Usługi na nieruchomościach w UE

Piotr Juszczyk

Usługi na nieruchomościach w UE co raz częściej wykonywane są przez polskich przedsiębiorców. Sprawdź czy w związku z tym istnieje wobec podatnika obowiązek rejestracji do VAT w innym kraju Unii Europejskiej. 

Usługi na nieruchomościach zgodnie z art. 28e ustawy o VAT opodatkowane są w miejscu położenia tej nieruchomości. Jest to wyjątek od zasady ogólnej wyrażonej w art. 28b. A więc wykonując usługi na nieruchomościach nie ma znaczenia dla kogo one są świadczone, zawsze miejscem świadczenia będzie ich położenie. Należy teraz zastanowić się, czy polski przedsiębiorca świadcząc taką usługę na terenie UE nie jest zobowiązany do rejestracji do VAT w danym kraju.

Usługi na nieruchomościach bez obowiązku rejestracji do VAT

Polski podatnik wykonujący usługi na nieruchomościach na terenie UE nie musi się rejestrować w tym kraju do VAT, jeśli te usługi wykonywane są na rzecz innej zagranicznej firmy, będącej podatnikiem od wartości dodanej.
Przykład. Polski podatnik świadczy usługę budowlaną w Niemczech. Zleceniobiorcą jest firma Niemiecka. W związku z tym, polski podatnik „przerzuca” rozliczenie podatku na niemieckiego podatnika. Polski podatnik udokumentuje powyższą usługę fakturą uproszoną. Faktura taka nie będzie zawierała stawki i kwoty podatku. Podatnik zamiesza jako stawkę „np” (nie podlega) oraz adnotacje „odwrotne obciążenie (reverse charge).

Usługi na nieruchomościach z obowiązkiem rejestracji do VAT

Podatnik, który będzie wykonywał usługi na nieruchomościach, np. usługę budowlana za granicą będzie miał obowiązek rejestracji do VAT w tym kraju w dwóch przypadkach:

  1. usługa będzie wykonana na rzecz osoby fizycznej, który nie jest podatnikiem VAT;
  2. lub gdy do wykonania tej usługi będzie korzystał z podwykonawców.

W pierwszym przypadku jesteśmy zobowiązani do rejestracji, gdyż na osobę fizyczną nie możemy „przerzucić” rozliczenia podatku VAT. Osoba fizyczna nie jest podatnikiem VAT. W takim układzie jesteśmy zobowiązani do rejestracji do VAT w danym kraju, naliczyć odpowiedni VAT i go odprowadzić do urzędu.
Jeśli polski podatnik świadczy np. usługę budowlaną za granicą i korzysta z usług podwykonawców, to również może być zobowiązany do rejestracji do VAT kraju położenia nieruchomości. Nie ma tutaj znaczenia z jakiego kraju będą pochodzić podwykonawcy oraz jaki status ma zamawiający. Dzieję się tak dlatego, że polski podatnik od swojego podwykonawcy otrzyma fakturę z „przerzuceniem” na nią obowiązku VAT, czyli fakturę uproszczoną. Polski podatnik nie będzie mógł już tego obowiązku „przerzucić” na swojego zamawiającego.
Przykład. Polski podatnik buduję halę magazynową na terenie Niemczech na zlecenie niemieckiej firmy. Po podpisaniu kontraktu, polski podatnik zleca część prac na rzecz podwykonawcy z polski. Wobec powyższego polski podatnik jest zobowiązany dokonać rejestracji do VAT w Niemczech i rozliczyć podatek VAT. Natomiast jego podwykonawca, wystawi dla niego fakturę uproszczoną.
Należy zwrócić uwagę, że gdyby ten podwykonawca zlecił prace kolejnemu, to również i on musiałby zarejestrować się do VAT. Dzieje się tak, dlatego że tylko ostatni podwykonawca może „przerzucić” VAT, a każdy przed nim w tym „łańcuszku” będzie musiał już na zasadach ogólnych w danym kraju rozliczyć się z podatku VAT. Tak wiec w naszym przykładzie, może wystąpić okoliczność, że przy jednej pracy będzie musiało kilku podatników zarejestrować się do VAT w Niemczech.
Ponadto należy jeszcze mieć na uwadze, czy w danym kraju nie ma zastosowania procedura odwrotnego obciążania przy usługach budowlanych, taka jak obowiązuje w Polsce od 2017 r.