Czym jest wskaźnik proporcji przy sprzedaży mieszanej? Kiedy jest konieczna korekta VAT?

Aneta Socha-Jaworska

Czym jest sprzedaż mieszana? Jak określi wskaźnik w takim przypadku? Czy trzeba wyliczoną proporcję gdzieś zgłosić? Jak rozliczać koszty związane ze sprzedażą mieszaną? I jaka korekta często jest konieczna?

Mówimy o sprzedaży mieszanej, jeśli podatnik w ramach działalności gospodarczej dokonuje zarówno sprzedaż opodatkowanej, jak i zwolnionej z VAT (przedmiotowo – art. 43 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług). Zatem sprzedaż mieszana występuje w podatku VAT.

 Sprzedaż mieszana – wskaźnik

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 90 ust. 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Mianowicie proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Wskaźnik określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Wartość tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

                                                       sprzedaż opodatkowana

wskaźnik VAT = ——————————————————————— * 100%

                                (sprzedaż opodatkowana + sprzedaż zwolniona)

W przypadku gdy określona proporcja :

  1. przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,
  2. nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Sprzedaż mieszana

Zgłoszenie w US

Proporcję wyliczoną szacunkowo należy uzgodnić z naczelnikiem urzędu skarbowego. Najczęściej odbywa się to tak, że podatnik przekazuje wniosek  do naczelnika urzędu skarbowego o ustalenie proporcji. Powinien on zawierać:

  • dane podatnika,
  • informację, że podatnik będzie dokonywał sprzedaży mieszanej wraz z jej rodzajem,
  • propozycję proporcji i uzasadnienie jej wysokości.

Naczelnik urzędu skarbowego, po otrzymaniu wniosku o ustalenie proporcji, zgadza się z propozycją podatnika lub ustala inną proporcję. O swojej decyzji informuje podatnika, wysyłają mu protokół z ustaloną proporcją, którą podatnik musi stosować do zakończenia roku podatkowego.

W następnych latach, po obliczeniu rzeczywistej proporcji za rok poprzedni, która jednocześnie będzie prognozowaną proporcją na rok następny, można wystosować pismo do naczelnika właściwego urzędu skarbowego z informacją, jaka proporcja będzie stosowana w danym roku. Nie jest to jednak obowiązkowe.

Jakie kwoty nie są wliczane do obrotu?

Do obrotu według którego wyliczamy wskaźnik proporcji nie wliczamy :

  • kwoty podatku VAT,
  • dostawy towarów i usług, które są zaliczane przez podatnika do ŚT oraz WNiP podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika – używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności,
  • obrotu z tytułu transakcji dotyczących pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
  • sprzedaży z tytułu usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Proporcja wstępna

Warto teraz zadać sobie pytanie – kto ma obowiązek określić proporcję wstępną – prognozowany wskaźnik? 

Do tej grupy zaliczają się podatnicy :

  1. rozpoczynający prowadzenie sprzedaży mieszanej,
  2. którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu,
  3. u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł.

Koszty – odliczenie VAT

Przy sprzedaży mieszanej mamy trzy typy kosztów :

  • związane wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną, od których odliczamy cały VAT,
  • związane wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną, od których nie odliczamy VAT-u,
  • związane ze sprzedażą mieszaną, od których odliczamy VAT według proporcji.

Przepis art. 90 ust.2 ustawy  z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług stanowi, że jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot odliczenia w podatku VAT, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego według proporcji.

Korekta

Po zakończonym roku podatkowym ustalany jest obligatoryjnie wskaźnik rzeczywisty sprzedaży opodatkowanej. W odniesieniu do niego korygujemy dotychczasowe odliczenia podatku VAT od wydatków związanych ze sprzedażą mieszaną.

Roczna korekta VAT stanowi przychód/koszt podatkowy w miesiącu złożenia deklaracji VAT, uwzględniającej dokonaną korektę.

Roczna korekta VAT naliczonego:

  • zwiększa przychody podatkowe – jeżeli w wyniku korekty VAT naliczony ulega zwiększeniu (kolumna 8 – pozostałe przychody),
  • zwiększa koszty uzyskania przychodów – jeżeli w wyniku korekty VAT naliczony ulega zmniejszeniu (kolumna 13 – pozostałe wydatki)

Podatnik wykazuje przychód lub koszt podatkowych:

  • w lutym – w miesiącu złożenia deklaracji VAT za styczeń,  jeżeli podatnik rozlicza VAT miesięcznie,
  • w kwietniu – w miesiącu złożenia deklaracji VAT za I kwartał, jeżeli podatnik składa kwartalne deklaracje VAT