Co się dzieje z odliczeniem VAT za zakup środków trwałych, jeżeli przedsiębiorca z czynnego podatnika VAT staje się nievatowcem?

Przedsiębiorca rozliczający podatek od towarów i usług ma prawo powrócić do zwolnienia z podatku VAT. Jakich formalności należy dopełnić i kiedy możliwy jest powrót do zwolnienia z VAT? Zapraszam do zapoznania się z przykładami.

Streszczenie:
  • Zgodnie z ustawą o VAT każdy przedsiębiorca jest podatnikiem, natomiast wyróżniamy status podatnika czynnego lub podatnika zwolnionego z VAT;
  • Z powrotu do zwolnienia nie mogą skorzysta podatnicy dokonujący dostawy towarów lub świadczenia usług wymienionych w art. 113 ust. 13 np. świadczących usługi doradcze, prawnicze lub dokonujący dostawy złota lub podatnicy, u których przychody w poprzednim roku podatkowym przekroczyły 200.000 zł;
  • Powrót do zwolnienia możliwy jest nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia;
  • W przypadku odliczenia VAT od składników majątku, powrót do zwolnienia może nakładać obowiązek sporządzenia korekty odliczonego podatku.

powrót do zwolnienia z VAT

Kim jest podatnik VAT?

Część przedsiębiorców, którzy nie zgłosili się do rozliczania VAT są przekonani iż nie dotyczy ich ustawa o podatku od towarów i usług. Natomiast ustawa o podatku VAT definiuje podatnika jako osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z ww. ustawą podatnik może korzystać z zwolnienia z podatku VAT, może dokonywać sprzedaży opodatkowanej lub dokonywać sprzedaży mieszanej.

Zwolnienia z podatku VAT dzielimy na zwolnienie przedmiotowe oraz zwolnienie podmiotowe.

Zwolnienie przedmiotowe

Zwolnienie przedmiotowe to zwolnienie z uwagi na charakter świadczonych usług. Dodatkowo zwolnienie przedmiotowe nie jest ograniczone ustawowym limitem. Pełny wykaz czynności, dla którego ma zastosowanie zwolnienie przedmiotowe jest określone w art. 43 ustawy o VAT.

Zwolnienie podmiotowe

Przedsiębiorcy, którzy chcą korzystać z zwolnienia z VAT najczęściej wybierają zwolnienie podmiotowe. Z tego zwolnienia mogą skorzystać przedsiębiorcy u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej musi pamiętać, że limit liczony jest proporcjonalnie do końca roku podatkowego.

Przykład 1. Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 15 sierpnia.Do końca roku pozostało 139 dni. Limit podmiotowy po przekroczeniu, którego przedsiębiorca będzie zobowiązany zgłosić się jako czynny podatnik VAT wynosi: (200.000 zł/365) * 139 = 76.164,38 zł

Powrót do zwolnienia z VAT

Przedsiębiorca, który zarejestrował się jako czynny podatnik VAT ma prawo powrócić do zwolnienia podmiotowego. Początkowo urzędy stały na stanowisku, że powrót do zwolnienia jest możliwy jedynie od początku nowego roku podatkowego.  Kwestię tą rozstrzygną wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Oznacza to, że powrót do zwolnienia możliwy jest także w trakcie roku podatkowego.

Z powrotu do zwolnienia mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy spełniają łącznie wszystkie poniższe warunki:

  1. Nie dokonują czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT (np. usługi doradcze, sprzedaż towarów objętych podatkiem akcyzowym, sprzedaż materiałów z metali szlachetnych).
  2. W poprzednim roku podatkowym wartość sprzedaży nie przekroczyła 200.000 zł.
  3. Od końca roku podatkowego, w którym miała miejsce utrata zwolnienia lub rezygnacja z niego, upłynął co najmniej rok.
Przykład 2. Przedsiębiorca z przykładu 1, będzie mógł powrócić do zwolnienia z VAT najwcześniej z dniem 1 stycznia 2020 roku. Należy pamiętać, że powrót do zwolnienia możliwy jest w każdej kolejnej dacie np. z dniem 5 lutego 2020.

Powrót do zwolnienia a korekta VAT

Należy pamiętać, że konsekwencją powrotu do zwolnienia jest zmiana przeznaczenia używania towarów oraz składników majątku. Zakup towaru lub dowolnego składnika majątku, pozwalał przedsiębiorcy na odliczenie VAT od zakupu. Gdyż były wykorzystywane do sprzedaży opodatkowanej. Dlatego po zmianie sposobu ich wykorzystywania, czyli na wykorzystywanie dla celów sprzedaży zwolnionej, przedsiębiorca musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu odliczonego podatku VAT.

Rozliczenie korekty podatku VAT przedstawiłem wraz z przykładami w tym artykule.

Korekta obejmuje wszystkie towary i materiały handlowe, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Okres korekty obejmujący powyższe składniki wynosi:

  • bezterminowo dla towarów i materiałów handlowych;
  • 12 miesięcy dla środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych o wartości poniżej 15.000 zł;
  • 60 miesięcy dla środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych o wartości powyżej 15.000 zł;
  • 120 miesięcy dla nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów.

Po podjęciu decyzji o powrocie do zwolnienia należy złożyć aktualizację formularza VAT-R w terminie 7 dni, liczone od dnia, w którym nastąpi zmiana statusu podatnika.

Warto pamiętać, że korzystając z zwolnienia podmiotowego należy pilnować limitu zwolnienia. InFakt uprościł przedsiębiorcom pilnowanie limitu zwolnienia poprzez automatyczne komunikaty o zbliżeniu się osiągniętych przychodów do limitu zwolnienia z VAT.