Stopy procentowe i odsetki podatkowe po raz kolejny w górę

Piotr Juszczyk

Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe, tym razem do poziomu 5,25%. Wpłynęło to również na wartość odsetek podatkowych.

Podniesienie stóp procentowych ma wpływ nie tylko na raty kredytów

Przez ostatni długi okres wysokość odsetek podatkowych kształtowała się na poziomie 8%. Stan taki trwał od października 2014 r. do lutego 2022 r. Ostatnie – siódme już – podwyżki stóp procentowych spowodowały, że odsetki podatkowe wzrosły do poziomu 8,5% w lutym, natomiast już w marcu wynosiły 10%. 

Kwietniowa decyzja RPP spowodowała, że od 7 kwietnia podstawowe odsetki podatkowe wynoszą 12%. 5 maja odbyło się kolejne posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, na której ponownie podniesione zostały stopy procentowe, tym razem do 5,25%. Spowodowało to wzrost odsetek podatkowych do 13,5%.

Czym są zaległości podatkowe?

​​Podatek nieuregulowany w terminie staje się zaległością podatkową. W sytuacji kiedy podatnik wie, że z jakiś względów niemożliwa będzie terminowa zapłata podatku warto złożyć wniosek o tzw. ulgę podatkową, czyli odroczenie zapłaty podatku lub rozłożenie należności na raty. W sytuacji, kiedy nie zareagujemy na czas US będzie naliczał odsetki.

I tu mówimy o podstawowej stawce odsetek za zwłokę, która wynosi obecnie 13,5% w skali roku (wzrost o 5,5% względem roku 2021). 

Co grozi za niepłacenie podatku w terminie?

Podatnik zalegający z zapłatą podatku może dodatkowo zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnoskarbowej. Jeśli dług podatnika pomimo upomnienia w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji nie został uregulowany, US może wszcząć postępowanie egzekucyjne, w ramach którego będzie ściągać zaległości podatkowe z majątku dłużnika. Dodatkowo, jeśli podatnik uporczywie nie płaci podatku musi liczyć się z konsekwencjami karnoskarbowymi, czyli karą grzywny. Ta w tym przypadku wynosi od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia (w 2022 roku od 301 zł do 60 200 zł).

Jak wyliczyć wysokość odsetek za zwłokę?

Do wyliczenia zaległości możemy skorzystać ze wzoru. Wszystkie wartości należy przez siebie pomnożyć, a następnie podzielić przez 365 dni w roku. W ten sposób dokładnie obliczymy odsetki za zwłokę, które należy odpowiednio zaokrąglić zgodnie z zasadami matematycznymi – jeśli końcówka jest mniejsza niż 50 groszy – pomija się ją, jeśli jest wyższa niż 50 groszy – zaokrągla się w górę do pełnych złotówek.

(kwota zaległości x liczba dni x stopa odsetek za zwłokę) / 365 = odsetki naliczone

Należne odsetki można też obliczyć przy pomocy kalkulatora odsetek podatkowych inFaktu. Kalkulator liczy odsetki za zwłokę na podstawie kwoty zaległości, wymaganego oraz faktycznego terminu zapłaty.

Co ważne, odsetek za zwłokę nie nalicza się jeżeli ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej (obowiązki operatora wyznaczonego pełni Poczta Polska S.A.). Obecnie kwota ta wynosi 8,70 zł (czyli 3 x 2,90 zł).