Jak przejść na emeryturę?

Piotr Juszczyk
4.1 (73 głosy)

 
Jak przejść na emeryturę? Takie pytanie zadaje sobie wielu pracowników. Oprócz spełnieniu określonych wymagań, pracownik musi również złożyć wymagane ustawowo dokumenty. Zapraszam do artykułu w którym przedstawiam najważniejsze informacje o tym jak uzyskać emeryturę. 

Obecnie powszechny wiek emerytlany wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Przyznanie lub ustalenie wysokości emerytury uzależnione jest od długości przebytego stażu pracy (ubezpieczeniowego) i od podstawy wymiaru.  W związku z tym, pracownik musi zebrać dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe przebyte w czasie pracy zawodowej. Pracownik musi również posiadać dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzeń w poszczególnych latach pracy zawodowej. Dzieje się tak jeśli pracownikowi nie został ustalony kapitał początkowy.
Natomiast, jeżeli pracownik składa wniosek o emeryturę według nowych zasad, dokumenty stwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. nie są wymagane, ponieważ każdy ubezpieczony ur. po 1948 r. posiada indywidualne konto w ZUS, które zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia.

Jak przejść na emeryturę? – „stare zasady”

Postępowanie dotyczące przejścia pracownika na emeryturę regulują przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.
Zobowiązują one pracodawców m.in. do współdziałania z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia oraz wydawania zarówno aktualnemu, jak i byłemu pracownikowi lub ZUS zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości.

Udowodnienie okresów składkowych

W przypadku gdy pracownik wnioskuje o emeryturę, której przyznanie lub ustalenie wysokości jest uzależnione od długości przebytego stażu ubezpieczeniowego, pracownik musi zebrać dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe przebyte w czasie pracy zawodowej. Takie okresy potwierdza również pracownik,  któremu nie został jeszcze ustalony kapitał początkowy. Pracownik pozostający w zatrudnieniu, zwraca się do obecnego pracodawcy o wystawienie odpowiedniego zaświadczenie, potwierdzającego dotychczasowe zatrudnienie. Pracownik jest zobowiązany posiadać wszystkie świadectwa pracy, potwierdzające przebieg zatrudnienia. W przypadku braków możemy wystąpić do poprzednich pracodawców o jego duplikat.

Brak świadectwa pracy, a zakład pracy nie istnieje

W przypadku, gdy np. zakład pracy nie istnieje, należy poszukać innych dokumentów potwierdzających zatrudnienie. Może to być np. legitymacja ubezpieczeniowa, zawierająca odpowiednie wpisy o zatrudnieniu. Jeśli nie ma żadnego dokumentu potwierdzającego przebyty staż pracy, należy poszukać dokumentacji osobowej przekazanej przez zlikwidowany zakład pracy do archiwum.

Wykazanie zarobków w poszczególnych latach

W przypadku ubiegania się o emeryturę uzależnioną od podstawy wymiaru, należy również dołączyć dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzeń. Wynagrodzenie musi być podzielone na poszczególne lata pracy zawodowej. Zarobki przedstawiamy na formularzu ZUS Rp-7. Należy wystąpić do dotychczasowych pracodawców celem ich uzyskania. Oczywiście może się tak zdarzyć, że pracodawca już nie istnieje lub nie posiada odpowiednich dokumentów. W takim przypadku dokumentem dowodowym potwierdzającym wysokość zarobków może być np. legitymacja ubezpieczeniowa.

Świadectwo w szczególnych warunkach

Pracownik może ubiegać się o przyznanie emerytury uzależnionej od stażu pracy w szczególnych warunkach. W takim przypadku musi dołączyć dodatkowy dokumenty potwierdzające te zatrudnienie. Dokumentami takim będą – świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W świadectwie takim należy określić nie tylko okres i rodzaj pracy wykonywanej w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia, lecz także stanowisko pracy wymienione w wykazie, dziale, pozycji i punkcie zarządzenia resortowego lub uchwały.
Zakładu prywatnego muszą  powołać się wyłącznie na rodzaj pracy wymieniony w odpowiednim wykazie, dziale i pozycji rozporządzenia.
Jak przejść na emeryturę

Jak przejść na emeryturę? – „nowe zasady”

Wniosek o emeryturę wg nowych zasad samodzielnie składają w ZUS ubezpieczeni urodzeni:

  1. po 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się przepisów ustawy emerytalnej dotyczących emerytur ustalanych według zasad dotychczasowych – a więc osoby, którym emerytura zostanie ustalona na nowych zasadach, określonych w art. 24 lub 184 ustawy,
  2.  przed 1 stycznia 1949 r., którzy będą przechodzić na emeryturę według nowych zasad w powszechnym wieku emerytalnym, lub na emeryturę wcześniejszą dla osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub charakterze.

Tym osobom pracodawca nie musi przygotować wniosku oraz przedkładać go we właściwym oddziale ZUS.
Dzieje się tak dlatego, że od 1 stycznia 1999 r. każdy ubezpieczony posiada indywidualne konto w ZUS. Dokumentacja potwierdzająca okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za ten okres nie jest wymagana, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia.
Dokumenty, o których mowa wyżej, nie są wymagane również, jeżeli zostały złożone w ZUS do celów ustalenia kapitału początkowego.

Rozwiązanie stosunku pracy – niezbędny element

Ostatnim krokiem procedury – jak przejść na emeryturę, jest rozwiazanie wiążącego nas stosunku pracy. Pracownik może rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem stron. Jest to najszybsza metoda rozwiązania stosunku pracy. Pracodawca wydaje świadectwo pracy, z którym udajemy się do ZUS.
Pracodawca nie może rozwiązać stosunku pracy z pracownikem, który osiągnął wiek emerytalny. 
„Osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (art. 45 § 1 k.p.)”. Uchwala 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08, OSNP 2009, nr 19-20, poz. 248.
Przepisy nie zabraniają emerytowi nawiązać nowego stosunku pracy. Co więcej pracownik może rozwiązać umowę ze swoim pracodawcą i już następnego dnia ponownie zawrzeć nową umowę.
Uzyskując emeryturę powszechną możemy osiągąć wynagrodzenie bez limitu.