Jak przejść na emeryturę?

 
Jak przejść na emeryturę? Takie pytanie zadaje sobie wielu pracowników. Oprócz spełnieniu określonych wymagań, pracownik musi również złożyć wymagane ustawowo dokumenty. Zapraszam do artykułu w którym przedstawiam najważniejsze informacje o tym jak uzyskać emeryturę. 

Obecnie powszechny wiek emerytlany wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Przyznanie lub ustalenie wysokości emerytury uzależnione jest od długości przebytego stażu pracy (ubezpieczeniowego) i od podstawy wymiaru.  W związku z tym, pracownik musi zebrać dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe przebyte w czasie pracy zawodowej. Pracownik musi również posiadać dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzeń w poszczególnych latach pracy zawodowej. Dzieje się tak jeśli pracownikowi nie został ustalony kapitał początkowy.
Natomiast, jeżeli pracownik składa wniosek o emeryturę według nowych zasad, dokumenty stwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 stycznia 1999 r. nie są wymagane, ponieważ każdy ubezpieczony ur. po 1948 r. posiada indywidualne konto w ZUS, które zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia.

Jak przejść na emeryturę? – „stare zasady”

Postępowanie dotyczące przejścia pracownika na emeryturę regulują przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.
Zobowiązują one pracodawców m.in. do współdziałania z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia oraz wydawania zarówno aktualnemu, jak i byłemu pracownikowi lub ZUS zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości.

Udowodnienie okresów składkowych

W przypadku gdy pracownik wnioskuje o emeryturę, której przyznanie lub ustalenie wysokości jest uzależnione od długości przebytego stażu ubezpieczeniowego, pracownik musi zebrać dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe przebyte w czasie pracy zawodowej. Takie okresy potwierdza również pracownik,  któremu nie został jeszcze ustalony kapitał początkowy. Pracownik pozostający w zatrudnieniu, zwraca się do obecnego pracodawcy o wystawienie odpowiedniego zaświadczenie, potwierdzającego dotychczasowe zatrudnienie. Pracownik jest zobowiązany posiadać wszystkie świadectwa pracy, potwierdzające przebieg zatrudnienia. W przypadku braków możemy wystąpić do poprzednich pracodawców o jego duplikat.

Brak świadectwa pracy, a zakład pracy nie istnieje

W przypadku, gdy np. zakład pracy nie istnieje, należy poszukać innych dokumentów potwierdzających zatrudnienie. Może to być np. legitymacja ubezpieczeniowa, zawierająca odpowiednie wpisy o zatrudnieniu. Jeśli nie ma żadnego dokumentu potwierdzającego przebyty staż pracy, należy poszukać dokumentacji osobowej przekazanej przez zlikwidowany zakład pracy do archiwum.

Wykazanie zarobków w poszczególnych latach

W przypadku ubiegania się o emeryturę uzależnioną od podstawy wymiaru, należy również dołączyć dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzeń. Wynagrodzenie musi być podzielone na poszczególne lata pracy zawodowej. Zarobki przedstawiamy na formularzu ZUS Rp-7. Należy wystąpić do dotychczasowych pracodawców celem ich uzyskania. Oczywiście może się tak zdarzyć, że pracodawca już nie istnieje lub nie posiada odpowiednich dokumentów. W takim przypadku dokumentem dowodowym potwierdzającym wysokość zarobków może być np. legitymacja ubezpieczeniowa.

Świadectwo w szczególnych warunkach

Pracownik może ubiegać się o przyznanie emerytury uzależnionej od stażu pracy w szczególnych warunkach. W takim przypadku musi dołączyć dodatkowy dokumenty potwierdzające te zatrudnienie. Dokumentami takim będą – świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W świadectwie takim należy określić nie tylko okres i rodzaj pracy wykonywanej w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia, lecz także stanowisko pracy wymienione w wykazie, dziale, pozycji i punkcie zarządzenia resortowego lub uchwały.
Zakładu prywatnego muszą  powołać się wyłącznie na rodzaj pracy wymieniony w odpowiednim wykazie, dziale i pozycji rozporządzenia.

Jak przejść na emeryturę? – „nowe zasady”

Wniosek o emeryturę wg nowych zasad samodzielnie składają w ZUS ubezpieczeni urodzeni:

1. po 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się przepisów ustawy emerytalnej dotyczących emerytur ustalanych według zasad dotychczasowych – a więc osoby, którym emerytura zostanie ustalona na nowych zasadach, określonych w art. 24 lub 184 ustawy,
2.  przed 1 stycznia 1949 r., którzy będą przechodzić na emeryturę według nowych zasad w powszechnym wieku emerytalnym, lub na emeryturę wcześniejszą dla osób wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub charakterze.

Tym osobom pracodawca nie musi przygotować wniosku oraz przedkładać go we właściwym oddziale ZUS.
Dzieje się tak dlatego, że od 1 stycznia 1999 r. każdy ubezpieczony posiada indywidualne konto w ZUS. Dokumentacja potwierdzająca okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za ten okres nie jest wymagana, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia.
Dokumenty, o których mowa wyżej, nie są wymagane również, jeżeli zostały złożone w ZUS do celów ustalenia kapitału początkowego.

Rozwiązanie stosunku pracy – niezbędny element

Ostatnim krokiem procedury – jak przejść na emeryturę, jest rozwiazanie wiążącego nas stosunku pracy. Pracownik może rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem stron. Jest to najszybsza metoda rozwiązania stosunku pracy. Pracodawca wydaje świadectwo pracy, z którym udajemy się do ZUS.
Pracodawca nie może rozwiązać stosunku pracy z pracownikem, który osiągnął wiek emerytalny. 
„Osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (art. 45 § 1 k.p.)”. Uchwala 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08, OSNP 2009, nr 19-20, poz. 248.
Przepisy nie zabraniają emerytowi nawiązać nowego stosunku pracy. Co więcej pracownik może rozwiązać umowę ze swoim pracodawcą i już następnego dnia ponownie zawrzeć nową umowę.
Uzyskując emeryturę powszechną możemy osiągąć wynagrodzenie bez limitu.