Czy pracownik może zwolnić pracownika, który nie przyjął nowych warunków pracy? Kiedy wiek przedemerytalny nie chroni przed wypowiedzeniem?
Pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy powinien z nim zawrzeć umowę, w której określa między innymi wynagrodzenie, stanowisko, zakres obowiązków. A co jeśli pracodawce chce dokonać zmiany w warunkach umowy? Jak przebiega zmiana warunków umowy o pracę i czym może się zakończyć?
Zmiana warunków umowy o pracę
Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.
Wypowiedzenie warunków pracy i płacy nazywane jest także wypowiedzeniem zmieniającym. Istotą jego nie jest rozwiązanie umowy o pracę, a jej kontynuowanie na nowych warunkach.
Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.
Należy pamiętać, że pracownik ma możliwość wyboru – może się na nowe warunki zgodzić lub je odrzucić. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia.
Natomiast jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki. Pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.
Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Warte podkreślenia jest, że wypowiedzenie zmieniające nie może zmieniać łączącej strony umowy. Czyli jeżeli strony łączy umowa na czas nieokreślony, to nie może zostać zmieniona na umowę na czas określony.
Przy wypowiedzeniu zmieniającym możemy mieć do czynienia z dwoma sytuacjami – warunki w nim określone można być dla pracownika korzystniejsze lub wręcz przeciwnie. Takie wypowiedzenie może na przykład dotyczyć kwoty wynagrodzenia pracownika. Jeśli pracodawca zaproponuje wyższe wynagrodzenie, to oczywiście pracownik nie będzie stawiał sprzeciwu. Gdyby jednak wynagrodzenie miało ulec zmniejszeniu, to pracownik może odmówić przyjęcia tych warunków.
Wiek przedemerytalny
Przepisy w art. 39 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy określają, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Natomiast art. 43 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy wskazuje na odstępstwa od tej zasady. Mianowicie pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
- wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
- stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Przy okazji warto dodać, że zmiana warunków umowy o pracę, może zostać zastosowana w stosunku do osób objętych ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy, na przykład do kobiet w ciąży.
Przykład
Pracodawca w dniu 30 lipca wręczył pracownikowi wypowiedzenie zmieniające, w którym zaproponował obniżenie wysokości wynagrodzenia za pracę z 4000 zł do 3000 zł. Pracownika obowiązuje miesięczny okres wypowiedzenia. Jeżeli pracownik do 15 sierpnia nie złoży oświadczenia, że nie zgadza się na obniżenie wynagrodzenia za pracę, to po upływie okresu wypowiedzenia, to jest od 1 września pracownikowi będzie przysługiwać wynagrodzenie w niższej wysokości. Natomiast odmowa przyjęcia nowych warunków płacy będzie skutkować rozwiązaniem umowy o pracę z dniem 31 sierpnia. Gdyby pracodawca nie poinformował pracownika, że może on złożyć stosowne oświadczenie do upływu połowy okresu wypowiedzenia, pracownik miałby prawo podjąć decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji pracodawcy do końca okresu wypowiedzenia, to jest do 31 sierpnia.
Podziel się nim ze znajomymi
