Jak skorygować błąd w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym? Czy można otworzyć zamkniętą księgę rachunkową?

Jednostki prowadzące księgi handlowe, od 1 października 2018 roku mają obowiązek sporządzać i przesyłać tzw. e-sprawozdania finansowe. Jak należy korygować błędy w sprawozdaniu finansowym?
Nowe e-sprawozdania należy przygotowywać oraz przesyłać w strukturze danych XML. Struktura jest uporządkowanym schematem przesyłania wymaganych danych. W celu złożenia e-sprawozdania do KRS lub Szefa KAS wymagane jest podpisanie struktury podpisem elektronicznym. Czasami po sporządzeniu sprawozdania finansowego okazuje się, że dane w sprawozdaniu nie zawierają wszystkich informacji lub wykryje się błędy.

Błędy w sprawozdaniu finansowym

Na wstępie warto zaznaczyć, że zgodnie z art. 77 ustawy o rachunkowości, kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:

„1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,
2) niesporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych
– podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.”
błędy w sprawozdaniu finansowym

Sprawozdanie do dnia jego zatwierdzenia

Sporządzone w ustawowym terminie sprawozdanie finansowe może podlegać zmianie do czasu jego zatwierdzenia. Korekta sprawozdania finansowego może nastąpić jeżeli po jego sporządzeniu jednostka uzyska istotne informacje, mające wpływ na sprawozdanie. W przypadku obowiązku korekty, jednostka jest zobowiązania do otwarcia wstępnie zamkniętych ksiąg rachunkowych, w celu wprowadzenia zapisów korygujących.
Powodem powstania błędów w sprawozdaniu finansowym może być niewłaściwe stosowanie zasad polityki rachunkowości, zła interpretacja zdarzeń gospodarczych lub błędy matematyczne. Wszelkiego rodzaju błędy powodują zniekształcenie rzetelnego obrazu sytuacji finansowej i majątkowej jednostki. Częstym powodem powstania błędów są zdarzenia, które powstały po dniu bilansowym i mają wpływ na rzetelność ksiąg np. niekorzystny wyrok sądu. W każdym przypadku przed dokonaniem korekty należy ocenić błędy pod względem istotności. W praktyce stosuje się ustalany procentowo wskaźnik istotności z uwzględnieniem wpływu błędów na prawidłowość sprawozdania finansowego.
Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego może dojść do wystąpienia dwóch rodzajów błędów:

  • Błąd nieistotny, czyli błąd, który w małym stopniu wpływ na sprawozdanie finansowe. Tego rodzaju błędy koryguje się na bieżąco w roku, w którym został wykryty.
  • Błąd podstawowy, czyli błąd, przez który nie można uznać sprawozdania finansowego za sporządzony zgodnie z zasadą jasnego i rzetelnego przedstawienia sytuacji jednostki. Korekty należy dokonać z zastosowaniem przepisu art. 54 ust. 3 UoR:

„Jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania określone w art. 4 ust. 1, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”.”

Korekty w księgach rachunkowych można wprowadzić jedynie do czasu zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Po zatwierdzeniu sprawozdania, korekty błędów należy dokonywać na bieżąco w księgach rachunkowych. Zgodnie z art. 12 ust. 5 UoR zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe.