Do powstania alfabetu przyczynili się głównie prywatni przedsiębiorcy, który doskonalili techniki księgowania.

Jak podkreśla brytyjski prehistoryk Gordon Childe, proste pismo alfabetyczne tworzono z myślą o tym, aby ułatwić interesy drobnym przedsiębiorcom. Na terenie Palestyny, Libanu i zachodniej Syrii w III i II tysiącleciu p.n.e. powstały wielkie miasta portowe. Na targowiskach i placach spotykali się ludzie z różnych stron świata, korzystający z odmiennych systemów pisma.

Drobni przedsiębiorcy nie mogli sobie pozwolić na zatrudnienie i opłacenie księgowych znających skomplikowany system znaków. Dążyli więc do uproszczenia zapisków, aby mogli własnoręcznie sporządzać notatki i listy handlowe. Samodzielna księgowość była w ich przypadku koniecznością.

Dzisiejszy alfabet wynalazkiem drobnych przedsiębiorców

Dzięki drobnym przedsiębiorcom powstały pierwsze alfabety. Za ich pomocą można było w prosty sposób zapisać wyrażenia, które dotąd wymagały znajomości tysięcy znaków. Prawdziwym hitem okazało się pismo fenickie, które składało się tylko z 22 znaków. Około IX w. p.n.e. greccy przedsiębiorcy podpatrzyli ten sposób zapisu u kupców fenickich i przystosowali go do swojego języka.
Jak widać, bez księgowości dzisiejszy świat mógłby wyglądać zupełnie inaczej.