Czy obrót, który zobowiązuje do posiadania kasy fiskalnej liczy się brutto czy netto? Co grozi za brak kasy?

Jednym z częściej zadawanych przez przedsiębiorców pytań jest pytanie o obowiązek posiadania kasy fiskalnej. Kiedy należy ewidencjonować sprzedaż na kasie? Jakie są sankcje za brak kasy? Jak liczyć limit obrotu na potrzeby posiadania kasy? Po odpowiedzi zapraszam do wpisu.

Kiedy jest obowiązek posiadania kasy fiskalnej?

Obowiązek posiadania kasy rejestrującej wynika bezpośrednio z ustawy o VAT:
„Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotukwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.”
Przedsiębiorca, który dokonuje dostawy towarów lub świadczy usługi jedynie na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą czy spółek nie ma obowiązku posiadania kasy rejestrującej. Musi natomiast ewidencjonować sprzedaż na podstawie wystawianych faktur.
Przykład 1
Pan Krystian jest przedsiębiorcą i prowadzi agencję reklamową. Jego klientami są zarówno osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej jak i inni przedsiębiorcy. Pan Krystian ma obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy fiskalnej jedynie w stosunku do sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Powinien rozważyć możliwość skorzystania ze zwolnień z posiadania kasy fiskalnej np. dla obrotu poniżej 20000 zł w skali roku podatkowego.

Jak liczyć obrót?

W przepisach wykonawczych dotyczących zwolnienia z posiadania kasy fiskalnej jest szereg zwolnień podmiotowych i przedmiotowych, o których będziemy pisać w kolejnym artykule. Podstawowym jest zwolnienie dla podatników, u których obrót nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym 20000 zł.  W przypadku podatników rozpoczynających działalność obrót liczony jest w proporcji do okresu wykonywania czynności w danym roku podatkowym.
Obrót określa się na podstawie kwoty netto, bez kwoty podatku należnego. W kwestii definicji obrotu należy odnieść się do podstawy opodatkowania określonej w ustawie o VAT,  którą jest:
wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.”
W przypadku przedsiębiorców, u których podstawą opodatkowania jest kwota prowizji lub inna postać wynagrodzenia za wykonywane usługi w ramach umowy agencyjnej, zlecenia, pośrednictwa lub innych umów o podobnym charakterze albo marża obrotem jest cała wartość sprzedaży własnej.
Przykład 2
Pan Krystian z przykładu 1 podpisał umowę agencyjną z firmą, która zobowiązała sie do sprzedaży odzieży z nadrukiem w imieniu i na rzecz Pana Krystiana w zamian za prowizję. Agent sprzedaje koszulki na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Agent posiada kasę fiskalną, na której zobowiązany jest ewidencjonować obok sprzedaży własnej także całą wartość sprzedaży odzieży wraz z prowizją.

Jaka kara za brak kasy?

Sankcje za brak kasy rejestrującej zostały określone w ustawie o VAT oraz kodeksie karno-skarbowym.
Ustawa wprowadza sankcję odpowiadającą 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług liczoną za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Co istotne w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, sankcji nie ustala się.
Kodeks nakłada karę grzywny do 240 stawek dziennych na podatnika, który nie prowadzi księgi. Księgi w rozumieniu KKS to:

  • księgi rachunkowe,
  • podatkowa księga przychodów i rozchodów,
  • ewidencja,
  • rejestr,
  • inne podobne urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej.

Stawka dzienna na 2019 rok wynosi od 75 zł do 30000 zł, co oznacza, że przewidziana w KKS kara za brak księgi może sięgać 7 200 000 zł.
W przypadku gdy uszczuplenie podatku nie przekracza kwoty 11250 zł brak ewidencji na kasie traktowane jest jak wykroczenie. Kwota grzywny za wykroczenie mieści się w przedziale 225 zł – 45 000 zł.
Zazwyczaj jednak za brak kasy fiskalnej nakładany jest mandat do wysokości 4 500 zł.