Metoda kasowa pozwala rozliczyć VAT po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. Kto może z niej skorzystać?

Przedsiębiorcy często decydują się na wybór metody kasowej rozliczania VAT. Jest szczególnie korzystna gdy wystawiamy faktury z długim terminem płatności lub kontrahenci płacą nam z opóźnieniem. Na czym polega metoda kasowa rozliczania VAT? Kto jest małym podatnikiem? Jak składać deklaracje VAT? Zapraszam po odpowiedzi do artykułu.

Dla kogo metoda kasowa rozliczania VAT?

Metoda kasowa rozliczania VAT przeznaczona jest dla małych podatników. Małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT jest podatnik:

  • u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,
  • prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro

Kwoty w euro przeliczane są wg średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego i wynoszą odpowiednio 5.176.000,00 zł oraz 194.000,00 zł.
vat marża

Na czym polega metoda kasowa rozliczania VAT?

Metoda kasowa rozliczenia VAT polega na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty jeśli dokonujemy dostawy towarów lub świadczymy usługi na rzecz podatnika czynnego. W pozostałych przypadkach np. przy świadczeniu usług na rzecz osoby prywatnej obowiązek podatkowy powstaje nie później niż 180. dnia od wydania towaru lub wykonania usługi.
Analogicznie mały podatnik korzystający z metody kasowej ma prawo odliczyć podatek VAT w okresie, w którym dokonał zapłaty lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych.
Przykład 1
Pan Daniel rozliczający się metodą kasową w dniu 05 marca 2018 wyświadczył usługę zaprojektowania strony internetowej w wysokości 2000 zł na rzecz gabinetu psychologicznego Pani Danuty. Pani Danuta do dnia dzisiejszego nie zapłaciła części wynagrodzenia w wysokości 500 zł za wykonaną na jej rzecz usługę. Pan Daniel sprawdził na Portalu Podatkowym MF, że Pani Danuta nie jest czynnym podatnikiem VAT. Pan Daniel musi najpóźniej 180. dnia licząc od dnia wykonania usługi tj. 31.08.2018 wykazać obowiązek podatkowy w wysokości brakującej wpłaty tj. 500 zł.

Wybór metody kasowej rozliczania VAT

Stosowanie metody kasowej przez małych podatników jest dobrowolne. Aby skorzystać z tej formy rozliczania należy powiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R zaznaczając poz. 39 kwadrat 1 oraz podając okres, od którego metoda będzie stosowana. Mali podatnicy rozliczający się do tej pory miesięcznie lub kwartalnie na zasadach ogólnych składają aktualizację VAT-R do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który planują stosować metodę kasową.
Stosowanie metody kasowej oznacza obowiązek umieszczania na fakturach sprzedaży adnotacji „metoda kasowa”.
Mały podatnik nie może zrezygnować ze stosowania metody kasowej przez okres 12 miesięcy (4 kwartałów). Zgodnie z art. 21 ust. 4 ustawy o VAT traci jednak prawo do stosowania tej formy rozliczeń po kwartale, w którym sprzedaż przekroczyła limit 1.200.000 euro (45.000 euro).

Składanie deklaracji VAT

Przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na metodę kasową rozliczania VAT składają deklaracje kwartalne do 25go dnia miesiąca następującego po każdym kwartale. Wyjątkowo kwartalnych deklaracji nie mogą składać mali podatnicy:

  • przez okres 12 miesięcy od dokonania rejestracji jako podatnicy VAT czynni;
  • którzy w danym kwartale lub w 4 poprzedzających go kwartałach dokonywali dostaw towarów tzw. wrażliwych (z zał. 13 ustawy o VAT) chyba, że łączna wartość dostaw netto nie przekroczyła w żadnym z tych okresów 50.000 zł.

Przykład 2
Pani Anna rozpoczęła działalność gospodarczą w dniu 2 sierpnia 2018 r. Zdecydowała się na metodę kasową rozliczania VAT zaznaczając w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R poz. 39 kwadrat 1 oraz wpisując w poz. 42 jako pierwszy miesiąc składania deklaracji: sierpień 2018. Pani Anna od dnia 2 sierpnia 2018 korzysta z metody kasowej rozliczania VAT jednak przez okres 14 miesięcy do września 2019 włącznie musi składać deklaracje miesięczne VAT-7. Pani Anna nie może złożyć deklaracji VAT-7K za III kwartał 2019 obejmującej złożoną deklarację VAT-7 za lipiec 2019. Dopiero od IV kwartału 2019 włącznie będzie zobowiązana składać deklaracje kwartalne VAT-7K. O zmianie sposobu składania deklaracji nie musi  informować naczelnika urzędu skarbowego. 
Sposób składania deklaracji opisany w przykładzie potwierdza interpretacja indywidualna z dnia 28.12.2017 sygn. 0115-KDIT1-3.4012.761.2017.1.JC, gdzie, w analogicznej sytuacji czytamy:
„…Wnioskodawca zobowiązany jest do składania deklaracji podatkowych za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (przy założeniu, że nie występują okoliczności wymienione w art. 99 ust. 3a pkt 2 ustawy). Zatem od rozliczenia za IV kwartał 2017 r. Wnioskodawca powinien dokonywać kwartalnych rozliczeń i składać deklaracje VAT-7K.”
Warto wspomnieć także jak wygląda sposób składania deklaracji przy utracie lub rezygnacji z prawa do rozliczania metodą kasową w związku z przekroczeniem limitu 1.200.000 euro. Zgodnie z art. 99 ust. 5 ustawy o VAT jeśli przekroczenie nastąpi w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału należy złożyć deklaracje miesięczne za poszczególne miesiące (w przypadku przekroczenia w drugim miesiącu także za pierwszy). Przekroczenie limitu w trzecim miesiącu kwartału powoduje obowiązek składnia miesięcznych deklaracji VAT-7 dopiero od kolejnego miesiąca następującego po kwartale.
Przykład 3
Pan Piotr rozliczający się metodą kasową w sierpniu 2018 przekroczył limit sprzedaży 1.200.000 euro. Do końca września zachowuje prawo do rozliczania się metodą kasową. Jednak zgodnie z art. 99 ust. 5 już od lipca 2018 włącznie musi składać deklaracje miesięczne VAT-7.