Czym jest zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe z VAT? Co to są transakcje pomocnicze?

Przedmiotem dzisiejszego wpisu są zależności jakie pojawiają się pomiędzy zwolnieniem podmiotowym a zwolnieniem przedmiotowym z VAT. Przedstawiam kiedy limit zwolnienia podmiotowego jest zależny od usług zwolnionych przedmiotowo z VAT oraz czym są transakcje pomocnicze.

Zwolnienie podmiotowe

Zwolnienie podmiotowe z VAT to zwolnienie na podstawie którego sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł zwolniona jest z opodatkowania VAT.
limit zwolnienia podmiotowego

Limit zwolnienia podmiotowego

Zgodnie z art. 113 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług do wartości sprzedaży (czyli do limitu 200.000 zł) nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.
ZASADA
Analizując treść przepisu należy stwierdzić, że zasadą jest to, że usługi zwolnione z VAT przedmiotowo nie są wliczane do limitu zwolnienia podmiotowego.
WYJĄTEK:
Wyjątkowo usługi zwolnione przedmiotowo z VAT wliczane są do limitu zwolnienia podmiotowego, jeżeli nie mają charakteru transakcji pomocniczych i dotyczą:

  • transakcji związanych z nieruchomościami,
  • transakcji dotyczących walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy (transakcje z art. 43 ust. 1 pkt 7 VAT)
  • usług zarządzania wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 12 VAT
  • usług finansowych oraz ubezpieczeniowych, których dotyczy zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 38-41 VAT.

POWRÓT DO ZASADY
Zaznaczyć należy, że w przypadku, jeżeli wskazane powyżej usługi mają charakter pomocniczy, nie są wliczane do limitu zwolnienia podmiotowego.
Powyższe potwierdził m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 12 marca 2018 r. 0115-KDIT1-1.4012.32.2018.1.EA. Zgodnie z przedstawionym tam stanowiskiem

„(…) zwolniony od podatku VAT obrót z tytułu wykonywania usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38, który nie ma charakteru transakcji pomocniczych wliczany jest do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.”

Transakcje pomocnicze

W tym miejscu należy jeszcze wyjaśnić, jak należy zdefiniować transakcje pomocnicze. W tej kwestii wydano szereg interpretacji podatkowych, sprawa poruszana była również w wyrokach sądów oraz orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE.
W mojej opinii, dla zobrazowania czym są transakcje pomocnicze warto przytoczyć stwierdzenie przedstawione przez Adama Bartosiewicza w komentarzu do art. 90 ustawy o VAT ( VAT. Komentarz, wyd. XII; Opublikowano: WKP 2018):

Należy zatem uznać, że przy ocenie transakcji finansowych oraz transakcji dotyczących nieruchomości jako potencjalnie „pomocniczych” (w rozumieniu komentowanego przepisu) trzeba przede wszystkim brać pod uwagę stopień zaangażowania podatnika w tę działalność (oceniany głównie przez stopień zaangażowania nakładów rzeczowych oraz zakupów w tę działalność).

Dodać tutaj również należy, że przy ocenie, czy dana transakcja ma charakter pomocniczy nie ma znaczenia częstotliwość dokonywanych transakcji.