Faktura VAT wystawiona przez podmiot wykreślony z rejestru czynnych podatników

Czynny podatnik VAT ma prawo obniżyć VAT należny o VAT naliczony na fakturach kosztowych związanych z działalnością gospodarczą. Czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktury jeżeli faktura została wystawiona przez podmiot wykreślony z rejestru czynnych podatników?
podmiot wykreślony z rejestru czynnych podatników

Faktura VAT wystawiona przez podmiot wykreślony z rejestru czynnych podatników

Organy podatkowe nie mają obowiązku informowania podatnika o utracie statusu czynnego VAT, co może spowodować otrzymanie faktury od kontrahenta, który nie jest świadomy swojego nieaktualnego statusu VAT. W przypadku otrzymania faktury od kontrahenta, który obecnie nie widnieje jako podatnik VAT czynny, wzrasta ryzyku u przedsiębiorcy rozliczającego podatek VAT jako podmiotu dokonującego sprzedaży opodatkowanej oraz kupującego towary i usługi opodatkowane podatkiem VAT.
W ustawie o VAT  art. 88 ust. 3a wymienione są czynności, które uniemożliwiają czynnemu podatnikowi VAT odliczenia VAT z faktur dokumentujące wymienione transakcje. Nabywcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od faktur oraz dokumentów celnych w sytuacji gdy:

  • faktura została wystawiona przez podmiot nieistniejący
  • udokumentowana transakcja nie podlegała opodatkowania lub jest zwolniona z VAT
  • faktura stwierdza czynności, które nie zostały dokonane
  • na fakturze widnieją wartości niezgodne z rzeczywistością
  • faktura nie została zaakceptowana przez przedającego

Czynności wymienione w art. 88 ust. 3a nie zawierają wykreślenia podatnika przez organ podatkowy z katalogu czynnych podatników VAT. Jeżeli podatnik otrzymuje fakturę od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a faktura odzwierciedla rzeczywistą transakcję opodatkowaną podatkiem VAT oraz podmiot ją wystawiający jest przekonany o statusie czynnego podatnika VAT a faktura została zaakceptowana przez kupującego wówczas nie powinno być podstaw do zakwestionowania prawa do odliczenia.

Zmiana statusu po rejestracji do VAT

Może jednak dojść do sytuacji, w której zawierając umowę współpracy z danym podmiotem, podatnik sprawdzi status VAT kontrahenta natomiast ulegnie on zmianie w trakcje trwania współpracy. W praktyce natomiast ograny podatkowe kwestionują prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Zakwestionowanie prawa do odliczenia VAT, nakłada na przedsiębiorcę obowiązek dokonania niezbędnych korekt okresów rozliczeniowych, w których dokonano odliczenia VAT z faktur wystawionych przez podatników wykreślonych z listy czynnych podatników VAT.
Warto zaznaczyć, że w wyroku z dnia 22 grudnia 2010, Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-438/09 orzekł:

„Wobec tego ewentualne uchybienie przez usługodawcę obowiązkowi określonemu w art. 22 ust. 1 szóstej dyrektywy nie może podważać prawa do odliczenia podatku przysługującego odbiorcy tych usług na mocy art. 17 ust. 2 tej dyrektywy.
To samo dotyczy art. 22 ust. 8 szóstej dyrektywy, na mocy którego państwa członkowskie mogą ustanawiać inne obowiązki, które uznają za niezbędne do zapewnienia prawidłowego poboru podatku i zapobiegania oszustwom podatkowym. O ile przepis ten pozwala państwom na podjęcie pewnych środków, to jednak te środki nie powinny wykraczać poza to, co jest w tym celu niezbędne. W konsekwencji wspomniane środki nie mogą być wykorzystywane w sposób systematycznie podważający prawo do odliczenia podatku VAT, które jest podstawową zasadą wspólnego systemu podatku VAT.
Z powyższego wynika, że art. 18 ust. 1 lit. a) oraz art. 22 ust. 3 lit. b) szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT zapłaconego z tytułu nabycia usług wykonanych przez innego podatnika niezarejestrowanego jako podatnik VAT, w sytuacji gdy odnośne faktury zawierają wszystkie informacje wymagane przez wskazany art. 22 ust. 3 lit. b), a w szczególności zawierają informacje niezbędne do ustalenia tożsamości osoby, która wystawiła te faktury, oraz rodzaju wykonanych usług.”

Reasumując podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT w przypadku gdy:

  • faktura odzwierciedla faktycznie dokonaną transakcję, a przedmiot transakcji będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych,
  • podatek wynikający z faktury został uregulowany sprzedawcy przez kupującego,
  • faktura zawiera wszystkie niezbędne elementy określone w dyrektywie 2006/112/WE