Czym są składki na FGŚP? Za kogo musza być opłacane i w jakiej wysokości? Jakie zmiany odnośnie FGŚP obowiązują od 5 września?

Informacje ogólne

FGŚP jest państwowym funduszem celowym, którego głównym celem jest ochrona roszczeń pracowniczych w sytuacji niewypłacalności pracodawcy. Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 13.07.2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, składki na FGŚP opłacają:

  1. przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą wyłącznie w Polsce,
  2. przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą również na obszarze innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w odniesieniu do działalności prowadzonej w Polsce,
  3. oddziały banków zagranicznych,
  4. oddziały instytucji kredytowych,
  5. oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń,
  6. oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych,

jeśli zatrudniają, co najmniej jedną osobę (pracownika) w związku z prowadzoną w Polsce działalnością gospodarczą lub działalnością przedstawicielstwa.

Składki na FGŚP nie opłaca się za:

  • pracowników, którzy wracają do pracy z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego – przez 36 miesięcy od pierwszego miesiąca po powrocie z takiego urlopu,
  • pracowników, którzy ukończyli 50 lat i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawali w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy – przez 12 miesięcy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę,
  • skierowane do pracy osoby bezrobotne, które nie ukończyły 30 lat – przez 12 miesięcy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, 
  • pracowników, którzy osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 55 lat  dla kobiety i 60 lat  dla mężczyzn.

FGŚP – zmiany od 5 września

Wysokość i podstawa

Składki na Fundusz obciążają koszty działalności pracodawców. Pracodawca po dacie jego niewypłacalności nie ma obowiązku opłacania składek na Fundusz.

Składkę na Fundusz ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, co do 30-krotności. Wniosek z tego jest taki, że składka ta jest podzielna.

Wysokość składki na Fundusz określa ustawa budżetowa i obecnie wynosi 0,10 % podstawy wymiaru. Do czasu określenia wysokości składki w ustawie budżetowej stosuje się składkę w wysokości ustalonej na rok poprzedni. Po ustaleniu wysokości składki w ustawie budżetowej płatnicy składek dokonują korekty wysokości wpłat od początku roku budżetowego w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym została ogłoszona ustawa budżetowa.

Poboru składek na Fundusz dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w okresach miesięcznych, łącznie ze składkami na ubezpieczenia społeczne, a kwoty pobrane tytułem składek przekazuje na rachunek bankowy Funduszu w terminie do 15. dnia następnego miesiąca.

FGŚP – zmiany od 5 września

Najistotniejsza ze zmian dotyczy definicji pracownika. Mianowicie od 5 września art. 10 ustawy z dnia 13.07.2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, otrzymał inne brzmienie. 

Pracownikiem, za którego należy opłacać składki na FGŚP  jest osoba fizyczna, która zgodnie z przepisami polskiego prawa pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy lub jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą albo wykonuje pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, 933 i 1132), stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną, spółdzielnią kółek rolniczych lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną – jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

Obecny zapis nie zawiera wyłączenia dla małżonka pracodawcy, a także jego dzieci własnych, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobionych, rodziców, macochy i ojczyma oraz osób przysposabiających, a także rodzeństwa, wnuków, dziadków, zięciów i synowych, bratowych, szwagierek i szwagrów. Oznacza to, że za te osoby obecnie należy opłacać składki na FGŚP.

Składki za wrzesień 2017

Wyżej wspomniałam o tym, że składka na FGŚP jest podzielna, opłacana od takiej samej podstawy jak składki emerytalne i rentowe. Należy mieć też na względzie, że przepisy ustawy zmieniającej, które modyfikują definicję pracownika obowiązują od 5 września 2017. Pojawia się zatem pytanie, czy składkę na FGŚP pracownika opłacać w pełnej wysokości jeśli zatrudnienie jest przez cały miesiąc, czy proporcjonalnie od 5 września. ZUS obecnie nie zna odpowiedzi na to pytanie i trwają konsultacje w resorcie rodziny, pracy i polityki społecznej. Informacje mają zostać podane na początku października, najpóźniej do 15 października – terminu opłacania składek za wrzesień.

[AKTUALIZACJA]

W dniu 27 września na stronie ZUS pojawiły się informacje o tym, że składki na FGŚP za wrzesień 2017 r. powinny zostać naliczone od podstawy ich wymiaru ustalonej proporcjonalnie za okres 26 dni, tj. za okres od 5 do 30 września.