W niezalegalizowanym związku partner nie może płacić składki zdrowotnej za drugą osobą

Aneta Socha-Jaworska

Czy można zgłosić partnera do ubezpieczenia zdrowotnego? Czy to, że mamy wspólne dziecko ma jakieś znaczenie? Czy to dziecko może być przeze mnie zgłoszone do zdrowotnego?

Zadając powyższe pytania miałam na myśli sytuację taką, że dwie osoby żyją w nieformalnym związku, mężczyzna prowadzi działalność gospodarczą, natomiast kobieta wykonuje usługi na podstawie umowy o dzieło lub są okresy, kiedy nie ma żadnej pracy. Oznacza to, że nie są za nią opłacane żadne składki ZUS (ani społeczne, ani zdrowotna). Zatem, czy:

  • to, że partnerzy prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, mają wspólne finanse uprawnia tego przedsiębiorcę do zgłoszenia partnerki w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego?
  • przedsiębiorca może zgłosić partnerkę jako osobę współpracującą w działalności gospodarczej?
  • to, że za niedługo będą mieć wspólne dziecko zmieni sytuację partnerki?
  • wspólne dziecko będzie mogło być zgłoszone przez tatę do ubezpieczenia zdrowotnego?

Poniżej, w oparciu o przepisy postaram się rozwiać wszelkie wątpliwości.

Czy można zgłosić partnera do ubezpieczenia zdrowotnego_

Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego

Zgodnie z art. 67 ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego uzyskuje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. Należy zauważyć, że przedsiębiorca podlega obowiązkowo pod ubezpieczenie zdrowotne.

Co więcej, przepisy wskazują na to, że osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny. Osoby, które nie zgłaszają się do ubezpieczenia zdrowotnego same, informują podmiot właściwy do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o członkach rodziny podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego, w terminie 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia. Członkowie rodziny uzyskują prawo do świadczeń opieki zdrowotnej od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłoszenia dokonuje się na druku ZUS ZCNA.

Osoba zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego może bezpłatnie korzystać z opieki medycznej w ramach NFZ np. opieki szpitalnej.

Czy można zgłosić partnera do ubezpieczenia zdrowotnego?

W omawianych wyżej przepisach jest mowa o członkach rodziny i obowiązku ich zgłoszenia, gdy nie mają żadnego innego tytułu do tego ubezpieczenia. Warto tutaj dodać, że zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy członkami rodziny są następujące osoby:

  • dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole, zakładzie kształcenia nauczycieli, uczelni lub jednostce naukowej prowadzącej studia doktoranckie – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
  • małżonek,
  • wstępni pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Przypomnę, że wstępni to np. rodzice, dziadkowie, natomiast zstępni to dzieci, wnuki.

Dla celów ustalenia, czy dana osoba jest członkiem rodziny, kluczowe znaczenie mają powiązania rodzinne, w kolejnym zaś kroku to, czy żyją we wspólnym gospodarstwie domowym.

Informacji przedstawiłam już wiele, natomiast teraz przejdę do odpowiadania na wyżej postawione pytania.

Pytanie 1 – Czy to, że partnerzy prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, mają wspólne finanse uprawnia przedsiębiorcę do zgłoszenia partnerki w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego?

Niestety nie ma takiej opcji. W ustawie mamy zamknięty katalog osób, które mogą zostać przez ubezpieczonego zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego – partner w tym wykazie się nie znajduje. Można natomiast tej Pani zaproponować takie rozwiązanie, że w czasie gdy nie będzie uzyskiwać przychodu zarejestruje się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna i będzie miała opłacane ubezpieczenie zdrowotne, czyli przysługiwać jej będzie bezpłatna opieka medyczna.

Pytanie 2 – Czy przedsiębiorca może zgłosić partnerkę jako osobę współpracującą w działalności gospodarczej?

Przepisy nie przewidują takiej opcji. Wprost jest wskazane, że za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, uważa się :

  • małżonka,
  • dzieci własne,
  • dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
  • rodziców,
  • macochę i ojczyma,
  • osoby przysposabiające

– jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.

Pytanie 3 – Czy to, że za niedługo partnerzy będą mieć wspólne dziecko zmieni sytuację partnerki?

Nie, fakt posiada wspólnego dziecka nie wpłynie na prawo do ubezpieczenia partnerki. Należy pamiętać o tym, że jest opcja zgłoszenia w urzędzie pracy, aby partnerka miała ubezpieczenie zdrowotne. Co więcej po urodzeniu dziecka będzie miała prawo do zasiłku w wysokości świadczenia rodzicielskiego, które obecnie wynosi 1000 zł.

Przykład 4 – Czy wspólne dziecko będzie mogło być zgłoszone przez tatę do ubezpieczenia zdrowotnego?

Tak, z tym nie będzie żadnego problemu. Aby tego dokonać należy w ciągu 7 dni od dnia narodzin dziecka w ZUS złożyć druk ZUS ZCNA.