Gratis dla klienta – jak rozliczyć VAT i PIT

Promocje oraz programy lojalnościowe w postaci tzw. gratisów to jedne z popularniejszych form nie tylko pozyskiwania nowych klientów, ale i utrzymania obecnych. Taki gest ze strony przedsiębiorcy może pociągać za sobą konieczność rozliczenia od strony podatkowej.

Różne sposoby na obdarowanie klienta

Prowadzenie działalności i uzyskiwanie przychodów jest możliwe tylko i wyłącznie dzięki… klientom. Warto więc – oczywiście poza zaoferowaniem wysokiego poziomu świadczonych usług – zadbać o nich także pod kątem stricte marketingowym.

Przedsiębiorca ma do swojej dyspozycji kilka sposobów na obdarowanie obecnego lub potencjalnego klienta. Wśród najbardziej powszechnych form prym wiodą:

• darmowe przekazanie towaru lub usługi (tzw. gratis),
• sprzedaż za symboliczne kwoty pieniędzy,
• sprzedaż premiowa.

Niezależnie od tego, który sposób na przyciągnięcie klienta wybierze przedsiębiorca, powinien on poznać kwestie podatkowe wiążące się z wyborem.

Gratis dla klienta jest nieodpłatną dostawą towaru

Przed przejściem do szczegółowego omówienia zagadnień podatkowych warto wyjaśnić pojęcie gratisu. Tym mianem określa się prezent otrzymany po zakupie innego towaru albo usługi.

Z pewnością każdy spotkał się z tą formą gratyfikacji ze strony zarówno małych firm, jak i wielkich sieci handlowych.

Do gratisów można zaliczyć np. otrzymanie darmowej puszki napoju przy zakupie ich określonej liczby, pakiet „dwa w cenie jednego” lub promocję w postaci darmowej dostawy zakupionego towaru (np. przez Internet).

Co ważne, przepisy podatkowe traktują przekazanie gratisu jako nieodpłatną dostawę towaru. I właśnie w odniesieniu do niej transakcję należy odpowiednio rozliczyć.

Rozliczenie gratisów pod kątem VAT

W przypadku, gdy przedsiębiorca miał prawo do odliczenia VAT przy zakupie, gratis jest opodatkowany VAT-em. Jeśli przedmiotem transakcji są dwa różne przedmioty – podstawowy towar i dołączony do niego gratis, należy rozliczyć je osobno, uwzględniając odpowiednie dla nich stawki VAT. Ten temat jest przedmiotem wielu dyskusji i problemów w rozliczaniu podatku VAT – przedsiębiorcy często opodatkowują całość jedną stawką.

Przedsiębiorca powinien sporządzić dokument wewnętrzny, w którym określa wartość netto prezentu oraz należny VAT (rozliczenia dokonuje się w deklaracji VAT-7).

Nie zawsze jednak powstaje obowiązek podatkowy w zakresie VAT. Żadne rozliczenia nie są konieczne, jeżeli przedsiębiorca przekaże klientowi:

• podarunek niewielkiej wartości – za taki uważany jest produkt, którego wartość nie przekracza 10 zł (jeżeli prezent ma wyższą wartość, opodatkowania można uniknąć, o ile suma prezentów przekazanych w danym roku konkretnej osobie jest niższa niż 100 zł, a przedsiębiorca prowadzi ewidencję gratisów),
• próbkę towaru – to przekazanie produktu mające na celu jego promocję, otrzymując taki podarunek klient może ocenić jego walory, ale nie zaspokaja on całkowicie jego potrzeb (np. pojemność znacząco niższa niż w przypadku normalnego zakupu).

W obu powyższych przypadkach przedsiębiorca rozlicza wyłącznie sprzedawany towar, gratisy nie podlegają opodatkowaniu.

Podatek dochodowy – jak wygląda rozliczenie gratisu?

Gratisy podlegają również przepisom w kontekście podatku dochodowego. Podstawowym aspektem jest tu możliwość ujęcia wartości podarunku w kosztach uzyskania przychodu.

Przy przekazywaniu gratisów klientom (są to zazwyczaj osoby prywatne nieposiadające własnej działalności gospodarczej), z opodatkowania zwolnione są podarunki o wartości nieprzekraczającej 200 zł.

Prezent dla pracownika a podatek dochodowy

Jeżeli koszt prezentu jest wyższy, to po stronie osoby obdarowanej powstaje przychód, do rozliczenia którego zobligowany jest przedsiębiorca. W związku z tą transakcją powinien poprosić obdarowanego o jego pełne dane oraz wystawić i przesłać do urzędu skarbowego oraz właściwego klienta deklarację PIT-8C.

Kiedy trzeba wystawić PIT-8C?