Nieodpłatna dostawa towarów a VAT

Piotr Juszczyk

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega przede wszystkim dostawa towarów za wynagrodzeniem. Jednak ustawa o VAT uznaje również za odpłatną dostawę towarów niektóre czynności nieodpłatne. Jakie to są czynności? oraz czy są jakikolwiek wyłączenia? Po odpowiedź zapraszam do niniejszego artykułu. 

Nieodpłatna dostawa towarów podlegająca opodatkowaniu

Polska ustawa VAT w ślad za Dyrektywą VAT uznaje za odpłatną dostawę towarów niektóre czynności nieodpłatne. Artykuł 7 ust. 2 ustawy o VAT wskazuje, że za dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnego przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  2. wszelkie inne darowizny.

Powyższe czynności podlegają opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Przykład 1. Podatnik prowadzi sklep z rowerami. Przy nabyciu rowerów podatnik odliczył podatek VAT. W trakcie roku podatnik przekazał jeden rower swojemu pracownikowi. Czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Przykład 2. Podatnik zajmuje się produkcją komputerów. Przy nabyciu części składowych odliczył podatek VAT. Wewnątrz firmy został zorganizowany konkurs dla pracowników. Zwycięzca konkursu otrzymał komputer wyprodukowany przez tą firmę. Czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu VAT.
Nieodpłatna dostawa towarów

Nieodpłatne przekazanie towarów niepodlegających opodatkowaniu

Ustawodawca pewne czynności, które co do zasady powinny podlegać opodatkowaniu, wyłączył z opodatkowania podatkiem VAT. W związku z tym opodatkowaniu nie będzie podlegać przekazywanie prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Prezenty

W art. 7 ust. 4 ustawy o VAT zostało zdefiniowane pojęcie prezentu o małej wartości. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, przez prezenty o małej wartości, rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

  1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
  2. których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

Ustawodawca określił dwie kategorie prezentów o małej wartości.
Pierwsza kategoria prezentów wyłącza z opodatkowania przekazanie towarów, które nie przekraczają kwoty 100 zł w roku podatkowym. Ustawodawca w tym przypadku nałożył dodatkowy obowiązek. Podatnik jest zobowiązany prowadzić ewidencje, która pozwoli na ustalenie tożsamość osób, którym wydano te towary.
Druga kategoria prezentów wyłącza z opodatkowania wydanie wszystkich towarów, których wartość jednostkowa nie przekracza 10 zł. Ustawodawca w tej kategorii nie określił żadnych dodatkowych warunków, które musi spełnić podatnik, żeby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania.
Przykład 3. Podatnik nabył długopisy z logiem firmy. Wartość długopisów wynosi 7 zł. W związku z ich przekazywaniem np. swoim klientom, podatnik nie opodatkuje tej czynności.

Próbki

W ustawie o VAT, również zostało zdefiniowane pojęcie próbki. Zgodnie z art. 7 ust. 7 ustawy przez próbkę, rozumie się identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:

  1. ma na celu promocję tego towaru oraz
  2. nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Przykład 4. Firma produkująca odżywki dla sportowców przekazuje do sklepów ich próbki. Próbki są jednorazowe w małych opakowaniach. Przekazanie takich próbek nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Reasumując, opodatkowaniu nie podlega nieodpłatne przekazanie: 

  1. towarów nienależących do podatnika;
  2. towarów przy nabyciu których nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;
  3. prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie następuje na cele działalności gospodarczej podatnika.