Jakie są konsekwencje wcześniejszego wystawienia faktury?

Piotr Juszczyk

Podatnik VAT zobowiązany jest do prawidłowego określenia obowiązku podatkowego. W dzisiejszym artykule przedstawię skutki przedwczesnego wykazania obowiązku VAT

Przedwczesne wykazania obowiązku podatkowego VAT

O przedwczesnym wykazaniu obowiązku podatkowego w VAT będziemy mówili w przypadku wystawienia faktury jeszcze przed powstaniem obowiązku podatkowego. Należy zauważyć że, ustawodawca dopuścił możliwość wystawiania faktur przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, jednocześnie określając ścisłe terminy na wcześniejsze wystawienie faktury. Co do zasady, faktura nie może być wystawiona wcześniej niż na 30 dni przed zakończeniem dostawy lub wykonaniem usługi i nie później niż 15 dni po miesiącu dokonania dostawy lub wykonania usługi.
przedwczesne wykazanie obowiązku podatkowego w VAT
W niektórych przypadkach wcześniejsze wystawienie faktury może powodować powstanie obowiązku podatkowego, zasada ta obowiązuje np. przy usługach najmu, dzierżawy, leasingu i innych o podobnym charakterze. Jednakże, przypadku rozpoznawania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych, wcześniejsze wystawienie faktury nie powoduje przesunięcia obowiązku podatkowego na dzień jej wystawiania. Ogólna zasada wskazuje, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy lub wykonania usługi. Przy czym należy pamiętać, że jeśli taka przedwczesna faktura zostałaby uregulowana, wówczas w obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania zapłaty.
Przykład
22.09.2017 r. czynny podatnik VAT wystawił fakturę dokumentującą przyszłą dostawę, która miała się zakończyć 30.09.2017 r. Jednak dostawę zakończono dopiero 5.10.2017 r., a fakturę uregulowano 6.10.2017 r.
Podatnik ww. fakturę wykazał w deklaracji składanej za wrzesień 2017. Niewątpliwie faktura w tej sytuacji została wystawiona zgodnie z przepisami, jednakże błędnie określono obowiązek podatkowy, ten powstał dopiero z chwilą dostawy towaru tj. 5.10.2017 r. W konsekwencji podatnik jest zobowiązany do złożenia korekty deklaracji VAT za wrzesień i październik.
Przedwczesny obowiązek podatkowy może również powstać, w związku z przyjęciem ogólnych zasad, gdzie dana czynność podlega zasadom szczególnym.

Przykład

22.09.2017 r. czynny podatnik VAT zajmujący się krótkoterminowym najem mieszkań otrzymał zaliczkę. Fakturę wystawił w momencie przybycia klienta i zapłaty pozostałej części z tytułu najmy tj. 5.10.2017 r. Podatnik wykazał wpłacona zaliczkę w ewidencji sprzedaży VAT za miesiąc wrzesień 2017 r., a w konsekwencji ujął ową transakcje w deklaracji VAT za miesiąc wrzesień 2017 r.
Przede wszystkim przy usługach najmu obowiązuje zasada szczególna powstania obowiązku podatkowego określona w art. 19a ust. 5 pkt. 4 ustawy o VAT, czyli z chwilą wystawienia faktury. W naszym przykładzie, podatnik otrzymał zaliczkę, a ustawodawca wskazał w art. 106b  ust. 1 pkt. ustawy  o VAT, że obowiązek podatkowy powstaje również z chwilą otrzymania części lub całości zapłaty. Jednak i owa zasada nie obowiązuje w przypadku usług najmu. W przypadku usług najmu obowiązek podatkowy mógłby jeszcze powstać gdyby strony zawarły w umowie terminy płatności. W takim przypadku pomimo braku faktury, z każdym upływem terminu płatności powstałby obowiązek podatkowy.
Reasumując w tym przykładzie obowiązek podatkowy powstawnie dopiero w momencie wystawienia faktury, a więc 5.10.2017 r. Wobec powyższego przez podatnika wskazanego w przykładzie błędnie został określony moment obowiązku podatkowego.

Podsumowanie

Konsekwencją ujęcia przez podatnika VAT faktury sprzedażowej w niewłaściwej deklaracji, poprzez przedwczesne ustalanie obowiązku podatkowego, jest zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, w rozliczeniu za okres w którym faktycznie należało wykazać zobowiązanie podatkowe. Przy czym należałoby zwrócić uwagę, że wcześniejsze wykazanie obowiązku podatkowego nie będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty odsetek od zaległości podatkowej, która powstała z tytułu przedwczesnego ujęcia podatku należnego, ponieważ nadpłata, która powstała zostanie zaliczona na poczet zaległości podatkowej z następnego okresu rozliczeniowego, wobec powyższego termin płatności zostanie zachowany.
Zapraszam do zapoznania się z artykułem na temat późniejszego wykazania zobowiązania podatkowego.